Gündem

Türkiye'nin önde gelen gazetecileri yerel seçim sonuçlarını CNN TÜRK'te değerlendiriyor...

Radikal gazetesi yazarı Oral Çalışlar: "Seçmen iyi yaptı"
"AKP oyları azaldı. Yüzde 45'in altındaki her oy başarısızlık ya da seçmenin uyarısı demektir. Seçmen iyi yaptı. Türkiye'nin böyle bir şeye ihtiyacı vardı."

Milliyet Gazetesi Ankara Temsilcisi Fikret Bila: "Erken seçim tartışması başlar"
"AKP kesinlikle başarılı değil. İktidar bunu ciddi ciddi değerlendirmeli. Yüzde 40'ın altına iniyor nerdeyse. CHP ve MHP başarılı. Politik olarak AKP'nin krizden dolayı bir erime var. Ekonomik krizin yaşandığı 2001 ve 2002'de AKP kurtarıcı oldu. Ama AKP döneminde ilk defa kriz yaşıyoruz ve sonucu görüyoruz.

CHP, türban, laiklik ve Cumhuriyetin temel değerlerinden bahsetti geçen genel seçimde. Şimdi ise, dürüst yapı yerine halkın günlük yaşamına değindi, yolsuzlukla mücadeleyi seçim kampanyası yaptı ve başarılı oldu, oylarını yükseltti. AKP, İstanbul'u kaybeder ve yüzde 10 oranında oy yitirirse, yarın erken seçim tartışmaları başlar.

İzmir'de kenetlenme var. CHP bütün kıyı aldı. Antalya'da sürpriz yaşandı, CHP belediyeyi AKP'den aldı gibi görünüyor. DTP de doğuda AKP'ye göre çok başarılı gözüküyor. AKP'nin Güneydoğu Anadolu'daki iddiası tamamen kırıldı."

Radikal Gazetesi Ankara Temsilcisi Murat Yetkin: "Seçmen sarı kartı gösterdi"
"Her seçimde seçmen mesaj veriyor. Cumhurbaşkanlığı seçimi ve e-muhtıraya tepki verildi. Bu seçim ise AKP'ye ciddi bir uyarıdır. Başbakan Erdoğan yüzde 47'yi aşacağını, hatta yüzde 50'nin üzerine çıkacağını söyledi. Buna bakarsak bugünkü sonuçlar kesinlikle başarı değil. Millet sarı kartını gösterdi. Erdoğan şapkayı önüne koyup düşünmeli.

Demek ki kriz teğet geçmemiş... Seçmen Erdoğan'ın krizle ilgili söylemlerini ciddiye almamış bunu gösterdi. CHP için de başarıdan söz etmek mümkün olmayabilir. Belediyelerde Kemal Kılıçdaroğlu alırsa bu bir zaferdir. İstanbul'u kaybeden Türkiye'yi de kaybeder. Erdoğan için çok ciddi sorun olur. Bu seçim sonunda çıkıp konuşursa bu zafer konuşması olmaz..."

Vatan gazetesi yazarı Yiğit Bulut: "Kürdistan çıkışı AKP için talihsizlik"
"IMF ile anlaşmak zorunda olan bir AKP iktidarı var. CHP'yi başarılı bulmuyorum. Nötr buluyorum. Ama ciddi bir artış var. Ergenekon'da AKP ve CHP'nin yarattığı polarizasyon MHP'ye yaramış görünmüyor.

Cumhurbaşkanı'nın son 3-4 gündeki Kürdistan çıkışı bence AKP açısıdan talihsizliktir. Bu kelimeden rahatsız olan çok insan var. Şuur altındaki bir rahatsızlık. AKP'nin erken seçime gitmesi gerekiyor. Çan eğirisinden aşağı kayarken, diş macunu gibi, sıktığınız zaman geri getiremezsiniz. İtibar kaybı başladı mı geri getiremezsiniz.

IMF ile anlaşma, Saadet Partisi'nin Numan Kurtulmuş ile yükselişe geçmesi, MHP'nin durumu ve dünyanın krizi atlatamaması durumunda AKP'nin oy kaybı hızlanacak. Ne kadar çabuk erken seçime giderse o kadar milletvekili elde eder."

Milliyet Gazetesi Genel Yayın yönetmeni Sedat Ergin: "CHP'de değişim başlamıştır"
"Davos'un AKP'ye bir getirisi olmuştur, ama Başbakan Erdoğan bu seçimden sonra üslubunu gözden geçirsin. Bölge bölge dağılıma bakarsak, Trakya yeniden CHP'nin oldu. Karadeniz paylaşılan bir bölge. AKP Anadolu'nun içine sıkıştı. Doğuda DTP.

