Gündem
 Gündem > Siyasi Gündem > Ceberut devlet geri geliyor
Ceberut devlet geri geliyor
Gezi’yi yargıya taşıyan mimar ve mühendis odalarının yetkileri bir gecede alındı. Aynı ‘Torba’ya kişisel sağlık verilerini ortaya döken yasa da eklendi
AKP, TBMM Genel Kurulu’nda görüşmeleri devam eden Torba Kanun Teklifi’ne önceki gece, Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği’nin (TMMOB) yetki ve gelirlerinin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na devrini öngören son dakika önergesi verdi. TMMOB’un “harita, plan, etüt ve projelerine” belli parasal bedel karşılığında verdiği vize yetkisini elinden alan önergede, “Harita, plan, etüt ve projeler, idare ve ilgili kanunlarda açıkça belirtilen yetkili kuruluşlar dışında meslek odaları dahil başka bir kurum veya kuruluşun vize veya onayına tabi tutulamaz, tutulması istenemez” dendi. TMMOB’u fiilen bitireceği belirtilen düzenlemeye tepki gösteren muhalefet, AKP’nin Gezi Parkı eylemlerinin intikamını aldığını ifade etti.
Gece yarısı operasyonu
AKP’ye muhalifliği ile dikkati çeken, Gezi Parkı eylemlerine destek veren, daha önce birçok kez bağlı olduğu odaları baskına uğrayan ve yöneticileri gözaltına alınan TMMOB’un, bu kez bir gece operasyonu ile yetkileri elinden alındı. AKP, TBMM Genel Kurulu’nda Torba Kanun Teklifi görüşülürken, 400 binin üzerinde üyesi bulunan TMMOB’un yetki ve gelirlerinin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na devrini öngören bir son dakika önergesi verdi. AKP, teklifteki İmar Kanunu’nun sekizinci maddesine meslek odalarının vize ve onay yetkisini kaldıran on bentlik ekleme yaptı. Önerge, AKP’li vekillerin oylarıyla kabul edildi.
Uzun ve anlaşılması güç gerekçe
Önergenin gerekçesinde şu ifadelere yer verildi: “Önergeyle 3194 sayılı İmar Kanunu hükümleri çerçevesinde, planların ilanı yeniden düzenlenmekte, coğrafi verilerin tek bir merkezde kayıt altına alınarak iş ve işlemlerde bu verilerin esas alınması, alt kademe planların üst kademe planlara uyumu için belli bir süre öngörülmekte, plan müelliflerinin de plana ilişkin kurum görüşü alabilmesi sağlanmakta ve kurumlara görüş bildirmeleri için süre tahdidi getirilmekte, kentsel asgari standartların çevre düzeni planı ile belirlenebilmesi sağlanmakta, Bakanlığa imar mevzuatına aykırılık hakkında işlem tesis etme yetkisi verilmekte, köylerdeki yapılara işyeri açma ve çalışma izni verilmesine ilişkin esaslar belirlenmekte, Bakanlığa enerji verimi, iklim duyarlı ve ekolojik özellikli plan ve projeler hazırlama, bu nitelikli yapılar inşa etme veya bu amaçla uzun vadeli kredi desteği sağlama görevi verilmekte, plan müelliflerinin hakları belirginleştirilmekte, idare bünyesinde yapıların estetiği ile ilgili karar almak üzere mimari estetik komisyonunun kurulması sağlanmaktadır.’’
Uluslararası kampanyalar yolda
Türkiye genelinde 423 bin üyesi olan Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği’nin, yetki ve gelirlerinin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na devrini öngören tasarıya tepkisi sert oldu. TMMOB Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Soğancı, AKP’nin gece yarısı operasyonu için, “TMMOB asla ‘Padişahım çok yaşa’ diyenlerle saf tutmayacaktır, ‘Kral çıplak’ demeyi ısrarla sürdürecektir” dedi.
TMMOB’un asli görevi olan mesleki denetimin ortadan kaldırıldığını belirten Soğancı, “Meslek odalarının Anayasa’ya rağmen hak, yetki ve görevlerini ellerinden almaktadır. Mimari projeleri Fikir ve Sanat Eserleri Yasası kapsamından ve eser olmaktan çıkarmaktadır” dedi. TMMOB Ankara Şubesi de dün saat 18:30’da TMMOB önünde buluşarak “#direnTMMOB” başlığı altında yürüyüş düzenledi.
