Gündem
 Gündem > Siyasi Gündem > Bu paket çözmez
Bu paket çözmez
Meclis Başkanlığı’na sunulan 4. Yargı Paketi’nde propagandaya yönelik iyileştirme dışında İmralı süreciyle ilgili düzenleme yok
Üzerinde aylardır tartışılan, İmralı süreciyle önemi daha da artan 4. Yargı Paketi’nden, düşünceye tam özgürlük yerine, sadece propagandayla ilgili ceza maddelerine makyaj çıktı.
Terörle Mücadele Kanunu’nun (TMK) 6 ve 7. fıkralarıyla Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 220/8. Maddesi’nde yapılan değişikliğe göre “terör örgütlerinin cebir, şiddet veya tehdit içeren yöntemlerini meşru göstermeyen veya övmeyen ya da bu yöntemlere başvurmayı teşvik etmeyen” düşünce açıklamaları suç sayılmayacak. Ancak pakette PKK-KCK başta KESK gibi toplu siyasi davalarda en çok uygulanan silahlı örgüt üyeliğiyle ilgili TCK 314. Maddesi’ne dokunulmadı. Örgüte yardım ve örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına şuç işleyenlere örgüt üyesi gibi ceza öngören TCK 220. Madde’nin 6 ve 7. fıkraları da aynen korundu. Pakette Ergenekon-Balyoz başta olmak üzere darbe davası sanıklarının durumunu etkileyecek açık bir düzenleme de yer almadı.
Öldürme-infaz soruşturmalarındaki takipsizlik kararlarının etkin soruşturma yapılmadan verildiğinin AİHM’ce tesbiti halinde de yeniden yargılama yolunu açan pakette, halkı askerlikten soğutma ile suçu-suçluyu övme suçlarına da yeni kriterler getirmekle birlikte esasta cezalar korundu. TCK 220. Madde’deki “örgüt üyesi olmamakla birlikte örgüt adına suç işleyenlerle” ilgili 6 ve 7. fıkralarında da değişiklik getirmedi. Pakette poşu takmakslogan atmak suç olmaktan çıkarılmadı. İşkence suçunda zamanaşımını kaldıran, askeri yargı ve AİHM’de kesinleşip Avrupa Konseyi’nce denetlenmekte olan dosyalarla ilgili yeniden yargılama yolunu açan 4. pakette uzun tutukluluk yakınmasını ortadan kaldıracak net düzenlemeye yer verilmedi.
Mağduriyetler giderilmedi
TCK’nın örgüt suçuyla ilgili 220. Maddesi’ndeki değişikliğin 8. fıkrayla sınırlı kalması ciddi sürprizlerden biri oldu. Çünkü 220. Madde’nin “örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işleyen kişilere ayrıca örgüte üye olmaktan da ceza verileceğine” ilişkin 6. Fıkra ile “örgüt içinde hiyerarşik yapıya dahil olmamakla birlikte örgüte yardım eden kişi, örgüt üyesi gibi cezalandırılır” denilen 7. fıkraya da dokunulmadı. Oysa, paketle ilgili daha önce yapılan açıklamalarda, bu fıkralardan kaynaklanan mağduriyetler kabul edilerek, bu fıkraların da değiştirileceği yönünde beklenti oluşturulmuştu.
Vicdani ret yine suç
Tasarı, vicdani ret hakkının savunulmasını, ordunun eleştirilmesini cezalandıran TCK’nun 318. Maddesi kaldırılarak köklü çözüm yerine, hapis cezası aynen korunarak, yoruma açık değişiklikle yetindi. Paketle bu suçun işlenmiş sayılması için yeni kriterler getirildi ve fıkra şöyle düzenlendi: “Askerlik hizmetini yapanları firarı sevk edecek veya askerlik hizmetine katılacak olanları bu hizmetten vazgeçirecek şekilde teşvik ve telkinde bulunanlara 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası verilir.”
