Talat-Hristofyas görüşmesi sona erdi
KKTC Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat ile Kıbrıs Rum yönetimi lideri Dimitris Hristofyas'ın mülkiyet konusunu tartıştığı 20. görüşme sona erdi.
LEFKOŞA - Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat ile Rum Yönetimi Lideri Dimitris Hristofyas, Kıbrıs sorununa kapsamlı çözüm bulma amacıyla sürdürülen müzakereler çerçevesinde 20. kez bir araya geldi.
20. görüşmede taraflar konulara bakışını, tezlerini ve pozisyonlarını ortaya koydu. İki liderin görüşmeleri 3,5 saat sürdü.
Görüşmenin sonunda liderler, açıklama yapmadan bölgeden ayrılırken, görüşmeye ilişkin kısa bir açıklama yapan BM Genel Sekreteri Kıbrıs Özel Temsilcisi Taye Brook Zerihoun, bugün mülkiyet konusununda kriterleri ele alan liderlerin 5 Mart Perşembe günü bir araya gelerek aynı konuyu tartışacaklarını bildirdi.
Yaklaşık 6 aydır devam eden müzakerelerde taraflar arasındaki derin görüş ayrılıkları dikkat çekiyor. Liderler hayati hiçbir konuda uzlaşma sağlayamadı. Dolayısıyla uzlaşma sağlanan konuların fazla önem taşımadığı değerlendirmesi yapılıyor.
İki lider müzakerelere Yönetim ve Güç Paylaşımı konusuyla başladı. Yaklaşık 4 ay bu konunun alt başlıkları üzerinde geçti. Uzlaşmaya varılan konular bir sepete, uzlaşılamayanlar diğerine, uzlaşılması çok zor olan konularsa üçüncü bir sepete konuldu. Liderler genellikle Avrupa Birliği’yle ilişkiler, yargı, yasama konularında uzlaştı, uzlaşılamayan diğer konular ileriki aşamalara ertelendi.
Liderler Yönetim ve Güç Paylaşımını 16 kez müzakere etti. Bu dizinin sonucunda uzlaşılan ve uzlaşılamayan konuları içeren 15 ayrı belge ortaya çıktı. Talat ve Hristofyas, Yönetim ve Güç Paylaşımı’nı görüşmek üzere temsilcilerini görevlendirdi ve mülkiyet konusuna geçti.
Kıbrıs sorunun temelini oluşturan ve en karmaşık başlığı olarak kabul edilen mülkiyet konusunda da derin görüş ayrılıkları dikkat çekiyor.
Türk tarafı Rumların Kuzey’de kalan mülkleri için takas-tazminat ve belirli koşullarda iade önerirken, Rumlar mülkiyet kararının mal sahiplerine ait olduğunu ileri sürüyor. Türk tarafı mülkiyetin siyasi bir mesle olduğunu, Rumlarsa insan hakları konusu olduğunu savunuyor. Böylece mülkiyet konusunda da içinden çıkılması güç bir tablo dikkat çekiyor.
Liderler mülkiyet meselesi için 4 toplantı yaptı. Mülkiyet meselesindeki ciddi görüş ayrılıkları yüzünden başlığın erken kapatılması planlanıyor. Mülkiyet başlığı muhtemelen gelecek toplantıda kapanacak. Sonunda ilk başlıkta olduğu gibi yine belgeler hazırlanacak.
Talat’la Hristofyas, 3 aşamada yapılması planlanan görüşmelerin henüz ilk aşamasında. Bu noktada taraflar pozisyonlarını ortaya koyuyor, Kıbrıs sorunundaki tezlerin karşılıklı sunumu yapılıyor. İkinci aşamada uzlaşılamayan konuların çözümü için al-ver süreci başlayacak. Üçüncü aşamadaysa Türkiye ve Yunanistan’ın da yer alacağı bir zirve yapılması öngörülüyor. Geriye kalan uzlaşmazlıkların Birleşmiş Milletler’in de yardımıyla üçüncü aşamada çözümü hedefleniyor. Rumlar üçüncü aşamaya sıcak bakmıyor.
Türk tarafı Annan Planı temelinde hareket ediyor. Rumlarsa 2004 referandumunda reddettikleri Annan Planı’nı reddetmiyor ancak köklü değişikler istiyor. Liderler sorunu 6 başlıkta müzakere ediyor. Bunlar Yönetim ve Güç Paylaşımı, Mülkiyet, AB konuları, garantiler, toprak ve harita, ekonomi şeklinde sıralanıyor.
ntvmsnbc.com, 25.02.09
| 
