Gündem

 Deniz Feneri Balyoz Harekat Planı
 Demokratik Açılım İrtica Eylem Planı
 Siyasi Gündem Ergenekon
 Ekonomik Gündem 

 Gündem > Ekonomik Gündem > 7 soruda Merkez Bankası'nda görevden alma ve atamalar

7 soruda Merkez Bankası'nda görevden alma ve atamalar

Merkez Bankası, dün sürpriz bir kararla 2 genel müdür, 2 müdür ve bir müdür yardımcısını görevden aldı. Alınan karar sonrasında bir süredir Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın ağır eleştirilerinin hedefi olan Merkez Bankası'nda başka görevden almaların mümkün olup olmadığı sorusu sorulamaya başlandı. Özellikle Başkan ve Para Politikası üyelerinin atama ve görevden alınmalarına ilişkin merak edilenleri Merkez Bankası Kanunu'na dayanarak derledik.

1-Merkez Bankası Başkanı nasıl göreve atanır?

Başkan 5 yıllığına Bakanlar Kurulu kararı ve Cumhurbaşkanı'nın onayı ile atanır.

2-Kimler Başkan olabilir?

Yüksek öğrenim görmüş, iktisat, maliye ve bankacılık alanlarında bilgi ve tecrübe olması şartı aranıyor?

3-Merkez Bankası Başkanı Görevden görevden alınabilir mi?

Mümkün ama çok zor. Merkez Bankası Kanunu'nun 27'inci maddesinde belirtildiği gibi ticari faaliyette bulunması durumda Başkan görevden alınabilir. Kanun'na göre Başkan'ın görevden alınabilmesi için şu şartların oluşması gerekiyor:

"Başkanlık (Guvernörlük) görevi, özel bir kanuna dayanmadıkça Banka dışında teşrii, resmi veya özel herhangi bir görev ile birleşemez. Bundan başka Başkan (Guvernör), ticaretle uğraşamayacağı gibi, bankalar ve şirketlerde de hissedar olamaz. Hayır dernekleri ile amacı hayır, sosyal ve eğitim işlerine yönelmiş vakıflardaki görevler ve kar amacı gütmeyen kooperatif ortaklığı bu hüküm dışındadır. Bakanlar ve müsteşarlar seviyesindeki bakanlıklar arası komite toplantılarında Başkanın görev alması, birinci fıkra hükmüne aykırı sayılmaz".

4-Para Politikası Kurulu (PPK) üyeleri ve Başkan yardımcıları nasıl atanır?

Başkan yardımcıları Başkan'ın önerisi üzerine 5 yıl süre ile atanır. PPK üyeleri ise Başkan, başkan yardımcıları, Banka Meclisi'nden bir üye ve Başkan'ın önerisi ile atanacak bir üyeden oluşur. PPK şu anda 7 üyeden oluşuyor.

5-Para Politikası Kurulu (PPK) üyeleri ve Başkan yardımcıları görevden alınabilir mi?

Hem Başkan Yardımcıları hem de PPK üyelerinin görevden alınması, Başkan ile aynı şartlara bağlanmış durumda. Kanunu'nun 19'uncu maddesine göre Başkan Yardımcıları ve PPK üyeleri sadece aşağıdaki şartlar oluşursa görevden alınabilir:

"Üyelerin görevleri, özel bir kanuna dayanmadıkça, Banka dışında teşrii, resmi veya özel herhangi bir görev ile birleşemez. Bundan başka bu üyeler, ticaretle uğraşamayacakları gibi, bankalar ve şirketlerde de hissedar olamazlar. Hayır dernekleri ve amaçları hayır, 5 sosyal ve eğitim işlerine matuf- vakıflardaki görevler ve kar amacı gütmeyen kooperatif ortaklığı bu hüküm dışındadır."

6-Merkez Bankası'nda son görevden almalar nasıl gerçekleşti?

Banka Meclisi kararı ile 5 kişi görevlerinden alındı. Banka Meclisi, Başkan ile birlikte 7 üyeden oluşuyor.

7-Başçı'ya rağmen bu karar alınabilir mi?

Evet. Her üyenin oy hakkı olduğundan çoğunluk kararı ile personel görevden alınabilir. Ancak Başkan isterse Kanunu'nun 26'ıncı maddesine dayanarak karara itiraz edip sonraki toplantılarda konuyu yeniden gündeme getirebilir. Banka Meclisi ile Başkan arasındaki anlaşmazlık devam ederse Başbakan tartışmaya hakemlik edebilir.

wsj.com.tr, 12.06.2014


Bu bölümdeki diğer içerikler için tıklayınız.