Gündem

 Deniz Feneri Balyoz Harekat Planı
 Demokratik Açılım İrtica Eylem Planı
 Siyasi Gündem Ergenekon
 Ekonomik Gündem 

 Gündem > Ekonomik Gündem > Diyarbakır’daki tüm sektörlerin cirosu yüzde 50 eridi

Diyarbakır’daki tüm sektörlerin cirosu yüzde 50 eridi
"Çatışmalı süreç ve sokağa çıkma yasakları birçok esnafı kepenk kapatma noktasına getirdi"

Sokağa çıkma yasaklarının 50 günü aştığı Diyarbakır’daki çatışmalar, sosyal yaşamı etkilediği kadar esnaf kesimini de derinden yaraladı.  

Abori Dergisi’nde yer alan habere göre Diyarbakır’da yıllardır lokantacılık sektöründe hizmet veren “Kahvaltıcı Aladdin” isimli mekanın sahibi Alaaddin Kılıç, çatışmalardan önce günlük et tüketimlerinin 80, şimdi ise 40 kg. olduğunu söyledi. Çözüm sürecinin yarattığı umutla yeni bir işyeri daha açtığını ve bankalara borçlandığını anlatan Kılıç, “Şimdi çekleri ödeyemez noktaya geldik. Bir evim vardı onu da sattım. Gidişat bu şekilde devam ederse kepenkleri kapatacağız. Daha önce sabahları 5’te servis açardık ancak şimdi saat 9-10 olunca siftah bile yapamıyoruz. Günlük ekmek tüketimimiz 400’den 130’a düştü. Günlük 450 çorba satıyorduk şimdi 90. Dışarıya kavurma servislerimiz vardı o da bıçak gibi kesildi. Ciromuz en az yüzde 50 oranında azaldı” dedi.

"500 kg. kadayıf satıyorduk, 100 kg’a düştük"

Çatışmalı süreç işletme ayrımı yapmadan tüm sektörü vurdu. Bunlardan biri de Diyarbakır’da 1968 yılında Sıtkı Altunbay’ın “Kadayıfçı Sıtkı Usta”sı… Kentin en eski tatlıcı dükkanlarından olan Sıtkı Usta, çatışmalardan önce günlük 500 kg kadayıf satarken şimdi toplam 5 şubesinde toplam 100 kg satıyor. 90 kişiyi istihdam eden işyeri sahiplerinden Ahmet Altunbay, 6 aydaki zararının 1 milyon TL olduğunu ifade ederek, “Turizm öldü, kamu personelleri artık dışarı çıkmıyor. Daha önce gece 03.00’te kapatıyorduk şimdi saat 00.00’da kapatıyoruz. Günde 300 künefe satarken şimdi 50 taneyi zor satıyoruz. Çözüm sürecine güvenip Diclekent’teki şubeye 5 milyon TL yatırım yaptık. Şimdi çekleri ödemekte zorlanıyoruz” dedi.

Araç kiralama sektörü yara aldı

Diyarbakır ve bölge kentlerine 4 yıldır hizmet veren Central Rent a Car Diyarbakır Bölge Ofis Müdürü Bülent Erşen, çatışmalardan araç kiralama şirketlerini etkilediğini söyledi. Erşen, “Yaklaşık 6 aydır devam etmekte olan çatışmalı süreç ve sokağa çıkma yasakları birçok esnafı kepenk kapatma noktasına getirdi. En az %50 iş hacmi kaybı yaşadığını çok rahat söyleyebilirim. Kendi işletmemizi istatistiksel olarak ele aldığımızda 2014 yılının son çeyreği ile 2015 yılının son çeyreği arasında %35’lik sözleşme kaybımız gözlemlenmektedir. Havalimanı yolcularına açılan sözleşmelere baktığımızda ise çok daha büyük kayıplar olduğunu gözlemlemekteyiz. Örneğin filomuzun 30 adede yakın aracı sadece havalimanı müşterilerine çalışırken son 2 ay içerisinde havalimanına sadece 2 sözleşme açtığımızı söylemem sanırım olayın vahametini anlatmaya yeterli olacaktır” dedi.

İnşaat sektörü durma noktasında

1.5 milyon nüfuslu kentin lokomotif sektörü de çatışmalardan nasibini aldı. TÜİK verilerine göre de kent istihdamının yüzde 24’ü inşaat sektöründen. Çözüm süreciyle birlikte canlanan sektör, 6-7 Ekim olayları sonrası durağan döneme geçti. 7 Haziran’ı bir umut olarak bekleyen sektör, sonrasında yaşananlarla gerilemeye başladı. Son iki aylık sokağa çıkma yasakları ve çatışmalar ise bu sektör için adeta bardağı taşıran son damlalar oldu. DTSO yöneticilerinden ve Metropol İnşaat Ltd. Şti. Müdürü olan MetinAslan, yaşadıkları sıkıntıları şöyle anlattı:

“Birçok müteahhit arkadaşımız başka kentlerde iş alanı oluşturmaya çalışıyor. Bu hem sermaye hem de iş gücü göçü demektir. Ev satamayan müteahhit limiti dolduğu için kredi alamıyor. Satış yapamadığı için de kredi ödeyemiyor. Bankaların getirdiği zorluklar işi daha da çıkmaz hale getiriyor. Gayrimenkuller değerinden yüzde 40 daha ucuz gösterilip krediler buna göre veriliyor. Önümüzdeki günlerde ciddi sıkıntılar, hatta iflaslar olabilir. Şu anda mütteahhitler elde kalan yapıları satmanın derdinde. Çoğu başka proje düşünmüyor. Şu an ki durum pek önemsenmese de suya atılmış bir taş gibidir. Etkisi dalga yayılacak. Bunu görmemek ve tedbir almamak bir akıl tutulmasıdır.”

Yeni ev kurma ötelendi, beyaz eşya alımı durdu

Çatışmalı sürecin etkilediği bir diğer sektör de lüks tüketim kategorisine giren beyaz eşyada oldu. Arçelik Serin Ticaret Müdürü Mehmet Papatya, 2015’in ilk 6 ayı verilerine göre önceki yıla nazaran Diyarbakır’da beyaz eşya tüketiminde yüzde 36’lık bir büyüme olduğunu, ikinci 6 ayda ise bu verinin yüzde 1’e gerilediğini söyledi. Ciroda neredeyse yüzde 100’e varan bir düşüş yaşandığını ifade eden Papatya, şöyle devam etti: “Var olan satışlar yenilemeden kaynaklı ya da yeni alım kategorisinde. Yani beyaz eşyası arıza vermeyene kadar alım gerçekleşmiyor. Yeni ev kurma durumu ötelendi. Kaygıdan dolayı yeni ev kurmayla ilgili ciddi ötelemenin olduğu anlaşılıyor. Öncelik gıdaya veriliyor. Beyaz eşya burası için bir lüks durumda şu an.”

t24.com.tr, 27.01.2016


Bu bölümdeki diğer içerikler için tıklayınız.