Gündem
 Gündem > Siyasi Gündem > MİT teklifi yasalaştı
MİT teklifi yasalaştı
Türkiye'de Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) teklifi TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilerek yasalaştı. Yasa MİT'in görev ve yetkilerini genişletiyor.
Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Kanunu'nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunla, MİT'in görevleri yeniden belirleniyor. MİT'in görevleri arasında; "Dış güvenlik, terörle mücadele ve milli güvenliğe ilişkin konularda Bakanlar Kurulu'nca verilen görevleri yerine getirmek", "Dış istihbarat, milli savunma, terörle mücadele ve uluslararası suçlar ile siber güvenlik konularında her türlü teknik istihbarat ve insan istihbaratı usul, araç ve sistemlerini kullanmak suretiyle bilgi, belge, haber ve veri toplamak, kaydetmek, analiz etmek ve üretilen istihbaratı gerekli kuruluşlara ulaştırmak" ve "İstihbarat kapasitesini, niteliğini ve etkinliğini artırmak amacıyla, çağdaş istihbarat teşkilat usul ve yöntemlerini araştırmak, teknolojik gelişmeleri takip etmek ve uygun görülenleri temin etmek" de yer alacak.
MİT ikili ilişki kurabilecek
MİT'e kanunla sayılan görevler dışında görev verilemeyecek. MİT yerli, yabancı her türlü kurum, kuruluş, tüm örgüt veya oluşumlar ile kişilerle doğrudan ilişki kurabilecek, uygun koordinasyon yöntemlerini uygulayabilecek.
MİT kamu kurum ve kuruluşları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, Bankacılık Kanunu kapsamındaki kurum ve kuruluşlar ile diğer tüzel kişiler ve tüzel kişiliği bulunmayan kuruluşlardan bilgi, belge, veri ve kayıtları alabilecek, bunlara ait arşivlerden, elektronik bilgi işlem merkezlerinden ve iletişim alt yapısından yararlanabilecek. Bu kapsamda talepte bulunulanlar, kendi mevzuatlarındaki hükümleri gerekçe göstermek suretiyle talebin yerine getirilmesinden kaçınamayacak.
Kimlik değiştirebilecek
MİT görevlerini yerine getirirken gizli çalışma usul, prensip ve tekniklerini kullanabilecek. Bunun yanı sıra istihbarat faaliyetleri için görevlendirilenlerin kimliklerini değiştirebilecek, kimliğin gizlenmesi için her türlü önlemi alabilecek, tüzel kişilikler kurabilecek.
Yabancıların ülkeye giriş, çıkışları, vize, ikamet, çalışma izni ve sınır dışı edilmesi gibi konularda, ilgili kurum ve kuruluşlardan talepte bulunabilecek.
Telekomünikasyon kanallarından geçen dış istihbarat, milli savunma, terörizm ve uluslararası suçlar ile siber güvenlikle ilgili verileri toplayabilecek. Yabancı unsurların ülkenin ve vatandaşların iletişim güvenliğini tehdit eden faaliyetlerinin engellenmesine yönelik çalışmalar yapabilecek, ilgili kurum ve kuruluşlardan talepte bulunabilecek.
MİT'te görev alan veya alacak kişilerin güvenilirliklerini ve uygunluklarını belirlemek için yalan makinesi uygulaması dahil, test teknik ve yöntemlerini kullanabilecek.
MİT tutuklu ve hükümlülerle görüşebilecek
MİT mensupları görevlerini yerine getirirken ceza ve infaz kurumlarındaki tutuklu ve hükümlülerle önceden bilgi vermek suretiyle görüşebilecek, görüşmeler yaptırabilecek, görevinin gereği terör örgütleri dahil olmak üzere milli güvenliği tehdit eden bütün yapılarla irtibat kurabilecek.
Telefon dinleme yetkisi
Önleyici istihbarat elde etmek ve analiz yapabilmek amacıyla, MİT Müsteşarı veya yardımcısının onayıyla yurt dışında veya yabancılar tarafından gerçekleştirilen iletişim ile ankesörlü telefonlarla gerçekleştirilen iletişim ve MİT mensuplarının, MİT'te görev almış olanların veya görev almak üzere başvuranların iletişimi tespit edilebilecek, dinlenebilecek, sinyal bilgileri değerlendirilebilecek ve kayda alınabilecek.
Personele madalya
Yurt içinde veya yurt dışında olağanüstü gayret ve fedakarlıkla yaptığı çalışmalar sonucunda; ülkenin ve milletin bölünmez bütünlüğünün korunmasında, devletin yücelmesinde, milli menfaatlere katkıda bulunan ve hizmette üstün başarı ve yararlılık gösteren MİT personeline madalya verilebilecek.
