Gündem
 Gündem > Ekonomik Gündem > Küçük banknotlar enflasyona yenik düşüyor
Küçük banknotlar enflasyona yenik düşüyor
Son yıllarda cüzdanınızda taşıdığınız küçük banknotların giderek yokolduğunu ya da daha az madeni para kullandığınızı düşünüyorsanız haklısınız, veriler sizi doğruluyor.
2005 yılında Türk Lirası'ndan (TL) istikrarın bir göstergesi olarak altı sıfır atıldı. Ancak o tarihten bu yana enflasyon küçük banknotları içten içe kemiriyor. 2006 yılında toplam banknotların yüzde 71'i 100 liranın altındaki banknotlardan oluşuyordu. 2013 sonunda ise durum tam tersine döndü ve 100 liranın altındaki banknotların oranı yüzde 25'e kadar düştü.
En büyük düşüş 50 liralık banknotlarda görüldü. 2009'da toplam banknotlar içindeki payı yüzde 28,7 iken 2013 sonunda bu oran 12 puan düşüşle yüzde 16,36'ya geriledi.
100 liralık banknotların oranı 2006'da yüzde 28,7 iken 2013 sonunda yüzde 50,3'e çıktı. 200 liralık banknotlarda da önemli bir artış yaşandı. 2009'da toplam içerisindeki oranı yüzde 16 olan 200 liralık banknotlar 2013 sonunda yüzde 25'e çıktı.
Paradan altı sıfır atılması sürecinde rol alan dönemin Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Şükrü Binay, büyük banknotlarda yoğunlaşmanın enflasyonun bir göstergesi olduğunu belirterek, "Enflasyonun çok üzerinde bir emisyon artışının olması faizlerin düşük tutulduğunu gösteriyor. Düşük faiz nedeniyle kişilerin paralarını tasarruf yerine nakit olarak tutma eğilimi de güçleniyor. Bu da büyük banknotlara olan ihtiyacı artırıyor" yorumunu yaptı.
Enflasyon 2006-2013 yılları arasında yıllık ortalama yüzde 8,2 oranında artış gösterirken birikimli artış yüzde 60'a yaklaştı. Aynı dönemde emisyon hacmi yüzde 182 artış gösterdi.
Merkez Bankası açık enflasyon hedefine geçtiği 2006 yılından bu yana hedefini tutturmayı başamadı. 2014 için de enflasyon hedefi yüzde 5 olarak belirlenirken ekonomistler yılsonunda enflasyonun yüzde 8'in üzerinde kalabileceğini tahmin ediyor.
Ekonomist Uğur Gürses, enflasyondaki artış nedeniyle büyük banknotların toplam içindeki payının arttığını belirtirken 500 liralık yeni banknotların basılmasının gündeme gelebileceğini kaydetti. Gürses, "Bu durum enflasyonun ciddiye alınmamasının bir sonucu. 2013 sonunda banknotların yüzde 75'i 100 ve 200 liralıklarda yoğunlaşmış. İlerleyen yıllarda 200 liralıklara doğru daha fazla yoğunlaşma görebiliriz. Ardından da 500 liralık banknotların basılması söz konusu olacaktır" değerlendirmesinde bulundu. Gürses geçmişte olduğu gibi paranın değer kaybının dolarizasyonu artırabileceği uyarısında bulundu.
Banknotlardakine benzer bir durum madeni para basımında da görülüyor. Darphane verilerine göre son 4 yılda basılan madeni para sayısı yüzde 55 oranında azalarak 2013 sonunda 536 bine indi. Habertürk Yazarı Abdurrahman Yıldırım, banknotlardaki yoğunlaşmayı enflasyona bağlarken madeni para basımındaki düşüşte kredi kartı kullanımının artmasının da etkili olmuş olabileceğini kaydetti
wsj.com.tr, 21.08.2014
Bu bölümdeki diğer içerikler için tıklayınız.
| 
