Gündem
 Gündem > Ekonomik Gündem > Polonya hükümeti ve merkez bankası "tapeyle" çalkalanıyor
Polonya hükümeti ve merkez bankası "tapeyle" çalkalanıyor
VARŞOVA-Polonya'nın ekonomisinden sorumlu liderler arasında geçen bir konuşmanın kaydının hafta sonu internete düşmesi ülkeyi merkez sağ hükümetin 2007'de başa geçmesinden bu yana en kötü krizine soktu.
Kimliği belli olmayan kişiler tarafından geçen sene kaydedilen ses kaydında Polonya'nın merkez bankası başkanı bir bakanla konuşurken duyuluyor. Konuşmada Polonya Merkez Bankası'nın para sıkıntısı çeken hükümetin kamu borcunu yasal seviyede tutabilmek için kabineye ne şartlarda yardım edeceği görüşülüyor.
Wprost'ta çıkan habere göre Polonya Merkez bankası Başkanı Marek Belka, İçişleri Bakanı Barlomiej Sienkiewicz'e bankanın o zamanın Maliye Bakanı Jacek Rostowski görevinden alınırsa hükümete yardım edebileceğini söylüyor. Banka kayıtların ve kayıtlardaki kişilerin kimliklerinin gerçek olduğunu doğruladı.
Polonya yasaları hükümet ile merkez bankası arasında çok derin bir güçler ayrılığına imkan tanıyor. Polonya'nın anayasası hükümetin borçlarının merkez bankası tarafından karşılanmasını yasaklıyor. Kayıtlardaki kişilerin detaylara girmeden anayasanın hükümlerini çiğnemeyecek şekilde yasalardan dolanarak ülke tahvili satın alacaklarını söyledikleri duyuluyor.
Rostowski'nin Yahudi kimliğini eleştiren merkez bankasının başkanı, maliye bakanı ve ekibini eleştirdikten sonra bakanın görevden alınmasını istiyor. Başkan Belka daha önce maliye bakanının eleştiri oklarına maruz kalmıştı. Maliye Bakanı Rostowski Polonya ekonomisinin 2012 sonundan 2013 başında yaşadığı yavaşlamayı merkez bankasının yüksek faiz uygulamasına bağlamıştı.
"Eğer yılın ikinci bölümünde ekonomi ciddi bir şekilde büyümezse problem çıkar," dediği duyulan Belka, "Bu yüzden belki standart dışı bir hareket gerekiyor. Count von Rothfeld-Rostowski'e teşekkür edip yerine merkez bankasının tam desteğini arkasında bulacak daha teknik ve siyasi olmayan bir maliye bakanını getirmemiz gerekiyor," diye ekliyor.
Rostowski konuyla ilgili henüz yorum yapmadı.
Başbakan Rostowski'yi 2013'ün sonuna doğru bir kabine değişikliğinde görevinden almıştı. Yerine gelen Mateusz Szczurek'in maliye bakanlığına atandığı duyurulduğunda merkez bankası başkanı yeni bakandan takdir almıştı.
Rostowski 6 yıl sürdürdüğü görevi boyunca kamu harcaması büyümesine sınır getirerek ve özel emeklilik fonu şirketlerinin ellerindeki ülke tahvillerini geri alarak kamu maliyesinde düzenlemeler yaptı. Özellikle tahvil hamlesi fon şirketleri ve bazı ekonomistlerin tepkisini çekmişti.
Maliye bakanlığının bu tahvil hamlesinden sonra Polonya'nın kamu borcu bu yıl GSYİH'nın yüzde 50'si seviyesinde seyretti. Ancak bu hamle tahvillerini kaybeden özel şirketlerin tepkisini çekti.
Kayıtta Belka ve Sienkiewcz "en kötü senaryoyu" konuşurken de duyuluyor. Bu senaryoya göre 2013'ün sonundaki sönük bir ekonomik toparlanmanın azalan vergi gelirine, genişleyen kamu açığına ve devletin finansal piyasalarda para toplayamamasına sebep olacağından korkuluyor.
Bu senaryo gerçekleşmedi. Polonya ekonomisi 2014'ün ilk çeyreğinde bir önceki çeyreği kıyasla yüzde 1.1 büyüdü ve hükümet bu sene yüzde 3.3'lük, 2015'te de yüzde 3.8'lik bir büyüme bekliyor. Polonya tahvilleri talebi hala sağlam ve kamu açığı daralıyor.
Merkez bankası 2 saat süren bu konuşmanın geçtiğimiz Temmuz'da gerçekleştiğini The Wall Street Journal'a teyit etti. Banka konuşmanın çarpıtıldığını ve başkanın ekonomik sıkıntı sürecinde bankanın yapabileceklerini değerlendirirken yetkisini kötüye kullanmadığını belirtti.
Belka ayrıca bir yorum yapmadı ve içişleri bakanlığı yorum için yapılan çağrıları cevapsız bıraktı.
Polonya Başbakanı Donald Tusk Pazartesi günü "tatsız bir konu" olarak adlandırdığı dinlemelerle ilgili Pazartesi günü konuşacağını bildirdi. Koalisyon ortağı İşçiler Partisi dinlemelerdeki görüşülenleri n "gayet yakışıksız" olduğunu açıkladı.
Dinlemelerde Belka'nın Parasal Politika Konseyi'ndeki bazı iş arkadaşlarıyla ilgili sert açıklamalarda bulunduğu da dikkatleri çekti. Belka bir noktada bu konudan bahsederken küfür ediyor ve bu engellerden "dolanabilmek" için yöntemlerin olduğunu söylüyor.
Faiz oranını rekor düşük seviye olan yüzde 2.5'te tutan ancak TÜFE sıfıra yaklaşırken beklenmedik bir şekilde daha fazla indirim için kapıyı açık tutan 10 üyeli politika konseyinde Belka sonuç belirleyici oya sahip konumda.
wsj.com.tr, 16.06.2014
Bu bölümdeki diğer içerikler için tıklayınız.
| 