Suçu övmede tehlike sınırı
TCK’nın düşünceyi cezalandıran sayısız maddesinden biri “suçu ve suçluyu övmek” başlıklı 215. Maddesi’ydi. BDP vekilleri hakkında düzenlenen fezlekelerde yaygın olarak kullanılan, Başbakan’ın dahi muhatap olduğu maddeye, bu suçun oluşması için “suça konu açıklama-ifade ile kamu düzeni açısından açık ve yakın bir tehlikenin ortaya çıkması” şartı getirildi. Buna göre maddenin yeni hali şöyle olacak: “İşlenmiş olan bir suçu veya işlemiş olduğu bir suçtan dolayı bir kişiyi alenen öven kimse bu nedenle kamu düzeni açısından açık ve yakın bir tehlikenin ortaya çıkması halinde 2 yıla kadar hapisle cezalandırılır.”
Büyük davalar kapsam dışı
Paketin hiç dokunmadığı KCK ve Ergenekon davaları başta olmak üzere çok sanıklı toplu siyasi davalarda en çok uygulanan maddeler arasında “silahlı örgüt yöneticiliği ve üyeliğiyle” ilgili 314. Madde de var. Dolayısıyla, Meclis’te kapsamı genişletilmez ve geldiği gibi yasalaştırılırsa, paketin, bu davalarda etkili sonuç doğurması olanaklı görülmüyor.
İşkenceye zamanaşımı yok
“İnsan Hakları ve İfade Özgürlüğü Bağlamında Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı”nda, işkence ve AİHM’in verdiği ihlâl kararlarının sonuçlarıyla ilgili önemli düzenlemeler yapıldı. TCK’nın işkenceyle ilgili 94. Maddesi’ne, “Bu suçtan dolayı zaman aşımı işlemez” hükmü eklendi. Buna göre bundan sonraki işkence soruşturma ve davaları zaman aşımı süresi dolduğu gerekçesiyle kapatılamayacak. Yıllar sonra da olsa kovuşturulup cezalandırılabilecek.
Tasarıdaki yeni düzenlemeye göre AİHM’in bu davalarda devletin etkili-yeterli soruşturma yapmadığı yönündeki kararlarının kesinleşmesi halinde, üç ay içinde talep edilmesi halinde yeniden soruşturma açılabilecek.
Geciken adalete tazminat
Kamulaştırma gibi AİHM’e götürülen ve devletin sorumluluğuna ilişkin tazminat davalarında dava sürerken, devletten istenen tazminat miktarı artırılabilecek. Daha önemlisi açıldıktan dört ay sonra sonuçlandırılamayan kamulaştırma davalarında devlet, ödeme tarihine kadar geçecek sürede hak sahibine yasal faiz ödeyecek.
Uzun tutuklulukta pansuman
Pakette, Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) maddelerinde yapılan değişiklikle şüphelinin tutukluluk halinin devam edip etmeyeceği konusu dosya üzerinden karara bağlanmak yerine, mahkeme buna şahsın bizzat kendisi veya avukatını dinledikten sonra karar verecek.
Öcalan’ı yeniden yargılama yolu tıkandı
4. YARGI Paketi’ndeki, AİHM sonrası yeniden yargılamayla ilgili geçici madde ise, PKK lideri Abdullah Öcalan’la ilgili spekülasyonlara neden olmuştu. Paketteki düzenleme; AİHM’in sözleşmenin ihlâliyle bir ceza hükmünün verildiğini tesbit ettiği kesinleşmiş kararlarından 15 Haziran 2012 tarihi itibariyle Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi (AKBK) tarafından icra süreci denetlenmekte olan kararları kapsıyor. Buna göre Öcalan’ın bu yeni kriteri karşılayan (halen Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi önünde denetlenmekte bulunan) bir dosyası olmadığı, dolayısıyla paketteki geçici düzenlemeden yararlanmasının söz konusu olmayacak.
Paketin yasalaşma süreci sancılı geçecek
İFADE özgürlüğünün genişletilmesi ve AİHM’deki mahkûmiyetlerinin azaltılması amacıyla hazırlanan 21 maddelik 4. Yargı Paketi “İnsan Hakları ve İfade Özgürlüğü Bağlamında Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı” olarak dün TBMM Başkanlığı’na sunuldu. İmralı görüşmelerinin başlamasıyla beklemeye alınan, ancak bu nedenle kapsamında genişletme yapılmadığı ortaya çıkan tasarı, ilgili komisyonlarda görüşüldükten sonra Meclis Genel Kurulu’na gidecek. Paketin yasalaştırılma hızını ve kapsamının daha genişletilip genişletilmeyeceğini partiler belirleyecek.
Taraf, 08.03.2013
Bu bölümdeki diğer içerikler için tıklayınız.
| 
