İşkence konusunda yine sınıfta kaldık
Türkiye’de son dönem iş başına gelen hükümetlerin “işkenceye sıfır tolerans” yaklaşımı, vatandaşta karşılık bulmadı.
ABD’li düşünce kuruluşu American Society of International Law’un yaptığı araştırmaya katılan Türklerin yüzde 52’si, devletin işkence yapmasını normal karşılıyor.
ABD’nin saygın düşünce kuruluşlarından ‘American Society of International Law’un, aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 21 ülkede yaptırdığı araştırmaya Türkiye’den katılanların çoğu ‘işkenceye evet’ dedi.
ABD’nin başkenti Washington’da önceki gün sonuçları açıklanan araştırmaya katılanlara, işkence ile ilgili görüşlerin yer aldığı üç seçenek sunuldu. İlk seçenek olan “İşkence tamamen yasaklanmalı” görüşüne katılanların oranı Türkiye’de yüzde 36’da kaldı. Bu oranla Türkiye, Hindistan’dan (yüzde 28) sonra işkencenin yasaklanmasını en az isteyen ikinci ülke oldu. İkinci şık olan, “Masumların hayatını kurtarmak için teröristlere işkence yapılabilir” görüşüne katılanların oranı yüzde 34, “İşkence tamamen serbest bırakılmalı” diyenlerin oranı da yüzde 18 oldu. Bu iki şıkkı tercih edenlerin oluşturduğu toplam yüzde 52’lik oranla Türkiye, Hindistan (yüzde 59) ve Nijerya’dan (yüzde 54) sonra işkenceye en çok müsamaha gösteren üçüncü ülke oldu.
Ankete katılanlara, işkence ile ilgili bir soru daha yöneltildi. “İşkenceye karşı somut yasalar çıkarılmalı” diyenlerin oranı Türkiye’de yüzde 36’da kaldı. “Devletin bir nebze işkence yapmasına izin verilmeli” diyenlerin oranı ise yüzde 51’i buldu.
‘Hukuk çiğnenebilir’
Anketin başlığını teşkil eden uluslararası hukuka ilişkin soru da Türkiye’den ilginç bir yanıt aldı. “Aşağıdakilerden hangi görüşe daha yakınsınız?” sorusunun ilk cevap seçeneği olan “Ülkem, ne olursa olsun uluslararası hukuka uygun davranmalı” diyenlerin oranı Türkiye ve Irak’ta yüzde 46’da kaldı. “Devletim, ulusumun çıkarları için uluslararası hukuku çiğneyebilir” diyen Türklerin oranı, halen ABD işgali altında bulunan Irak’ı da solladı. Türklerin yüzde 46’sı uluslararası hukukun çiğnenebileceğine işaret ederken, Iraklıların sadece yüzde 31’i bu görüşe katıldı.
“Olası bir dünya mahkemesinin, ülkenizle ilgili vereceği karara güvenir misiniz?” başlıklı soruya farklı ülkelerden gelen ortak yanıtlar dikkat çekti. “Güvenmem” diyen ülkeler arasında ilk sırada yüzde 59’la Güney Kore yer aldı. Meksika yüzde 53’le ikinci sırada yer alırken, Türkiye yüzde 51’lik oranla, dünya mahkemesine en az güvenecek üçüncü ülke oldu.
Başrollerinde Altan Erkekli, Mehmet Ali Alabora ve Sibel Kekilli’nin yer aldığı, Ömer Uğur imzalı Eve Dönüş (2006) filmi 12 Eylül döneminde yaşanan işkenceyi anlatıyordu.
20 bin kişi katıldı
ABD’li düşünce kuruluşu ASIL’ın finansmanıyla 4 Nisan-9 Temmuz 2009 tarihleri arasında yapılan ankete yaklaşık 20 bin kişi katıldı. Soruların yöneltildiği 21 ülke arasında, dünya nüfusunun yüzde 64’ünü oluşturan Çin, Hindistan, Rusya ve ABD gibi nüfusu büyük ülkeler de bulunuyor. Araştırmanın Türkiye ayağını Arı Vakfı üstlendi.
Hürriyet, 06.11.09
| 
