Dünya

Dünya > Dünya'dan Başlıklar > YouTube üzerindeki Suriye savaşı

YouTube üzerindeki Suriye savaşı

Alternatifsiz iki teknoloji – telefon kameraları ve sosyal medya—yeni bir fenomen yarattı: YouTube savaşları. Tarihte ilk kez bir savaş sanki izleyiciler cephedeymiş gibi anbean takip ediliyor.

YouTube sitesinin resmi rakamlarına göre Ocak 2012'den bu yana Suriye savaşı ile ilgili bir milyonun üzerinde video yüklendi. Şu ana kadar bu videolar yüz milyonlarca kişi tarafından izlendi. Şirket politikası gereği haber içerikli videoları içeriği ne olursa olsun silmiyor. Ancak yine de bu tarz videolara gerektiğinde uyarılar yerleştiriyor. Otobüs bombalamaları, silahlı çatışmalar, kan gölünün ve trajedinin montajlanmamış sahneleri, soruşturmalar ve idamlar, tank ölümleri, keskin nişancıların öldürdükleri; gerçek savaşın her anı artık bir parmak tıklaması uzaklığında.

Suriye'deki savaşın tüm taraflarından çeşitli videolar geliyor. Geçen ay Suriye'den ayrılarak ABD'ye yerleşen Suriyeli belgesel yapımcısı Hasan, "Hemen hemen her mahallede, Esad yanlısı olsun Esad'a karşı olsun, yaşananları aktarmayı amaçlayan medya merkezleri var. Birçoğu dışarıdan gelen fonlar ile ya da devlet fonları ile eğitim için yurt dışına gidiyor" diyor.

YouTube'da Arapça bilmeyenler dahi nelerin yaşandığını çok iyi anlayabiliyor. Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'a karşı içerikler İngilizce altyazılı oluyor ve Özgür Suriye Ordusu'nun başarılarında zafer nidaları atılıyor. Esad yanlısı videolarda ise Suriye Arap Ordusu görüntülerine yer veriliyor. Üniformalı birlikler genellikle Esad yanlısı. El-Kaide bağlantılı El-Nusra ve El-Şam gibi isyancı grupların üyelerinin videolarında ise genellikle İslami logolar var. Hatta Hasan'a göre savaşan her bir grup artık öyle ya da böyle kendi profesyonel kameramanlarını dahi getiriyor.

Ancak propagandadaki tüm uzmanlığa rağmen videolar sık sık itici ve izleyicisi soğutucu olabiliyor. Örneğin SyriaTube isimli Esad yanlısı kanal, kapanış görüntülerinde muhaliflerin vurulduğu ve öldüğü anki görüntülerini koyuyor. Bu görüntülerin üzerine de 1960'lı yıllardan kalan batı filmlerindeki lakayt müzikleri iliştiriyorlar. Videoyu yapanlar çelişkinin ya da sadistliğin ne olduğu konusunda bihaber görünüyor.

İzleyiciler merak ediyor, nasıl olurda örneğin bir muhalifin bir arkadaşının vurulduğu anı çektiği görüntüleri Esad yanlısı kanalda yayınlanabiliyor. Bu videolara mahkumlar ve isyancıların cesetleri üzerinde yapılan aramalarda ulaşıldığına dikkat çeken Hasan, "Her iki tarafın da yaptığı ilk iş kamera ya da telefon aramaktır" diyor.

İsyancılara bakıldığında ise videolarda sürekli geçen Allah-u Ekber nidaları bir yerde barbarlaşıyor. Bir noktadan sonra ayrım yapılmaksızın bu nida her durumda kullanılıyor: Bir arkadaşın ölümünde, bir tankın patlatılmasında, bir mahkumun idamında, masumları öldürürken veya düşmana roket fırlatılırken. Böylece ölenlerin ruhuna rahmet dualarından çok Tanrı'nın yapılan zalimliği tercih ettiği mesajı verilmeye çalışılıyor.

Birkaç yıl bölgede görev yapmış El-Cezire'nin bir editörü (isminin gizli kalmasını istiyor) ilk zamanlarda videolarda ateşli dini imgelerin olmadığına dikkat çekiyor. Editör, "Belli bir noktadan sonra savaşçılar para bulabilmek için Körfez ve Suudi güçlerini cezbetmek amacıyla bu tarz görüntüler üretmeye başladı" diyor.

wsj.com, 28.09.2013

Bu bölümdeki diğer içerikler için tıklayınız.