Verilen sözü çiğnediler
TMMOB Mimarlar Odası Başkanı ve Taksim Platformu Üyesi Eyüp Muhçu da, Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar’la şubat ayında yaptıkları toplantıyı hatırlatarak, “O toplantıda bize yasa olarak bu düzenlemeyi çıkarmaktan vazgeçtiklerini söylemişlerdi” dedi. Muhçu, şöyle konuştu: “Bir yasa çalışmasının kesinlikte söz konusu olmayacağını söylemişlerdi. Biz de bu açıklamaları paylaşmıştık. Biz toplantıyı devlet kimliği ve saygınlığı çerçevesinde değerlendirmiştik. Fakat gelinen aşamada bu sözler çiğnendi, kendileriyle çeliştiler. Yeni düzenlemede odalarla bir görüşme olmamıştır. Bir gece yarısı operasyonuyla antidemokratik, hukuka açıkça aykırı, torba yasa içerisinde odaların çalışmalarını ve mesleki hakları olumsuz etkileyen düzenlemeler yapıldı. Verilen sözlerin yerine getirilmemesinden ve çiğnenmesinin ötesinde gece yarısı operasyonlarıyla yasa çıkarılması, şafak baskınlarıyla vatandaşların özgürlüklerini ortadan kaldırması ve şiddet uygulaması politikaları gelenekselleşti” dedi.
Tepkiler Türkiye’yle sınırlı kalmayacak
MİMARLAR Odası Başkanı Eyüp Muhçu TMMOB’un başlatacağı protesto kampanyasıyla ilgili bilgi verdi: “Yurt çapında imza kampanyaları, forumlar ve bilgilendirme çalışmaları yapacağız. Bütün siyasi partilerle, kurum ve kuruluşlarla iletişime geçilecek. Yapılan düzenlemenin nitelikleri aktarılacak. Grubu bulunan partiler ziyaret edilerek torba yasanın Anayasa Mahkemesi’ne götürülerek iptali için girişimde bulunulacak. Sadece Türkiye’de değil dünyadaki mimarlık mühendislikle ilgili meslek örgütleriyle dayanışma içinde sürecin durdurulması için çaba içinde olacağız. Hükümet kentleşmeyi, şehirciliği olumsuz etkileyen kararları karşısında odaları engel görüyor.”
Denetim yetkisi kısıtlanıyor
TMMOB’UN yetkilerinin kısıtlanmasına Afet Araştırma Merkezi de (AFAM) tepki gösterdi. Yapılan yazılı açıklamada değişikliğin doğuracağı sıkıntılar şöyle anlatıldı: “TMMOB’un ve odalarının asli görevi olan mesleki denetimi ortadan kaldırmaktadır. Ülke kaynaklarının kullanılması konusunda uyarıcı, yol gösterici konumu olan TMMOB’u ve bağlı odalarını işlevsizleştirmektedir. Kamu kaynaklarının kullanımını merkezileştirmektedir. Yerinden yönetim kuruşları olan belediyeler ve meslek odalarının hak, yetki ve görevlerini ellerinden almaktadır. Mimari projeleri Fikir ve Sanat Eserleri Yasası kapsamından ve eser olmaktan çıkarmaktadır. Çarpık kentleşme, ve şehirciliği olumsuz etkileyen kararları alma konusunda ender yapılardan birisi olan TMMOB kapatılmaktadır" dendi.
Proje için oda onayı kalkıyor
Kabul edilen önergeye göre; harita, plan, etüt ve projeler; idare ve ilgili kanunlarında açıkça belirtilen yetkili kuruluşlar dışında meslek odaları dahil başka bir kurum veya kuruluşun vize ve onayına tabi tutulamayacak, tutulması istenemeyecek. Vize veya onay yaptırılmaması ve benzeri nedenlerle müellifler veya bunlara ait kuruluşların büro tescilleri iptal edilemeyecek, yenilenmesi hiçbir şekilde geciktirilemeyecek. Müelliflerden bu hükmü ortadan kaldıracak şekilde taahhütname talep edilemeyecek.
