Avrupa Konseyi'nin yerel konulardaki organı olan Avrupa Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi (AYBYK), Türk hükümetinden ademi merkeziyetçiliği kuvvetlendirmesini talep eden bir denetim raporu hazırladı. Raporda, belediyelerin öz kaynak elde etmede daha serbest bırakılmaları ve Türkçe dışında başka dillerde kamu hizmeti verebilmelerinin sağlanması da isteniyor.
AYBYK tarafından hazırlanan rapor ve beraberindeki tavsiye kararı metninde öncelikli olarak, 2007 yılından bu yana Türkiye’de yerel ve bölgesel demokrasi alanında fazla ilerleme kaydedilmediği vurgulanıyor. AYBYK bu durumun, kısmen, Adalet ve Kalkınma Partisi hakkında açılan kapatma davası, anayasal reform süreci, 2010 yılındaki referandum ve bu yıl Haziran ayında yapılacak genel seçimlerle açıklanabileceği, ancak asıl nedenin Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucu ilkelerinin sosyal, politik ve kültürel mirasından kaynaklandığı görüşünü not ediyor.
Yerel dillerde kamu hizmeti
Türkiye’de ademi merkeziyetçiliğin kuvvetlendirilmesi amacıyla anayasal önlemler alınmasını ve merkezi yönetimin yerel yönetimler üzerindeki idari vesayetinin kaldırılmasını isteyen AYBYK, bu çerçevede, isteyen belediyelerin, Türkçe dışında başka dillerde kamusal hizmet verebilmelerine olanak tanınmasını da talep ediyor. Bu talep AYBYK tarafından 2007 yılında hazırlanan son Türkiye denetim raporunda da dile getirilmişti.
Türkiye’de yürürlükte olan ceza ve terörle mücadele yasalarının yerel demokrasinin işleyişinde yıkıcı etki yarattığının da savunulduğu taslak kararda, bu yasaların yerel yöneticilerin temel haklarını ihlal etmeyecek biçimde yeniden düzenlenmesi isteniyor. AYBYK raporunda bu konuda özellikle Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanı Osman Baydemir ile Diyarbakır-Sur belediye başkanı Abdullah Demirbaş’ın durumları hatırlatılıyor.
Valilerin il genel meclisleri bünyesindeki konumlarını da sorgulayan AYBYK, merkez tarafından atanmış valilerin il genel meclis yönetimlerindeki rollerinin yerel demokrasi açısından “alışılmadık” ve il yönetiminde özerkliği engelleyici bir faktör olduğunu vurguluyor. AYBYK Türkiye'de belediyelerin gelir kaynaklarıyla ilgili yürürlükteki yasal mevzuatı da yetersiz buluyor ve bu konudaki son düzenlemelerin belediyeleri merkezi idareye daha da bağımlı hale getirdiğini savunuyor.
Türkiye'nin imzalamadığı sözleşmeler
Taslak kararda, Türk hükümetine, Avrupa’nın yerel demokrasiyle ilgili temel belgelerini imzalayıp onaylaması çağrısı da yer alıyor.
Avrupa Konseyi bünyesinde hazırlanan bu belgeler arasında Avrupa Yerel Özerklik Şartı, Avrupa Azınlıkları Koruma Sözleşmesi ve Avrupa Bölgesel ve Azınlık Dilleri Şartı da var.
Rapor ve beraberindeki tavsiye kararı metni Avrupa Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi’nin Mart ayında Strasbourg’da düzenlenecek genel kurul toplantılarında oylanacak.
Avrupalı parlamenterler Hatay'a gidecek
Öte yandan Avrupa Birliği-Türkiye Karma Parlamento Komisyonu (KPK) 21-22 Şubat tarihlerinde Hatay’da toplanacak.
TBMM ve Avrupa Parlamentosu'nun KPK üyelerini bir araya getirecek toplantılarda Türkiye’de yargı reformu, ifade özgürlüğü, kültürlerarası diyalog ve vize konuları ele alınacak. Toplantılar sonunda, uzlaşıya varılması halinde, vize konusunda bir tavsiye kararının da kabul edilmesi bekleniyor.
Toplantılar paralelinde KPK üyeleri Suriye sınırında bu ülkeden Türkiye’ye vizesiz geçişleri yerinde gözlemleyecek ve bir de Ermeni köyünü ziyaret edecekler.
dw-world.de, 18.02.2011
