Gündem
 Gündem > Siyasi Gündem > Ali Cenani’den Zana’ya, Ağar’dan Dicle’ye…İşte TBMM’nin dokunduğu 40 vekil!
Ali Cenani’den Zana’ya, Ağar’dan Dicle’ye…İşte TBMM’nin dokunduğu 40 vekil!
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Başbakan Davutoğlu ve MHP lideri Bahçeli’nin ortak savaş açtığı HDP’nin 80 milletvekili TBMM’ye başvurarak ‘Dokunulmazlığımızı kaldırın’ dedi.
Bu girişim TBMM’de bugüne kadar dokunulmazlığı kaldırılan milletvekillerini akıllara getirdi. Özellikle kirli savaşın hız kazandığı 1994’te DEP milletvekillerinin dokunulmazlığının kaldırılarak adeta yaka paça gözaltına alınması yakın siyası tarihin utanç kayıtlarından biri oldu. O günden sonra da dokunulmazlığı kaldırılan vekiller oldu ve toplam sayı 40’a ulaştı. İşte TBMM’nin dokunulmazlık bilançosu…
İLK İSİM ALİ CENANİ BEY
Dokunulmazlığı kaldırılan ilk milletvekili Ali Cenani Bey oldu. 1928’de un ve zahire fiyatlarının yükselmesini önlemek için Ticaret Bakanlığı emrine verilen 500 bin liranın harcanmasında usulsüzlük yapıldığı gerekçesiyle Meclis’te hakkında Soruşturma Komisyonu oluşturulan Ali Cenani Bey’in 14 Nisan 1928’de dokunulmazlığı kaldırılarak Yüce Divan’a sevkedildi. Ali Cenani Bey, 1 ay hapis ve 170 bin lirayı tazmin etme cezasına çarptırıldı.
ÇETİN ALTAN ÖNCE DÖVÜLDÜ, SONRA DOKUNULMAZLIĞI KALDIRILDI
Dokunulmazlığı kaldırılan 40 milletvekili arasında birçoğu yolsuzlukla suçlandı. Ancak siyasi görüşlerinden dolayı dokunulmazlığı kaldırılan milletvekilleri de oldu. Bunlar arasında Çetin Altan da yer aldı. Türkiye İşçi Partisi İstanbul Milletvekili Altan’ın milletvekilliği dokunulmazlığı Meclis’in 20-21 Temmuz’daki olaylı oturumunda kaldırıldı.Altan TBMM’de AP milletvekilleri tarafından da feci şekilde dövülen isimdi. Süleyman Demirel’in Başbakanlığı döneminde Adalet Partisi grubunun istemiyle dokunulmazlığı kaldırılan Çetin Altan’ın komünizm propagandası yaptığı iddia edildi.
OSMAN BÖLÜKBAŞI İKİ KEZ DE GÖZALTINA ALINDI
Çetin Altan’dan önce de Adnan Menderes’e karşı sert muhalefeti ve çıkışlarıyla tanınan Osman Bölükbaşı’nın da dokunulmazlığı 24 Haziran 1957’de kaldırıldı. MHP Milletvekillliği de yapan Deniz Bölükbaşı’nın babası olan ünlü siyasetçi, CMP Genel Başkanı Osman Bölükbaşı dokunulmazlığını kaldırılması sonrasında iki kez gözaltına alındı.
SİYASETİN UTANÇ GÜNÜ..2 MART 1994 DARBESİ
Dönemin Başbakanı Tansu Çiller’in isteği üzeri 2 Mart 1994’te dokunulmazlıklar konusunda TBMM tarihi bir gün yaşadı. 6 DEP’li 1 bağımsız milletvekilinin dokunulmazlığına son verildi. DEP Genel Başkanı ve Diyarbakır Milletvekili Hatip Dicle, Şırnak Milletvekili Orhan Doğan, Muş Milletvekili Sırrı Sakık, Diyarbakır Milletvekili Leyla Zana, Mardin Milletvekili Ahmet Türk ve Şırnak Bağımsız Milletvekili Mahmut Almak’ın dokunulmazlıkları, TBMM Genel Kurulu’nda kaldırıldı. Dokunulmazlıkların kaldırılmasına dayanak oluşturan Ankara DGM Başsavcılığı iddianamesinde, sanıklar vatan hainliği ile suçlanıyordu. DEP milletvekilleri daha sonra 10 yıl cezaevinde yattı.
