Gündem
 Gündem > Ekonomik Gündem > Elektriğe ‘mücbir sebep’ zammı geliyor
Elektriğe ‘mücbir sebep’ zammı geliyor
Düzenli ödeme yapan abonelerin elektrik faturası kabaracak. Çünkü kayıp-kaçak hedeflerini yakalayamayan şirketlere ilave kaynak aktarılacak. Hedefi tutturamayan dağıtım şirketleri ‘mücbir sebep’ gerekçesiyle EPDK’ya başvurmaya başladı. Enerji Bakanlığı’na göre sadece Dicle’de 3 milyar lira kaynak gerekiyor. Aktarılan her kuruş tarifeye zam olarak yansıyacak.
Elektriğe yeni bir zam kapıda. Bu seferki zam çok farklı. Zamla birlikte çalınan elektriğin parasını ödeyen dürüst abonelerin elektrik faturası, daha da kabaracak. Nedeni, elektrik kayıp-kaçak hedeflerini tutturamayan dağıtım şirketleri zararlarının tanzimi için EPDK’ya ‘mücbir sebep’ başvurusu yapmaya başlaması. Sektör kaynaklarının verdiği bilgiye göre Kurum ilk olarak Dicle Elektrik Dağıtım’ın başvurusunu işleme koydu. Yeni kayıp-kaçak hedefleriyle milyonlarca lira şirkete aktarıldı-aktarılacak. Enerji Bakanlığı’na göre sadece bu şirket için 3 milyar lira kaynak sağlanması gereği rakamın büyüklüğünü ortaya koyuyor. Dicle, diğer bölgelere de örnek oldu ve aynı yöntemle EPDK’ya başvurular başladı. Başvurular, dağıtım şirketleri için özelleştirme sürecinde ortaya konan kayıp-kaçak hedeflerini de işlevsiz kıldı. Toplamda milyarlarca lirayı bulacak kaynak aktarımı sonuçta elektrik tarifelerine zam olarak yansıyacak. Çok önemli bir konu. EPDK’nın ‘Başta Dicle Elektrik olmak üzere Kurum’a kayıp-kaçak için ‘mücbir sebep’ başvurusu yapan şirketler ve tarifeye etkileri’ konusunda bilgilendirme yapmaktan kaçınması da olayın vahametini ortaya koyuyor.
Bilindiği gibi devletin elindeki elektrik dağıtım şirketlerinin tamamı, tüketicilere ucuz ve kaliteli elektrik sunmak için özelleştirildi. İhale öncesi şirketlere kayıp-kaçak hedefleri verildi. Şirketler, hedefleri tutturup iyileşme sağlamaları halinde oluşan fark kasalarına kâr, hedeflerin yakalanmaması halinde ise zarar yazacaktı. Enerji Bakanı Taner Yıldız’ın anlatımıyla, bu yaptırımla kayıp-kaçak kaynaklı hiçbir maliyetin tüketicilere yansıtılmayacak, 2015 itibarıyla da tüketici tarifelerinde indirim olacaktı. Ancak, hedeflerler tutturulamadı. Bunun yanında Bakanlık Müsteşarı Metin Kilci’nin geçen hafta TBMM Plan Bütçe Komisyonu’na verdiği bilgide ‘Dicle bölgesindeki 4 milyar liralık ‘kayıp-kaçak’ bedelinin sadece 1 milyarı tahsil edildi. Komisyondaki kabul edilen maddeyle geriye kalan 3 milyar lira kamu tarafından sağlanacak. Ayrıca, kaynak aktarılacak şirketlerin başında gelen Dicle’nin hükumete yakın olarak bilinen Abdullah Tivnikli’ye ait olması da sektörde ‘Bazı dağıtım şirketleri korunuyor’ yorumlarına neden oluyor. Bu da sektör için iyi bir görüntü oluşturmuyor. Bakanlığın son yasa tasarısı da bu iddiayı destekliyor.
KAÇAK MALİYETİ TARİFEYE EKLENEMEZ
Görevi mevzuat çerçevesinde şirketler ve tüketicinin hakkını korumak olan Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), son aylarda mesaisini elektrik kayıp hedefini tutturmayan şirketlere kaynak aktarmaya harcıyor. Kurum, Yargıtay’ın 36,8 milyon aboneyi ilgilendiren kayıp-kaçak paralarının abonelere iadesi konusunu görmezden gelirken kayıp-kaçak hedeflerini yakalayamayan şirketlerin savaş, terör, doğal afet gibi durumlar için geçerli olan mücbir sebep başvurularını hemen işleme koyması çelişkili bir görüntü olarak öne çıkıyor. Şirketlere aktarılan-aktarılacak her kuruş, elektrik tarifelerine zam olarak yansıyacak. Gerçi kurum bunun da yolunu bulmuş. Son aylarda kaynak aktarımlarını, şimdilik tarife içinde yer alan sayaç okuma, dağıtım, iletim bedelleri gibi kalemleri artırıp-azaltarak abonelere fark ettirmeden yapıyor. Ancak bu, Enerji Bakanı Yıldız’ın 2015’ten itibaren düşen kayıp-kaçak oranları nedeniyle tüketici tarifelerinde indirim olacak açıklamasını yok sayıyor. EPDK istemesi halinde şirketler lehine yaptığı tarife değişikliklerini aboneler lehine faturaya indirim olarak da yansıtabilir, yansıtması da gerekiyor. Nedense, Kurum bu yolu henüz tercih etmedi. Sonuç olarak kayıp-kaçak hedefleri değişen şirket sayısı artıkça, kaynak ihtiyacı da artacak. Bu, tarife kalemlerine sığdırılamayacak ve yeni zam olarak abone faturalarına yansıtılacak. Yapılması gereken iş, şirketlerin özelleştirme sürecinde ortaya konan kayıp kaçak hedeflerini yakalamalarını sağlamak olmalı. Abonelerde yüksek elektrik fatura baskısından korunmalı. Bu, aynı zamanda EPDK’nın yasal görevi.
Zaman, 25.02.2015
Bu bölümdeki diğer içerikler için tıklayınız.
|
