Gündem
 Gündem > Siyasi Gündem > 'Etik davranmayan' milletvekilliğinden olabilecek
'Etik davranmayan' milletvekilliğinden olabilecek
TBMM'de siyasetin ahlaki kurallarını belirlemek amacıyla kurulan Siyasi Etik Komisyonu, çalışmalarını tamamladı.
17 maddelik yasa teklifi taslağı hazırlayan Komisyon üyelerinin imzaladığı çalışma raporu ve teklif, yarın Meclis Başkanı Cemil Çiçek’e sunulacak. Yasalaşması halinde önümüzdeki yasama döneminde yürürlüğe girmesi öngörülen teklife göre, kurulacak Siyasi Etik Kurulu, “TBMM üyeliğiyle bağdaşmayan herhangi bir hizmeti veya görevi sürdürmekte ısrar eden milletvekili”nin üyeliğinin düşürülmesini dahi önerebilecek.
Siyasi Etik Komisyonu, 8 aylık çalışma sonucunda bir yasa teklifi hazırladı. “Avrupa’nın en ileri” yasa teklifi olarak iddialı bir şekilde nitelenen metin 17 maddeden oluşuyor. Milleti temsil etmenin “çok onurlu bir hizmet” olduğu, TBMM üyesi olmanın da omuzlara ağır bir sorumluluk yüklediği vurgulanan teklifin gerekçesinde, Türkiye ’de Anayasa ’da, TBMM İçtüzüğü’nde ve kanunlarda milletvekillerinin eylem ve davranışlarına ilişkin yasaklayıcı ve sınırlandırıcı hükümler bulunmasına rağmen, bu düzenlemelerin kamuoyunun beklentisini karşılama noktasında yetersiz kaldığı belirtildi.
Gerekçede, “Hazırlanan teklifiyle TBMM üyelerinin bireysel olarak dürüstlüğüne ve kurum olarak TBMM’nin saygınlığına duyulan güvenin artırılması, TBMM üyelerinin davranışlarında kamu yararını kişisel menfaatlerinin üzerinde tuttuklarını ortaya koyacak şeffaf bir sistem oluşturulması, TBMM üyelerine üyelikle bağdaşmayan işlerin belirlenmesi noktasında ve hangi durumlarda çıkar çatışması bulunduğunun tespitinde kesinlik sağlayacak ve rehberlik yapacak bir yapının oluşturulması, TBMM üyelerinin etik ilkelere değer verme noktasında uzlaşma halinde olduklarının gösterilmesi amaçlanmaktadır” dendi.
DERNEK YÖNETİCİSİ OLAMAZ
Taslağın ikinci maddesi üyelikle bağdaşmayan işleri tanımlıyor. Bu maddeye göre milletvekilleri devletin veya kamu tüzel kişilerinin doğrudan doğruya ya da dolaylı olarak katıldığı teşebbüs ve ortaklıklarda, özel gelir kaynakları ve özel imkanları kanunla sağlanmış, kamu yararına çalışan derneklerin ve devletten yardım sağlayan ve vergi muafiyeti bulunan vakıfların, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve sendikaların yönetim ve detiminde bulunamayacak. Milletvekilleri herhangi bir taahüt işini doğrudan ve dolaylı olarak kabul edemeyecek. Temsilcilik, hakemlik, ücret karşılığı iş takibi, komisyonculuk ve müşavirlik yapamayacak. Milletvekileri bir çıkar karşılığında olmasa bile özel sektörde görev alamayacak. Maddeyle milletvekillerinin Meclis kararına bağlı olarak altı ayı aşmamak üzere belli konuda Bakanlar Kurulu tarafından verilen geçici görevleri kabul etmesine olanak sağlandı.
Milletvekillerinin yabancı devlet ve kuruluş tarafından verilen idari ve siyasi ücretli görevlerin kabulu ise yine Meclis kararına bağlandı. Milletvekileri süreklilik arz etmemek üzere fikir ve sanat eseri üretebilecek ve icra edebilecek.