DEP’lilerin dokunulmazlıklarının kaldırılması, parlamento tarihine “2 Mart Darbesi” olarak geçti. Bir sivil polisin Meclis’te Orhan Doğan’ı başından tutarak polis otomobiline bildirmesini gösteren fotoğraf ise, bu olayın sembolu olarak zihinlerde yeraldı. DEP’lilerin dokunulmazlıklarının kaldırılması, yargılanması ve aldıkları ağır hapis cezası, dünya çapında geniş yankı uyandırdı ve bu olay Türkiye’nin başını hep ağrıttı.Avrupa Birliği’nin baskıları sonuçu DEP’li milletvekilleri yeniden yargılandı ve serbest bırakıldı.
MEZARCI KENDİNİ MESİH İLAN ETTİ
DEP’li Selim Sadak ve Atatürk’e “veled-i zina” diyen Refah Partisi’nden istifa eden Hasan Mezarcı’nın dokunulmazlıkları ise ertesi gün kaldırıldı. Sadak hakkındaki karar daha sonra Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edildi. Mezarcı yargılandı ve hapis cezasına çarptırıldı. Mezarcı hapisten çıktıktan sonra kendisini “Mesih” ilan etti.
SUSURLUK SANIKLARI AĞAR VE BUCAK
Susurluk kazasından sonra başlayan çete iddiaları çerçevesinde DYP milletvekilleri Mehmet Ağar ve Sedat Bucak’ın dokunulmazlıkları kaldırıldı. İstanbul Devlet Güvenlik Mahkemesi’nin TBMM’ye gönderdiği fezleke sonucu her iki milletvekilinin de dokunulmazlıkları fiilen kaldırıldı. Fezlekede cürüm işlemek için çete kurmanın da aralarında bulunduğu birçok suçlama yer aldı. Dokunulmazlığı kaldırılan Ağar ve Bucak sanık olarak yargılanmaya başladı. Ağar daha sonra yeniden Elazığ’dan bağımsız milletvekili seçilerek dokunulmazlık zırhı kazandı.Dokunulmazlığı kaldırılan son milletvekili ise Kahraman Emmioğlu oldu.
BAKAN OLARAK GÖREV YAPARKEN
Bakan olarak görev yaparken dokunulmazlıkları kaldırılıp yargılanan milletvekilleri de oldu. ANAP’ın ilk iktidar döneminde Devlet Bakanı İsmail Özdağlar, daha sonra da Safa Giray ve Cengiz Altınkaya bakanlık koltuğundan dokunulmazlığı kaldırılarak Yüce Divan’a giden milletvekilleri oldu.
İŞTE O 40 MİLLETVEKİLİ
Dokunulmazlığı kaldırılan 40 milletvekili şunlar:
Ali Cenani Bey, Fikret Bey, İhsan Bey, Ali Saip Ursavaş, Rafet Ülgen, Ahmet Aytuna, Hüseyin Cahit Yalçın, İbrahim Us, Osman Alişiroğlu, Sırrı Atalay, Kamil Kırıkoğlu, Osman Bölükbaşı, Nuri Beşer, Ziya Şerefhanoğlu, Çetin Altan, Celal Sungur, Ali Karahan, İsmail Özdağlar, İdris Arıkan, Safa Giray, Cengiz Altınkaya, Hatip Dicle, Orhan Doğan, Leyla Zana, Sırrı Sakık, Mahmut Alınak, Selim Sadak, Ahmet Türk, Hasan Mezarcı, Mehmet Ağar, Sedat Bucak, Murat Karayalçın, Kemal Akkurt, Sema Pişkinsüt, Mustafa Bayram, Ömer Bilgin, Mustafa Kalemli, Kahraman Emmioğlu.
Taraf, 29.07.2015
Bu bölümdeki diğer içerikler için tıklayınız.
| 