Bakanlık tek yetkili
Arazi kullanımı ve yapılaşmada sadece mekânsal strateji planları, çevre düzeni planları ve imar planları kararlarına uyulacak. İmar Kanunu’nun istisnası olan alanlarla korumaya yönelik diğer özel kanunlara tabi alanlara ilişkin alt kademe planların onay, askı ve kesinleşme işlemlerini yapmaya, yaptırmaya ve değiştirmeye Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yetkili olacak.
Muhalefet: Tek gerekçe Gezi direnişi
TMMOB’u ayakta tutan gelir ve yetkilerin alınmasını öngören düzenleme için TBMM Genel Kurulu’nda önceki gece saatler süren tartışmalar yaşandı. Önergeye sert tepki gösteren CHP Grup Başkanvekili Akif Hamzaçebi, “Gezi Parkı nedeniyle hükümetin cadı avı operasyonunun bir parçasıdır bu. Gezi’nin intikamını alıyorsunuz. Toplumu kutuplaştırmanın peşindesiniz” dedi.
İşlevsiz hale getirildi
CHP Genel Başkan Yardımcısı Adnan Keskin, TMMOB’un, vize ve onay yetkisinin kaldırılmasıyla işlevsiz hale getirildiğini savundu. Keskin, yazılı açıklamasında, Anayasa’nın 135. maddesine göre kamu kurumu niteliğindeki bir meslek kuruluşu olan ve 1954’te kurulan TMMOB’un bünyesindeki 24 oda ve 410 bin üyesi ile etkin bir sivil toplum kuruluşu olduğunu ancak işlevsiz hale getirildiğini ifade etti.
TMMOB’un sesi kısılıyor
BDP Eşbaşkanı Selahattin Demirtaş ile Gültan Kışanak tarafından yapılan yazılı açıklamada, “TMMOB’un denetim yetkisini elinden alan önergeyi BDP olarak kabul etmemiz mümkün değildir” dendi. Açıklamada “Demokratik bir kitle örgütü olan TMMOB’un sesini kısmaya bir süredir çalışan hükümet, Gezi Parkı’nın rövanşını alır gibi kaptıkaçtı önerge ile TMMOB’u tamamen etkisizleştirme yoluna gitmiştir” denilerek tepki gösterildi. Değişikliğin darbe gibi ve TMMOB’u fiilen kapatma anlamına geldiği belirtilen açıklamada “Kentlere mühendislerin gözü ile bakma ve değerlendirme olanağını da halkın elinden almaktadır. Hükümetin iddia ettiğinin aksine anayasanın 135. maddesinde varlığı tanımlanan ve Danıştay’ın odaların mesleki denetime ilişkin işlemler tesis edebileceği kararına ters düşen düzenlemenin geri çekilmesi için çalışacağız” dendi.
Korsan miting gibi
MHP Grup Başkanvekili Mehmet Şandır, 500 sivil toplum örgütünün budanmasının doğru olmadığını söyledi. MHP Aydın Milletvekili Ali Uzunırmak da, “Korsan miting yapar gibi korsan kanun yapılmaz. Önergeyi TBMM’nin organlarından kaçırarak gece vaktinde kanunlaştırmak olmaz” dedi.
400 bin mimarı kapsıyor
AK Partili Mustafa Elitaş, düzenlemenin 400 bin mimar ve mühendisi ilgilendirdiğini savunurken, 25 oda yöneticisinin bundan rahatsız olduğunu savundu. Elitaş konuşurken CHP sıralarından “yuh” sesleri yükselmesi üzerine, “sana yuh olsun” diye karşılık verdi.
Cadı avı başlatıldı
CHP Grup Başkanvekili Akif Hamzaçebi yaptığı açıklamada şunları kaydetti: “Gezi Parkı nedeniyle hükümetin cadı avı operasyonunun bir parçasıdır bu. Gezi’nin intikamını alıyorsunuz. Toplumu kutuplaştırmanın peşindesiniz.”
Taraf, 11.07.2013
Bu bölümdeki diğer içerikler için tıklayınız.
| 
