Gündem

İktidar partilerinin kamuoyunda tartışma yaratacak düzenlemeleri gece yarısı son dakika önergeleri ile gündeme getirip yasalaştırması artık bir Meclis klasiği haline geldi. Bu nedenle Ak Parti'nin, TMMOB'un yetki ve gelirlerinı tırpanlayan önergeyi gece yarısı Meclis'ten geçirmesi ne ilk ne de son olacak gibi.

ANKARA -  Yasalar Meclis gündemine ya hükümet tasarısı ya da milletvekili teklifi olarak gelir. Hükümet tasarıları da daha çok, ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile ilgili paydaşlar yani sivil toplum kuruluşlarının görüşleri alınarak hazırlanır. Ancak son yıllarda, hükümetler önemli sayılabilecek bir çok düzenlemeyi Meclis gündemine ‘tasarı’ yerine vekil teklifi olarak getirmeyi tercih ediyor.

Meclis’te tasarı ya da teklifler öncelikle ilgili komisyonlarda görüşülür; hatta ilgili kurum ve kuruluşların temsilcilerinin katılımı ile alt komisyonlarda da ele alınır. Komisyonlarda kabul edilen metinler de Genel Kurul gündemine gelir. Özellikle çok sayıda yasada değişiklik öngören ve torba olarak nitelenen tasırı ve tekliflere, herkesi yakından ilgilendiren düzenlemelerin Genel Kurul'da son dakikada eklenmesinin nedeni ise, kamuoyunun konuyu tartışmasını engellemek. Böylece, kamuoyu baskısının önüne geçilmiş, konu tartışmaya başladığında ilgili düzenleme Meclis'te çoktan yasalaşmış oluyor. Son dakika önergeleri genelde hükümet tarafından hazırlanıyor, ancak milletvekilleri tarafından veriliyor.

Son yıllarda ‘gece yarısı önerge operasyonu’ ile gelen tartışmalı düzenlemelerden bazıları şöyle:


* Bu yönteme hemen hemen her iktidar döneminde en çok ‘milletvekili özlük ve sosyal hakları’ konusunda başvuruldu. Ak Parti iktidarı döneminde de bu kural değişmedi. Gece yarısı gelen ‘kıyak emeklilik’, ‘maaş artırımı’ gibi düzenlemeler bazen tüm partilerin de onay vermesi ile yasalaştı, bazen de yasa çıktıktan sonra kamuoyunda yükselen tepkiler nedeniyle Cumhurbaşkanı tarafından veto edildi.

* Genelde mali af, prim affı gibi düzenlemeleri de gece yarısı önergelerin konusu olurken; özelleştirme ihaleleri konusunda yargının verdiği kararların yok sayılmasını, SPK yönetiminin tamamının görevden alınmasını öngören düzenlemeler de son dakikada yapılanlar arasındaydı.

* Türkiye’de son dönemlerin en tartışmalı konularının başında gelen alkol yasaklarını düzenleyen yasaya da Genel Kurul’da yine son dakika önergesi ile saat 22.00’den sonra perakendede alkol satışı yasağı ve araç kullanmadaki promil sınırının 1,00’den 0,50’ye çekilmesinin de arasında bulunduğu önemli maddeler eklendi.

* Askerlerin sivil mahkemelerde yargılanmasının önünü açan düzenleme de bir gece yarısı önergeyle geldi. Askerlerin işlediği “Anayasal düzene karşı suçlar” ile “terör” ve “çete” suçlarının doğrudan özel yetkili sivil savcılıklar tarafından soruşturulmasına ilişkin düzenleme görüşülen yasaya eklendi.

* Bir tasarıya, büyükşehir belediyelerinin yapımı devam eden şehir içi raylı ulaşım sistemleri ve metro projelerini Ulaştırma Bakanlığı’nce devralmasına ilişkin bir madde de yine gece yarısı önerge ile eklendi. Muhalefet ayağa kalktı, Ak Parti’nin Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Gökçek için düzenlemeyi yaptığını savundu.

* TBMM İçişleri Komisyonu’nda bir gece yarısı İstanbul’un Sarıyer ve Şişli ilçelerinin sınırlarını değiştiren hüküm yasaya eklenirken, Genel Kurul’da yine bir gece yarısı ayın yasada Ankara’nın Yenimahalle ilçesine bağlı 13 mahalleyi Etimesgut ve Çankaya Belediyesi’ne bağlayan düzenleme yapıldı.

* Özel Yetkili Mahkemeler'e (ÖYM) ilişkin önerge de, 3. Yargı Paketi’ne Genel Kurul görüşmeleri sırasında eklendi. Önerge Meclis gündemine gelene kadar da bu konuda nasıl bir düzenleme yapılacağı kamouyu tarafından bilinmedi, tartışılmadı.