BEYANDA YENİ ORAN
Kamuoyunda tepkiye neden olan milletvekillerinin zirai faaliyetler, faiz ve kira gelirlerinin yıllık tutarının milletvekilinin 10 katını aşarsa beyan zorunluluğu yeniden gözden geçirildi. Bu çerçevede, beyan yükümlülüğüyle ilgili madde ise şu şekilde yazıldı:
“TBMM üyeleri 19/4/1990 tarihli ve 3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunun hükümlerine göre mal bildiriminde bulunurlar.
TBMM üyeleri; Üyelik ödenek ve yollukları ile emekli maaşı gelirleri, Yıllık tutarı, bir aylık milletvekili ödenek ve yolluk tutarının beş katına kadar olan tarımsal üretim, kira, faiz ve menkul değer gelirleri, Yıllık tutarı, bir aylık miletvekili ödenek ve yolluk tutarına kadar olan toplantıya katılma, konuşma yapma, makale yayımlama ve benzeri nedenlerle edinilen sembolik gelirleri dışında kalan kazançlarını TBMM Başkanlığına kaynağını belirterek her yılın Ocak ayında beyan ederler.”
HEDİYEDE SINIR MAAŞIN ONDA BİRİ
Milletvekillerinin alacağı hediye miktarı da yeniden belirlenerek, milletvekili maaşının onda biri ile sınırlandırıldı.
VEKİLE KURUL DENETİMİ
Yasa taslağında kurulması öngören Siyasi Etik Kurulu, en az 5 en fazla 9 üyeyle sınırlandırıldı. Siyasi parti gruplarından eşit sayıda üyenin katılımıyla kurulması öngörülen Kurul’da, Başkanlık Divanı üyeleri ve Bakanlar Kurulu üyeleri görev alamayacak. Taslakta kurulun yetkileri şöyle sıralandı:
- Kanunda ve diğer mevzuatta yer alan siyasi etik ilkelerine uyum açısından resen veya başvurular üzerinde inceleme ve araştırma yapar.
- Yapılan inceleme ve araştırmalar sonucunda aldığı kararları TBMM Başkanlığına bildirir.
- TBMM üyelerini, siyasi etik ilkeleri, milletvekilliğiyle bağdaşmayan işler, mal bildirimi ve benzer konularda bilgilendirir.
- Siyasi etik konusuna ilişkin ulusal ve uluslararası gelişmeleri izler ve uluslarrası kurum ve kuruluşlarla iş birliği yapar.
- Kurul TBMM üyeleri, kamu kurum ve kuruluşları, gerçek ve tüzel kişilerden bilgi isteyebilir ve belge alabilir. Gerekli gördüğü hallerde ilgili kişi ve uzmanların bilgisine başvurabilir.
YABANCILAR DA BAŞVURABİLECEK
Taslağa göre Kurul’a, T.C. vatandaşları veya Türkiye’de yaşayan yabancılar da kimliğini beyan etme şartıyla başvurabilecek. Başvurunun kabul edilmesi durumunda durum ilgili milletvekilerine bildirilecek ve on beş gün içinde savunma hakkını kullanması istenecek. Kurul tarafından yapılan inceleme sonucu rapor halinde TBMM Başkanı’na bildirilecek.
ETİK OLMAYAN HAREKET TEŞHİR EDİLECEK
Taslak, etik kurallara uymayan milletvekiline teşhir cezasından üyeliğin düşürülmesine kadar bir dizi yaptırım getiriyor. Kurul, siyasi etik kurallarına uyulmadığının tespiti halinde ilgili milletvekiline yönelik uyarı, kınama, TBMM’yi temsil edecek heyetlerde süreli olarak görevlendirilmeme kararları alabilecek. Verilen kararla ilgili kamuoyu bilgilendirilecek. TBMM üyeliğiyle bağdaşmayan herhangi bir hizmeti veya görevi sürdürmekte ısrar eden milletvekilinin üyeliği, TBMM üye tam sayısının salt çoğunluğunun kararı ile düşürülecek.
Radikal, 19.12.2012
Bu bölümdeki diğer içerikler için tıklayınız.
| 