Savcılar MİT'e bilgi verecek
Cumhuriyet savcıları, MİT görev ve faaliyetleri ile mensuplarına ilişkin herhangi bir ihbar veya şikayet aldıklarında veya böyle bir durumu öğrendiklerinde MİT Müsteşarlığı'na bilgi verecek. MİT Müsteşarlığı'nın, konunun görev ve faaliyetlerine ilişkin olduğunu belirlemesi veya belgelendirmesi halinde adli yönden başka bir işlem yapılmayacak ve herhangi bir koruma tedbiri uygulanmayacak. Ancak ilgili fıkra hükümlerine göre işlem yapılabilecek.
MİT Müsteşarı, Yargıtay ilgili dairesince yargılanacak. Aynı konuya ilişkin yeni ve somut delil ortaya çıkmadan, yeniden soruşturma yapılamayacak. İsimsiz, imzasız, adressiz, takma adla yapıldığı anlaşılan ya da belli bir olayı ve nedeni içermeyen, delilleri ve dayanakları gösterilmeyen ihbar ve şikayetler, Cumhuriyet savcılarınca işleme konulmayacak.
Belge çalana 10 yıl hapis
MİT görev ve faaliyetlerine ilişkin bilgi ve belgeleri, yetkisiz olarak alan, temin eden, çalan, sahte olarak üreten, bunlar üzerinde sahtecilik yapan, bunları yok eden kişiye 4 yıldan 10 yıla kadar hapis cezası verilecek.
Bilgi ve belgelerin radyo, televizyon, internet, sosyal medya, gazete, dergi, kitap ve diğer tüm medya araçları ile her türlü yazılı, görsel, işitsel ve elektronik kitle iletişim araçları vasıtasıyla yayımlanması, yayılması veya açıklanması halinde, Basın Kanunu ile İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanunu kapsamında, sorumlulukları belirlenenler ile bunları yayınlayanlara 3 yıldan 9 yıla kadar hapis cezası uygulanacak.
Teşkilat uhdesindeki bilgi ve belgelerin gizlilik derecelerinin ve sürelerinin tespit edilmesine, birim ve kısımlara ayrılmasına, kullanıma veya paylaşıma açılmasına ve bunların akademik çalışmalar ile her türlü yayın ve edebi eserde kullanılmasına müsteşar tarafından oluşturulacak bir komisyonca karar verilecek.
Komisyon kuruluyor
Belirtilen görevleri yerine getirmek üzere, TBMM bünyesinde Güvenlik ve İstihbarat Komisyonu kurulacak. MİT Müsteşarlığı tarafından yürütülen devlet istihbarat hizmetleri ile Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı ve Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı tarafından görevleri gereği yürütülen güvenlik faaliyetlerine ve istihbari nitelikteki faaliyetlere ilişkin olarak İçişleri Bakanlığı, Maliye Bakanlığı ve MİT Müsteşarlığı'nca hazırlanacak yıllık raporlar Başbakanlık'a gönderilecek.
Başbakanlık'ça bu raporlar üzerinde hazırlanacak yıllık rapor, mart ayı içinde Güvenlik ve İstihbarat Komisyonu'na sunulacak. Komisyon, incelemelerini ve görüşmelerini raporun kendisine intikalinden itibaren 90 gün içinde tamamlayacak ve hazırlayacağı raporu bu süre içinde TBMM Başkanlığı'na sunacak.
Açıklama yasağı
Komisyonun üye sayısı 17 olacak; üye dağılımı, siyasi parti gruplarının, parti grupları toplam sayısı içindeki yüzde oranına göre yapılacak. Komisyon görüşmeleri kapalı oturumda yapılacak. Kapalı oturumda komisyon üyeleri, ilgili bakanlar, görevli hükümet temsilcileri ve komisyonda görev yapan yasama uzmanları ile stenograflardan başkası bulunamayacak.
Komisyon çalışmalarına ilişkin bilgi ve belgelerin saklanmasında ve korunmasında gizlilik esas olacak. Komisyon görüşmelerine katılan ve bu görüşmelere herhangi bir şekilde vakıf olanlar, komisyon çalışmaları ve görüşülen konular hakkında hiç bir açıklama yapamayacak, bunları sır olarak saklayacak.
dw.de, 17.04.2014
MİT’e, MASAK’a Meclis denetimi geldi
MİT, MASAK, Jandarma ve Emniyet İstihbarat’a Meclis denetim geldi. Güvenlik ve İstihbarat Komisyonu’na ilişkin AK Parti yönetiminde ortaya çıkan kriz, Başbakan Tayyip Erdoğan’ın son dakika müdahalesiyle aşılırken, komisyonun kurulmasına ilişkin madde de Meclis’te sert tartışmalar arasında kabul edildi.
Başbakan Yardımcısı Beşir Atalay’ın mimarlığını yaptığı komisyona, bazı parti yöneticilerinden, “Bu Meclis’in işi de değil, bu işin yöntemi de bu değil” itirazı geldi.
