Dünya
 Dünya > Dünya'dan Başlıklar > NATO hakkında bilmeniz gereken 5 şey
NATO hakkında bilmeniz gereken 5 şey
Kuzey Atlantik Anlaşması Örgütü bu hafta Güney Galler'de toplanıyor. Zirvede, 28 üyeli organizasyonun, 2014'ün sonunda Afganistan'daki operasyonunu sonlandırmasının ardından gelecek planlarını konuşması bekleniyor. Ancak Rusya'nın Ukrayna'daki hamleleri, NATO'nun Soğuk Savaş'ta olduğu gibi üye ülkelerin topraklarını savunmaya odaklanmasına yönelik çağrıları artırdı. NATO'nun işleyişi çok iyi anlaşılmıyor; işte anlamanıza yardımcı olacak beş önemli nokta.
1- NATO, ASKERİ KOMUTA VE KONTROL YETENEĞİ OLAN SİYASİ BİR ÖRGÜTTÜR
NATO birlikleri, üye ülkeler tarafından oluşturulur. NATO birliklerinin, 17 AWACS erken uyarılı uçaksavar filosu ve 2018'de kullanılmaya başlanacak beş Global Hawk insansız hava aracı dışında çok fazla askeri varlığa sahip değil. NATO'nun daimi komuta kontrol merkezleri, askeri operasyonların, birliğin çerçevesi altında yürütülmesini sağlıyor ve çokuluslu güçlerin birlikte çalışması için kritik önem taşıyor. NATO'nun Ukrayna krizinden çıkardığı sonuçlarından biri, komuta kontrol yeteneklerinin zayıfladığı ve acil bir reform gerektiği oldu.
2- KARALAR SİYASİ GÖRÜŞ BİRLİĞİYLE ALINIYOR
NATO'nun bir krize müdahale edebilmesi için 28 üyenin hepsinin kabul etmesi gerekiyor. Kararlar resmi olarak, ülkelerin elçileri ya da diğer kıdemli temsilcilerin olduğu Kuzey Atlantik Konseyi'nde alınıyor. Görüş birliğinin gerekmesi, NATO'nun hızlı karar almasını zorlaştırıyor ve bazen imkansız hâle getiriyor. Hiçbir müttefiğin, NATO misyonlarından birine katılma zorunluluğu yok, ancak çevre baskısı var. Örneğin Almanya, 2012'nin Libya'ya düzenlediği hava operasyonunda tarafısz kaldı.
3- NATO'YA KATKI YAPAN ÜLKELERİN MALİYETLERİ ARTIYOR
NATO'nun operasyonlarından birine katkı yapan bir ülke, kendi katkısını ödüyor. NATO'nun 2013'te yaklaşık 3.2 milyar dolar olan ortak bütçesi hariç. Bu da NATO misyonlarından birine katkı sağlamanın, bir ülkenin bütçesine doğrudan finansal maliyet olarak kaydedildiği ve siyasi risk taşıdığı anlamına geliyor.
4- ORTAK SAVUNMA
Afganistan ve Libya operasyonların dışındaydı, ancak NATO, müttefiklerinin toprakları ve halkını savunmak için bunu sorumluluğu dahilinde görüyor. NATO'nun 25'in üzerinde, bazı askeri operasyonlarda işbirliği yaptığı, ancak savunmak zorunda olmadığı ortağı var. Ukrayna da bunlardan biri. Ortak savunma taahüdü, NATO'nun kurucu anlaşmasının 5. maddesinde yer alıyor ve buna yalnızca bir kez, 12 Eylül 2001'de başvuruldu.
5- NATO'YA EN BÜYÜK FİNANSAL KATKIYI ABD YAPIYOR
ABD'nin yüksek askeri imkanları var. Mesela ABD, diğer NATO ülkelerinde olmayan havadan izleme araçlarına sahip ve NATO'nun kabaca 1 trilyon dolarlık askeri harcamalarının yüzde 73'ünü karşılıyor.
wsj.com.tr, 03.09.2014
Bu bölümdeki diğer içerikler için tıklayınız.
| 
