Gündem
 Gündem > Siyasi Gündem > Demokrasi geri, bütçe gayrımeşru
Demokrasi geri, bütçe gayrımeşru
“İleri demokrasi” iddiasındaki AKP, Türkiye tarihinde ilk kez devletin 132 kurumunun bütçesini birden denetim dışı bıraktı
Meclis tarihinde ilk kez Sayıştay bütçe görüşmelerine rapor sunmadı. Yasaya göre denetlemekle yükümlü olduğu, bakanlıklardan, SGK’ya ve TOKİ’den askerî harcamalara kadar “devleti oluşturan” kurumlara ait tam 132 denetim raporu olmadan bütçe görüşmelerine başlandı. Muhalefetin tüm itirazlarına rağmen iktidar “eksiklik var ama durmak yok” diyerek bütçe maratonunun ilk aşamasını geçti. 2011 yılına ait bu raporların TBMM’ye sunulmamasının gerekçesi ise 6353 sayılı torba yasaya eklenen ve Sayıştay’ın yetkilerini sınırlayan, hatta bazı görüşlere göre ortadan kaldıran düzenlemeye uygun olmaması...
Bir diğer anlatımla Sayıştay’ın kamu idarelerinin “takdir yetkisini” gözönüne almadan, kendi denetçileri eliyle hazırladığı raporlar, 2011 yılına ait olsa da, temmuzda yapılan değişikliğe uymadığı, AKP Grup Başkanvekili Nurettin Canikli’nin sözleriyle “kanuna aykırılık taşıdığı” gerekçesiyle Sayıştay’da hasır altı oldu. Konuyla ilişkin açıklama yapan Sayıstay denetçisi ise “yeni tip raporların ilk yılı olması nedeniyle gecikmenin normal olduğunu” dile getiriyor.
Muhalefete gore, “hiçbir şey normal değil” ve bütçenin böyle görüşlmesi de “meşru değil.”
CHP Grup Başkanvekili Akif Hamzaçebi, Sayıştay’ın ilgili 132 raporunu “Bilgi Edindirme Yasası” çerçevesinde resmen istedi. Amaç, Meclis’e sunulmayan bu raporlarda neler yazıldığını öğrenmek. Yasaya gore bu raporlar muhalefete verilmek zorunda ama tabii o zamana kadar imha edilmezse ya da yeni bir başka bir yasa çıkarılmazsa...
İşte cevap bekleyen sorular
Ankara’da şu anda kimse, raporlarda neler yazıldığını bilmiyor. Ama fikir yürütüyor. Bundan böyle kurum hakkındaki raporunu, ilgili kurumun vereceği tebliğ ve raporlara göre hazırlayacabilecek olan Sayıştay’ın 2011 yılı raporlarında artmış hayli artmış görünen kamu harcamalarını gözlerden uzak tutmak istediği ilk akla gelen. Ancak muhalefet pek bu görüşte değil. Kamu harcamalarının ne kadar artmış olduğu başka şekillerde de ortaya konulabilir, bulunabilir.
Önceki gün görüşmeler sırasında bu konuda detaylı bir konuşma yapan CHP Grup Başkanvekili Akif Hamzaçebi, “bir maliyeci” olarak çeşitli ihtimallerin farkında olmakla birlikte konu hakkında spekülasyon yapmaktan özellikle kaçınıyor. Raporları istediğini ve kendisine verilmek zorunda olduğunu, bunun cezai müeyyidesinin bulunduğuna dikkat çekiyor. Plan Bütçe Komisyonu üyesi ekonomici Hurşit Güneş de öyle düşünüyor. Ancak her iki isimle yaptığımız görüşmeden çıkan sonuç şu:
– Kamu harcamalarının yüksek olması bunun nedeni olamaz.
