Gündem
 Gündem > Siyasi Gündem > Economist: ABD arada kaldı
Economist: ABD arada kaldı
Economist dergisindeki bir değerlendirmede, son yıllardaki gelişmelerle ABD'nin İsrail, Türkiye, Mısır ve Filistin arasında sıkışıp kaldığı belirtiliyor.
Yazı "Barack Obama için Orta Doğu'da işler ne zaman doğru gidecek?" cümlesiyle başlıyor.
Yorumda ABD Başkanı Barack Obama'nın işbaşına geldiğinde Filistin'de iki devletli bir çözüm bulunmasını umduğu ve bunun için de epey bir siyasi yatırım yaptığı, Arap Baharı'nın doğru tarafında olmayı çok istediği ama sonuçta kendisini bir Arap ülkesindeki (Libya) savaşa karışmış, bir diğerindeki (Suriye) savaşı çaresizce izler halde bulduğu ve son olarak da Doğu Akdeniz'deki en iyi dostları arasındaki kavganın ortasında kaldığı belirtiliyor.
Economist "Bu sürtüşmeden çıkış yolu olmayabilir" diyor.
"Daha düne kadar Doğu Akdeniz, öteden beri Amerikan 6. Filosu'nca korunan sakin bir göl gibiydi. İsrail, Mısır ve Türkiye yalnızca ABD'nin değil, birbirlerinin de dostuydular." diyen Economist, sonraki yıllarda İsrail-Mısır ve İsrail-Türkiye ilişkilerinin soğumasına rağmen, bu üç ülke hükümetlerinin ve silahlı kuvvetlerinin aralarındaki stratejik anlayışa sadık kaldıklarını hatırlatıyor.
Ancak artık durumun değiştiğini belirten Economist'e göre, 10 Eylül'de İsrail'in Kahire büyükelçiliğine yapılan saldırıda İsrail büyükelçisinin Arap Baharı'nın pençelerinden kurtarılıp Kudüs'e götürülme şekli, Arapların demokratik uyanışının İsrail-Mısır barış antlaşması için ne anlama geldiğini yansıtıyor.
Savaş yolu
Economist, Amerika'nın aynı zamanda, başarısız bir şekilde Mavi Marmara olayından sonra bozulan İsrail-Türkiye ilişkilerini düzeltmeye çalıştığını ve bir yandan İsrail ile Mısır arasındaki gerilim tırmanırken, İsrail ile Türkiye arasındaki ilişkilerin kopmasının ABD'yi çaresizce arada bıraktığını belirtiyor.
"Amerikan Dışişleri Bakanlığı, ümitsiz bir şekilde, iki güçlü müttefikinin bölge istikrarı için işbirliği yapmaları çağrısında bulunuyor ama kısa bir süre içinde mümkün görünmüyor." diyen Economist, İsrail'i "şımarık bir çocuğa" benzeten Türkiye Başbakanı Recep Tayyip Edoğan'ın da "savaş yoluna girdiğini" yazıyor.
Erdoğan'ın yalnızca kendi ulusal onurunu korumakla yetinmeyip Filistin davasının bayrağını da eline aldığına işaret eden Economist, Filistinlilerin sonu gelmez barış görüşmelerini bir yana bırakıp bu ay sonunda, BM nezdinde bağımsız devlet olarak kabul edilme girişimlerine de kuvvetle arka çıktığını hatırlatıyor.
"Sonu gelmeyen barış sürecinin başını çeken Amerikalılar, bu fikri duyunca dehşete düşüyor" diyen dergi, BM kararıyla bir Filistin devleti kurulmasının birçok olumsuz sonucu olacağını, İsrail ile Kongre'deki dostlarının Filistin Özerk Yönetimi'ne verilen mali yardımları ve vergi desteğini kesmeyi düşündüklerini, Batı Şeria'da İsrail ile Filistinliler arasındaki güvenlik işbirliğinin çökebileceğini ve bunun da yeni bir intifada'ya yol açabileceğini belirtiyor.
Filistinliler planladıkları karar tasarısını epeyce yumuşatmadığı takdirde, Obama'nın bir Filistin Devleti önerisini hemen hemen kesin olarak veto edeceğini kaydeden Economist, bunun da seçimler yaklaşırken kendisine ihtiyaç duyduğu İsrail yanlısı puanları kazandıracağını, ama Araplarla ilişkilerini düzeltebilmek için gösteregeldiği çabaları tuzla buz edeceğini yazıyor.
'ABD bedel ödeyecek'
Economist'in Doğu Akdeniz'de soğuyan ilişkileri irdelediği yorum yazısında "Amerikan yetkililerinin Avrupa'nın yardımıyla BM'de bir çarpışma yaşanmasını önlemek için gösterdikleri çabalar başarılı olsa bile, Amerika'nın Orta Doğu politikası karmakarışık halde." deniyor ve Mısır'da devrimle yolları açılan güçlerin İsrail'le ilişkilerin kesilmesi için bastıracağını, Erdoğan'ın İsrail'e yönelik darbelerinin de devam edeceğini kaydediyor.
Dergi İsrail'in, Başbakan Netanyahu'nun Filistinlilere karşı izlediği uzlaşmaz tutumun bedelini ödemekte olduğunu kaydediyor; Başkan Obama'nın Arap Baharı'nın doğru tarafında yer almak için büyük istek göstermesine rağmen, Amerika'nın da İsrail'le olan dostluğu dolayısıyla giderek büyüyen bir bedel ödeyeceğini vurguluyor.
BBCTurkish.com, 16.09.2011
Bu bölümdeki diğer içerikler için tıklayınız.
| 