CHP, halkla arasındaki alanı AKP'ye terketmişti. CHP İstanbul İl Başkanı Gürsel Tekin ile bu kesime el uzattı. Kılıçdaroğlu da öyle. Bu kadro bu seçimde, 2007'deki gibi laikllik yerine halkın gerçeklerine seslendi. Halkın dini hassasiyetlerine de saygılı bir söylemle yöneldiler. Bu seçim CHP'de deprem yaratmaz, ama değişim süreci başlamıştır. Parti içinde sancılar başlar. CHP'de tıkanıklık vardı. CHP'de farklı söylemlerin olacağını bu ekip göstermiştir. CHP artık, 'İstanbul'daki başarıdan nasıl ders alırız?' bunu arayışına girecek bence."

Taraf gazetesi yazarı Orhan Miroğlu: "DTP'nin Meclis grubu etkili oldu"
"Güneydoğu'da toplu mezarların açılması seçmeni olumlu anlamda etkiledi. Ergenekon üzerinden bir kutuplaşma yok. DTP ilk kez parlamentoda bir grupla giriyor seçime. DTP'nin grup olmasının bu seçimde bir başarısı var. Bu seçim AKP'nin Kürt sorunu konusunda verdiği taahhütlerin yerini bulamadığını da gösteriyor. DTP'nin Diyarbakır'ı alması kalıcı bir misyonla devam edeceğini gösteriyor."

Posta gazetesi Yazgülü Aldoğan: "Tek parti kırılıyor"
"Türkiye için nefes almaya başlanan bir dönem. Tek partinin kırılmaya başladığını gösteriyor. Şimdi en azından CHP de, DTP de, MHP de var. Bir çeşitlilik, daha demokratik bir Türkiye umudu var. CHP İstanbul'u alamaz deniliyordu. AKP'ye dur diyen bir seçmen var. Bunu görmek beni rahatlatıyor."

Zaman gazetesi yazarı Hüseyin Gülerce: "Halk AKP'ye 'One minute' dedi"
"CHP yüzde 19-20'de kalıyorsa bu başarı değildir. Oylarını yüzde 25'e çıkaramıyorsa bu seçimde halk AK Parti'ye 'one minute' demiştir. Erdoğan'a "Nereye gidiyorsun, fazla havalanma, CHP kalelerini alıyor" demiş olacaktır. AKP, bu seçimden sonra kabinede değişim yapmak zorunda. AB sürecine sarılmak zorunda. Erdoğan, Davos'ta yaşanan çıkıştan sonra yüzde 5 oy aldı."

Prof. Dr. Nilüfer Narlı: "Kılıçdaroğlu fark yarattı"
"AKP, tek parti gibi bir işleyiş içindeydi. Kılıçdaroğlu fark yarattı. Bu seçimde hem başarısızlık hem başarılar var. AKP, krizi çok iyi yönetti. MHP doğuda, CHP İstanbul'da fark yarattı. Kıyı bölgeleri de CHP aldı. Akdeniz'de MHP'nin de yükselişi var."

Eski Başbakanlık Basın Sözcüsü Akif Beki: "Kılıçdaroğlu CHP'nin oyunu yükseltti"
"İllerde sürpriz var, ama genel olarak sürpriz yok. AKP'yi kendi kendisiyle yarıştırarak değerlendirme yapıyoruz. Görünen tablo, AKP belli toplumsal merkeze yaslanmış durumda. Aday seçimlerinde AKP'ye olumsuz etkiler var. AKP açısından baktığımızda yüzde 40 beklenti marjında bir orandır.

Bütün partilere aynı kıstası uygulayalım. CHP oylarını arttırdı. AKP, CHP'ye kıyasla düştü. AKP'ye bakışla diğerlerine bakış arasında fark var. AKP yüzde 47'den ne kadar indi? Yüzde 43 oy oranında almak da az değil ama düşüş de var. Aday vardır partiyi yükseltir, aday vardır parti oylarını azaltmış. CHP İstanbul'u alamıyor, ama yüzde 40'ı hedefliyor. Kemal Kılıçdaroğlu kendi siyasi başarısını ortaya koyacak; CHP'nin oyunu yükseltti. Gökçek, Ankara'da geçen seçimin 10 puan altında. AKP'nin oyunu aşağı çekti. MHP, Adana'da oyunu yükseltti. Şanlıurfa'da Fakıbaba örneği..."

Radikal gazetesi yazarı Altan Öymen: "İki turlu seçim olsaydı..."
"Eğer 2 turlu seçim olsa İstanbul ve Ankara seçimleri değişik olacaktı. Yerel seçim kanunlarının bir zaafı da budur. CHP mevcut belediyeleri koruyor. DSP de Eskişehir'i koruyor. AKP de bazı yerleri kazanıyor, örneğin Antalya...

"Sadece CHP değil MHP'nin de oyları artmış. AKP'den mennuniyetinin azaldığı görülüyor. Sonuçlar uyarı izlenimi veriyor. Oklar aşağı iner, çıkar. AKP çıkınca müthiş bir başarı olarak verildi. 4-5 puan büyük zafer dendi. Şimdi aynı oranda düşünce 'Birkaç puan düştü ne olacak?' denecek. Bu olmaz. Objektif olunmalı.

