Gündem
 Gündem > Ekonomik Gündem > Değerli yalnızlık ekonomiyi vurdu: Türkiye'nin Ortadoğu ihracatı ağır yaralı
Değerli yalnızlık ekonomiyi vurdu: Türkiye'nin Ortadoğu ihracatı ağır yaralı
Türkiye’nin son dönemde özellikle Ortadoğu politikası bu ülkelere olan ihracatı vururken, durumdan en çok etkilenen nakliyeciler oldu.
Körfez ülkelerine ihracat malları taşıyan nakliye firmaları, Suriye’deki iç savaş nedeniyle Mısır üzerinden Ro-Ro seferleri vasıtasıyla ürün götürüyor. Savaş öncesi Suudi Arabistan’a bir günde mal ulaştıran firmalar, savaş sonrası Suriye sınırı kapandığı için Mısır üzerinden Arabistan’a mal götürmeye başladı. İskenderun Limanı’ndan Ro-Ro gemisine bindirilen TIR’lar Mısır’ın Port Said Limanı’na, oradan da karayolu ile Adabiye Limanı’na geçiyor. Burada bir kez daha gemiye bindirilen TIR’lar, Suudi Arabistan’ın Duba Limanı’na ulaşıyor. Bir TIR’ın Suudi Arabistan’a gidip gelmesi yaklaşık bir ayı buluyor. Bu durum TIR başına maliyeti yaklaşık 2 bin 500 dolar artırıyor. İhracat yapan firmaları en çok düşündüren ise 23 Nisan tarihi itibarıyla Mısır-Türkiye arasında yapılan Karayolu Mutabakat Zaptı’nın süresinin dolması. Mısır tarafından bu konuda Türkiye’ye ihtar gönderilerek sürenin uzatılmayacağı bildirilirken, Türk tarafının ise herhangi bir çalışmasının olmadığı ifade ediliyor. İhracatçı firmalar, 23 Nisan’dan sonra Mısır ve Suudi Arabistan’a ihracatın duracağı uyarısında bulunuyor. TIR şoförleri Mısır’daki darbe sonrası can güvenliklerinin olmadığını, kendilerinin otellerden çıkmasının bile yasak olduğunu ifade ediyor.
Uluslararası Nakliyeciler Derneği Yönetim Kurulu Üyesi ve işadamı Abdurrahim Kılıç, Suriye’deki iç savaş sonrası Körfez ülkelerine ihracatta büyük sıkıntılar yaşadıklarını söyledi. Önceleri Öncüpınar ve Cilvegözü üzerinden her gün 200’ün üzerinde araç çıktığını vurgulayan Kılıç, “Şimdi 5 günde Ro-Ro ile bir sefer yapılıyor. Bunda da en fazla 135 araç alıyor. Önce günlük 200’ün üzerinde çıkış olurken, şimdi 5 günde bir 135 araç gidiyor.” şeklinde konuşuyor.
23 Nisan sonrası sıkıntılarının daha da artacağını ve muhtemelen ihracatın duracağını vurgulayan Kılıç, “23 Nisan’da, Mısır-Türkiye arasında yapılan Karayolu Mutabakat Zaptı’nın tarihi bitiyor. Şu ana kadar hiçbir adım atılmadı, Mısır da zaten Dışişleri Bakanlığı’na ihtar göndererek süreyi uzatmayacağını söyledi. Şu ana kadar bakanlıktan bir girişim olmadığını biliyorum. Süveyş Kanalı’ndan Ro-Ro geçirmek ise çok büyük bir maliyet, bakanlıktan da konuda teşvik verilmeyeceği söylendi. Mısır’da uzatmazsa muhtemelen bu hat da kapanır.” dedi.
Hatay Ro-Ro AŞ Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Güler de önceleri TIR’ların 10 günde nakliyesini yapıp ülkeye geri döndüklerini, şimdi bu sürenin 1 ayı bulduğunu anlattı. İskenderun’da Ro-Ro gemisine binen araçların 7 günde Arabistan’ın Duba Limanı’na vardığını ifade eden Güler, hem zaman kaybı yaşadıklarını hem de maliyetin arttığını ifade etti.
Şu an TIR başına bin 500 dolar geçiş parası ödendiğini kaydeden Güler, “140 TIR için 70 bin dolar ediyor. Ro-Ro gemisinin Süveyş’ten direkt inmesi ise 350-400 bin doları buluyor. Yani yaklaşık 5 kat maliyet artıyor.” dedi. TİM verilerine göre S.Arabistan’ın 2012 Ocak ayında ihracatı 324 milyon 589 bin dolar olurken 2015 Ocak ayında bu rakam 203 milyon 767 bin dolara geriledi. Mısır ise aynı tarihlerde 278 milyon 474 bin dolarlık ihracatı 215 milyon 243 bin dolara düştü.
Zaman, 29.03.2015
Dış politikadaki hataların ekonomiye faturası ağır oldu
Türkiye’nin Suriye, Mısır ve Libya’da yaşanan iç karışıklıklara doğrudan müdahil olması ekonomiyi olumsuz etkiledi. Türk firmaları Libya’dan sınır dışı edilirken 15 milyar dolarlık iş anlaşması iptal oldu. İşadamları, Türkiye’nin Körfez ülkeleri ve Suudi Arabistan pazarını kaybetmekle karşı karşıya olduğunu belirtti.
