Basından > VPN bile kapatıldı... İletişimi kestiler: Zarar 35 milyon dolar

VPN bile kapatıldı... İletişimi kestiler: Zarar 35 milyon dolar

HDP’ye yönelik baskından sonra Twitter, Facebook ve WhatsApp’a ulaşım engellendi. Yasakların ekonomiye faturası 35 milyon dolar. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu tarafından operatörlere gönderilen bir talimat ile VPN servislerinin kapatılması istendi.

Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu tarafından operatörlere gönderilen bir talimat ile VPN servislerinin kapatılması istendi. VPN servislerinin kapatılmasının nedeni, Twitter, Facebook gibi servislere uygulanan erişim daraltmanın VPN ile bypass edilmesini engellemek. Ancak VPN servisleri sadece bireyler tarafından değil bankalar, noterler ve şirketlerce de kullanıyor. Sanal Özel Ağ (Virtual Private Network) kelimelerinin kısaltılmışı olan VPN, genel internet ağı içinde özel ve güvenli bir tünel açmak anlamına geliyor.

İLETİŞİMİ KESTİLER

Dün geceden itibaren HDP’ye yapılan operasyonla Türkiye’de sosyal ağ Twitter, Facebook video paylaşım sitesi YouTube ve anlık mesajlaşma platformu WhatsApp’a erişim engellendi.

Başbakan Binali Yıldırım internet yasaklarıyla ilgili “Güvenlik açısından zaman zaman bu tip tedbirlere başvurulabilir, bunlar geçici tedbirlerdir. Tehlike bertaraf edildikten sonra her şey normale dönecektir” savunmasını yaptı. Twitter, Facebook, YouTube erişim engellemeleri ile daha önce de karşılaşan Türkiye’de WhatsApp’ın engellenmesi ise ilk kez gerçekleşmiş oldu. WhatsApp daha önce 2014’te İran’da, 2015 ve 2016’da ise Brezilya’da ülke genelinde engellenmişti. Brookings Enstitüsü verilerine göre internet yasakları Türkiye ekonomisine son bir yılda 35 milyon dolara mal oldu. Engelliweb verilerine göre ise 2016 itibarıyla Türkiye’de erişime engelli toplam alan adı sayısı 113 bin 146’yı aştı.

İstanbul Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yaman Akdeniz, “Bu bizim alıştığımız türden engelleme değil. Sosyal medya platformları hakkında verilmiş bir erişim engelleme kararı yok” diye konuştu.

Boğma işlemi

Akdeniz, bilinçli olarak ve teknik anlamda internetin yavaşlatıldığını veya kullanılmaz hale getirildiğini, bir nevi boğma işlemi yapıldığını (Internet throttling) anlatarak, “İlk defa Başbakan canlı yayında internetin yavaşlamasının veya kullanılmaz hale gelmesinin sebebinin devlet olduğunu söyledi. Bu söylenenlerin hiçbir hukuki dayanağı yok, varsa bile ortada herhangi bir karar yok. Bunun anayasa ve AİHS tarafından korunan ifade ve bilgiye erişim özgürlüğü ile haberleşme özgürlüğüne aykırı olduğu şüphesiz. Sadece sansürleme olarak değil aynı zamanda tüm haberleşme imkânlarını felç eden böyle bir uygulamanın demokratik toplumlarda kabul edilmesi mümkün değildir. Zaten demokrasiden bahsedecek pek bir şey de kalmadı” dedi.

35.1 milyon dolar fatura ABD merkezli uluslararası araştırma kuruluşu Brookings Enstitüsü, son bir yılda dünya genelinde yapılan internet, servis ve uygulama engellemelerinin faturasını çıkardı. Buna göre Temmuz 2015-Haziran 2016 arasındaki internet yasakları, dünya ekonomisine 2.4 milyar dolarlık bir fatura çıkardı. 2.75 günlük engelleme ile internet yasaklarının Türkiye’ye maliyeti 35.1 milyon dolar oldu. Analizde, vergi kayıpları, çalışanların üretkenliği, şirketlerin itibar kaybı gibi etkenler hesaba katılmadı.

Cumhuriyet, 05.11.2016