Seçim sonuçlarını bütün partiler değerlendirmeli, ama AKP daha çok değerlendirmeli. AKP, seçime asıldı. Bu kadar yoğun propaganda hatırlamıyorum. İktidar her seçim başarıdır, zaferdir diye aşırı güven duyarsa, yanlış işler yapar. 2007'den sonra yaptığı hatalar gibi."

Milliyet gazetesi yazarı Taha Akyol: "Doğu CHP için ciddi bir alarm"
"AKP oy kaybediyor. AKP'nin yüzde 46'ya çıkması zor. Yüzde 41 civarında kalır. MHP'nin, CHP'nin oyları yeni sandıklarla artıyor. CHP'nin yüzde 20'yi aşacağını düşünüyorum. CHP'nin aksine AKP'nin oylarında sıçrama olmuyor. Trendler çok önemli. DTP'de düşüş var. Normal bu, çünkü bölgesel oylar bunlar. Bu seçimde AKP oylarından bir miktar kaybetmiş. Doğudan gelen oylarını soğukkanlılıkla karşılamalıyız. Burada yaşayan insanların dertleri ne anlamalıyız. Orada vahim olan nokta SP'nin artışta olması, CHP'nin düşmesidir. Türkiye'nin belli bölgelerinde kesin yerlere sahip olan CHP'nin bu bölgesinde hiç oy almaması çok düşündürücüdür. Ciddi bir alarmdır."

TESEV Vakfı Başkanı Erol Tuncer: "Seçmenin yeteneği sorgulanıyor ama..."
"Seçimler 2 turlu olmalı. AKP'nin oyu 2007'deki değerine ulaşamayacak. Tekrar gerilere dönmüş görünüyor.

Bu durum 2 açıdan sevindirici olabilir:

1- Uyarı niteliği taşımasıdır
2- AKP yüksek oy aldığı zaman bazı çevreler seçmenin yeteneklerinden şüphe ediyor. Ancak seçmen inceliyor, değerlendiriyor.

Başarı mı, başarısızlık mı? AKP'den başlayalım: '1. olduk', başarı. 'Oyunu muhafaza etti' bu da başarı. Muhalefet başarısız. CHP'nin bu oyu da başarı değil. Türkiye'de hiçbir zaman seçim sonuçları parti içinde masaya yatırılmaz, tartışılmaz. Partilerin sonuçları şirketlerin yıllık bilançolarına benzer. Başarılıların neden başarılı olduklarını tartışması gerek, başarısızlıkları kadar. Ama bunlar yapılmıyor. Bundan sonra iktidar, muhalefet durumlarını gözden geçirsinler. Bütün örgütleriyle yapsınlar. Bundan demokrasimiz kazanır. Yapılacaklar bilinir. Ama bu işi şimdiye kadar ciddi yapan görmedim. AKP kendi hedefleri açısından başarısızdır. İki kıyaslamayı da birbirinden ayırmalıyız. Belediyelerle, il genel meclisi tablosunu ayırmak gerek. Adaylar partinin oyunu yükseltip alçaltıyor. İl genel meclisinde adayın etkisi yoktur. Partiler daha önemlidir."

Radikal gazetesi yazarı Nuray Mert: "Tablo alarm veriyor"
"Seçimlerin 2 turlu olması daha mantıklı. Asıl dikkat edilmesi gereken bölgesel kayışlar başlamış demektir. Belli konular etrafında keskin ayrışmalar var. Bunlar netleşiyor. İsim bazında da netlikler var. Siyasi tablo alarm veriyor."

Yeni Şafak gazetesi yazarı Ayşe Böbürler: "Halk günevoyunu tekrarladı"
"İlk sonuçlar çok şaşırtmadı. Saadet Partisi'nin oylarının yükselmesi dikkat çekici. Seçimler genel seçim havasında gitti, bu sonuçları etkiledi. AKP'nin oy kaybettiğini söylemek için henüz erken. Yerel dengeleri hesaba katmak gerek. Yerel bazda örneğin Adana'daki durum MHP'nin oyu mu, Aytaç Durak'ın oyu mu? Ordu'da DSP, Adana'da MHP. İsim bazında bakılmalı. Halk AKP'ye güven oyunu tekrarlamıştır."

Sabah gazetesi yazarı Nazlı Ilıcak: "Seçmene güvenilmeli"
"Büyük kentlerde 2 turlu olsaydı, MHP'nin oyları Melih Gökçek'i desteklerdi. AKP, MHP'yi yanına almaya çalışırdı. AKP'nin oyları 22 Temmuz genel seçimlerine göre, çok altında; yüzde 42.9 dan başladı, yüzde 41.2'ye kadar indi. Antalya ise DP'nin de kalesiydi, Menderes Türel çok seviliyordu. Antalya sürprize işaret ediyor. Seçmene güvenilmeli. Antalya çok sürpriz oldu. AKP bütünlüğün temsilcisi gibi...

Adayın ne kadar önemli olduğunu görüyoruz. CHP'nin de çıkaracağı dersler var bu sonuçlarda; hem lider değişikliği konusunda hem de neden Güneydoğu'da neden hiç oy alamadığı konusunda..."