Türkiye’nin son dönemde yürüttüğü dış politikasındaki yanlışlıklar bölgeye olan ekonomik faaliyetleri durma noktasına getirdi. AKP hükümetinin politikaları nedeniyle Türk firmaları ve vatandaşları Libya’dan sınır dışı edilirken Libya’da 15 milyar dolarlık iş anlaşması iptal oldu. Türk firmaları, 4,5 milyardan fazla tamamlanmış proje gelirini elde edemedi. 1 milyar dolar değerinde ağır makineler de milisler tarafından tahrip edildi. Türkiye’den Mısır’ın Port Said Limanı’na yapılan Ro-Ro ve karayolu transit taşımacılığı anlaşmasının Mısır tarafından tek taraflı olarak iptal ederken Mısır’ın Türk ihracatçılara uyguladığı yaptırımlarla yaş meyve ve sebze ihracatı durma noktasına geldi. 15-20 gün limanda bekleyen ürünlerin bozulması sebebiyle Ortadoğu ve Körfez ülkeleri, Hindistan ve Hollanda gibi üretici ülkelere yöneldi. Mısır’la yaşanan kriz sebebiyle hiçbir işadamının önünü göremediğini belirten Hatay Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND) üyesi ve işadamı Mustafa Yılmaz, Türkiye’nin Körfez ülkeleri ve Suudi Arabistan pazarını kaybetmekle karşı karşıya olduğunu ifade etti.
1 ayda Suriye üzerinden Ürdün, Suudi Arabistan ve Körfez ülkelerine 4 bin aracın karayolundan çıkış yaptığını anlatan Yılmaz, o günden bu yana ayda 700-800 araca düştüğünü söyledi. Yılmaz, “Alıcı Türkiye’den alacağı malı artık başka ülkelerden alma yoluna gitmektedir. Türkiye’nin Suudi Arabistan ve Körfez ülkelerine ihracatı düşmektedir. Bu ülkeler daha çok Mısır, Hindistan, İtalya ve Hollanda’yı tercih etmektedir. Bizim bürokrasiden hükümetten istediğimizi lojistiğin üzerinden siyasi etkinin kaldırılması veya bu tür etkilenmelerle zarar gören sektörün desteklenmesi. Bize geminin kanal geçiş ücreti ve yakıt masrafı desteklenebilir.” dedi.
Çok büyük bir kriz ortamındayız
Hatay UND üyesi ve işadamı Mustafa Yılmaz, Hatay’da 9 bin aracın olduğunu, bunların yüzde 60’ının Ortadoğu Körfez ülkelerine çalışırken kriz nedeniyle şu an atıl durumda kalan araçların bulunduğunu belirtti. “Para kazanamıyoruz ama şoförlerin istihdamını devam ettiriyoruz.” diyen Yılmaz, tüm nakliyecilerin bankaya borçlarını ödeyemediğini ve araçlarını satamaz duruma geldiğini söyledi. Yılmaz, “İran’la sorun çözüldü gibi duruyor. Birçok şirket de iflas etti. Bu sektörden çekilen ve çekilmek isteyenlerin yerine başka ülkelerin araçları gelip çalışıyor. Her araç başı 1000 dolar teşvik uygulaması vardı. 1,5 yıldan bu yana bu teşvik kaldırıldı. Biz destek istiyoruz.” dedi.
Mısır’a Ro-Ro seferinden dönen şoför ise özellikle limanda Mısırlı yetkililerin sürekli olarak kendilerine zorluk çıkardıklarını belirtiyor. Ahmet S. isimli TIR şoförü, “Mısırlı yetkililer, özellikle Erdoğan’ın El Kaide terör örgütünün ve IŞİD’in destekçisi olduğunu söylüyor. En küçük bir belge eksikliğinde limandan adımımızı atamıyoruz. Mallarımızın çıkışına izin verilmiyor. Port Said’den Kızıldeniz’e gittiğimiz güzergâhta güvenlik önlemi yok. Bazı arkadaşlarımız gasba maruz kaldı.” dedi.
Suriye’de 100 bin ihracat anlaşması, 5 milyar dolar gelir kaybedildi
Antakya Ticaret ve Sanayi Odası’nın Şubat 2015 raporuna göre, bölge taşımacıları ile Suriye’ye yapılan 100 bin ihracat taşıması ile ülkemize yaklaşık 5 milyar dolar gelir kaybedildi. Raporda araç başına bin dolar teşvik uygulamasının kalkmasının Ro-Ro taşımacılığının yürütülmesine imkân vermediği belirtiliyor. Anlaşma iptal edildiğinde Mısır tarafından alınacak ücretler en az 2 katına çıkacak, maliyetler daha da artacak. Raporda anlaşmanın devamını sağlamak için kamunun tam desteği gerektiği, uzatılamaması durumunda maliyetlerin, geçiş ücretlerinin en az 2 katına çıkacağı alternatif geçiş güzergâhı olan Süveyş Kanalı için teşvik ve destek imkânlarının oluşturulması gerektiği vurgulandı.
Zaman, 29.03.2015
Bu bölümdeki diğer içerikler için tıklayınız.
| 