Ak Parti’nin bugünkü Meclis Grup Yönetimi’nde de komisyon kurulmasına ilişkin önerge tartışma yarattı. Atalay’ın, “işin savsaklandığı” gerekçesiyle çıkıştığı grup yöneticileri, bu konuda daha kapsamlı bir çalışma yapılması, gerekirse Meclis İçtüzüğü’nde değişikliğe gidilmesini istedi.
Atalay, itirazlar üzerine Grup Başkanvekili Mahir Ünal’ı da yanına alarak Erdoğan’a gitti. Erdoğan’ın bu görüşmede komisyona onayını vermesiyle kriz aşıldı. Atalay’ın hazırladığı önerge, MİT teklifine eklendi.
İktidarın çoğunluğunu oluşturacağı 17 üyeli komisyon kapalı oturumla çalışacak, Başbakanlık Teftiş Kurulu’nca hazırlanan raporları görüşecek. Gerek görmesi halinde bu kurumların yöneticilerini de çağırarak bilgi alacak komisyon bu çalışmalarının ardından kendi görüş ve önerilerini de iletecek.
KOMİSYONUN KIRMIZI ÇİZGİSİ DEVLET SIRRI
Ünal, “devrim niteliğinde uygulama” diye nitelediği bu komisyonun, istihbarat kurumlarının şeffaflığı ve hesap verebilirliği açısından önemli bir işlev yerine getireceğini belirtirken, komisyonun faaliyetlerinin çerçevesine ilişkin de, “O raporlarda bir ölçü olacak. Devlet sırrı niteliği, gizliliği yüksek bilgiler o raporlarda olmayacak” bilgisini verdi.
Ünal, komisyonun çalışmalarına ilişkin TBMM Başkanlığı’na rapor sunacağını, bu raporların da gerek görüldüğünde incelemeye açık olacağını bildirdi.
YURTDIŞINDA MİLLİ GÜVENLİK İNCELEMESİ
Atalay da “demokratik reform” diye nitelediği bu komisyonun istihbarat ve milli güvenliğe ilişkin yurtdışında incelemelerde de bulunacağını belirterek, “Bu konularda hükümetin çalışmalarını da değerlendirerek öneriler getirecek. Bu konularda deneyimli milletvekillerimiz olacak, bu bizim için bir kazanım olacak. Bundan sonra Meclis, MASAK ne yapıyor, nasıl çalışıyor, hangi imkanları var veya MİT nasıl çalışıyor, hangi tesisleri var, dinlemeyi nasıl yapıyor, çalışma sistemi nedir veya Emniyet’in, Jandarma’nın hepsini öğrenecek, çağırıp soracak” dedi.
Atalay, MİT Müsteşarı Hakan Fidan’ın neden görüşmelerde hazır bulunmadığı yönünde muhalefetten gelen eleştirileri ise, “Burada oturması gereken hükümet ve komisyondur, başka kimsenin olması gerekmez ama MİT’ten de, ilgili kurumlardan da yöneticilerimiz vardır. Bu işin şu anda sorumlusu komisyon ve hükümettir” diye yanıtladı. Muhalefet ise düzenlemeyi, Meclis’e bu konularda herhangi bir denetim görevi vermediği gerekçesiyle eleştirdi.
SIR KÜPÜ KOMİSYON
Türkiye’de ilk kez kurulan bu komisyon tam anlamıyla “sır küpü” olacak. Oturumlarını kapalı yapacak komisyonun çalışmalarına ilişkin bilgi ve belgelerin saklanması ve korunmasında da gizlilik esas olacak. Komisyon görüşmelerine katılanlar ile bu görüşmelere herhangi bir şekilde vakıf olanlar da komisyon çalışmaları ve görüşülen konulara ilişkin hiçbir açıklama yapamayacak, bunları sır olarak saklamakla yükümlü olacaklar. Komisyon raporları ile eklerini taşıyan, çoğaltan, teslim alanlar da dahil tüm görevliler de bunların korunması için gerekli dikkat ve özeni gösterecek.
Komisyon, Başbakanlıkça Mart ayı içinde gönderilecek yıllık raporları inceleyecek. Komisyon çalışmasını 90 gün içinde tamamlayıp, hazırladığı raporu Meclis Başkanlığı’na sunacak. İlgili kuruluşların Başbakanlığa, Başbakanlığın komisyona, komisyonun da Meclis Başkanlığına sunacağı raporlarda devlet sırrı niteliğinde bilgi ve belgelere yer verilemeyecek. Komisyonun görevleri de şöyle sıralandı:
“Milli güvenliğe ilişkin konularda görüş ve öneriler sunmak, güvenlik ve istihbarat konularında uluslararası alanda kabul gören gelişmeleri izlemek, kendi faaliyetlerine ilişkin rapor hazırlamak, güvenlik ve istihbarat hizmetleri sırasında elde edilen kişisel verilerin güvenliğini ve bireyin hak ve özgürlüklerini koruyucu öneriler geliştirmek.”
Hürriyet, 17.04.2014
Bu bölümdeki diğer içerikler için tıklayınız.
| 