Bu halde geriye sarsıcı tek bir soru kalıyor:
– Bu raporlarda Sayıştay’ın herhangi bir kamu idaresi hakkında saptadığı bir olumsuzluk var mı? Ya da Sayıştay bir şeye mi takıldı ki bu raporları vermiyor? Sayıştay, kamu idarelerinde herhangi bir olumsuzluğa rastlamamış ya da bir şeye takılmamış olabilir, ancak 2011 yılına ait raporların “kanuna aykırı” diye ortaya çıkarılmaması “garip” bulunuyor.
Kanuna aykırı iş yapacak değiliz ya!
AKP Grup Başkanvekili Nurettin Canikli, bu konuda muhalefetin eleştirilerini kürsüden şu sözlerle yanıtlamıştı:
“Bu raporlar 2012 Haziran ayında Sayıştay Başkanlığı’na gönderildi. Sayıştay Başkanlığı da biraz önce söylediğim prosedürün gereği olarak bu raporları görüşmek üzere ilgili dairelere gönderdi. Tam o arada, Türkiye Büyük Millet Meclisi 6353 sayılı Kanun’la biraz önce zikrettiğim değişikliği yaptı ve bu değişiklik bu raporlarla ilgili son derece önemli düzenlemeler içeriyor değerli arkadaşlar. Bir başka ifadeyle, dairelere gönderilen bu raporlar eski kurala göre, değişmeden, önceki hükümlere göre yapıldığı için değiştirilmiş olan hükümlere aykırılık teşkil ediyor idi.”
Hamzaçebi’nin buna yanıtı ise şöyle:
“4 Temmuz 2012 tarihinde- 6353 sayılı Kanun yürürlüğe girdi, Sayıştay raporlarıyla ilgili yeni bir sistem getirdi, ama bu raporlar tamamlanmış, bitmiş, tekemmül etmiş, kurumların görüşleri alınmış, o kanun yürürlüğe girdikten sonra düzenlenecek olan raporlar içindir. Gerçekle hiçbir ilgisi yok bunun. Bu raporlar Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sunulmak zorundadır. Şimdi, 132 kamu kurumunun denetim sonuçlarını Sayıştay Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sunmamıştır, Parlamento’dan gizlemiştir. Bu tasarı meşru değildir.”
Kanunda ne değiştirilmişti?
2012 yılında toplam 142 milyon 162 bin 130 TL olarak kabul edilen Sayıştay bütçesi, 2013 yılı için 160 milyon 587 bin 200 TL’ye yükseldi.
21 Haziran 2012 günü akşam saatlerinde muhalefetin tüm itirazlarına, tepkilerine ve yasanın geri çekilmesi istemlerine karşın iktidar partisi milletvekillerinin oylarıyla ise bütçesi artan Sayıştay’a yeni bir düzenleme getirilmişti. Yasa değişikliğini önceleyen dönemde, artık kamu idarelerinin denetiminde, yalnızca yasama organı olan TBMM’nin oluşturduğu hukuka tabi olarak uygunluk denetimi yapmakla yükümlü olan Sayıştay, artık bu idarelerin hazırladıkları genelge, tebliğ türü düzenlemeler ve verdikleri görüşlere de tabi oluyordu. Diğer bir anlatımla, Sayıştay’ın denetim yetkisini aldığı Meclis, bu yasa değişikliğiyle, Sayıştay’ın denetim yetkisini aldığı gibi, kendi yetkilerini de sınırlıyordu.
Sayıştay’ın, daha önceki haliyle dahi kısıtlanmış olan kamu idarelerinin harcamalarına ilişkin hesap sorma yetkisi de neredeyse tamamen ortadan kaldırılıyordu.
Son tartışmalarda gündeme gelen ve Meclis’e sunulmayan raporlar ise getirilen bu değişikliklere “aykırı” yani Sayıştay’ın kendini yetkili olarak gördüğü döneme ait, buna uygun olarak hazırlanmış raporlar.
Taraf, 12.12.2012
Bu bölümdeki diğer içerikler için tıklayınız.
|
