Gündem

Tüketiciler için Türkiye ’de yeni bir dönem başlıyor. 28 Kasım 2013 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun, yarından itibaren uygulamaya konuluyor. 1995’te çıkarılan 4077 sayılı Tüketici Yasası’nın yerini alacak olan bu yeni yasa, daha önce tüketicilerin maduriyetlerine yol açan, haksız yere ceza ödemelerine ve zarar görmelerine neden olan bir çok uygulamaya da son veriyor. İşte yeni haklar:

Ayaplı mala tazminat talebi
Yasanın 11’nci maddesi tüketicilerin ayıplı mal ve hizmetlerden ötürü tazminat talep etmesine imkan tanıyor. Bu da Türk tüketicilerinin gelişmiş ülkelerde olduğu gibi satın aldığı bir saç maşası yüzünden saçları yanarsa, kullandığı bir elektrik sobası yüzünden ev ya da işyeri yanarsa, üretim hatalı otomobili yüzünden yaptığı kaza sonucu yaralanırsa dava açıp, maddi tazminat talep edecek. 

Abonelikten cayma
Artık kurum ya da kuruluşlar, bundan böyle belirli süreyi kapsayan sözleşmelerde, sözleşme bitiminde sözleşmenin belirlenen süre kadar yeniden uzayacağına dair maddeler koyamayacak. Bu da, internet, cep telefonu, dijital platformlar başta olmak üzere abonelik sisteminden ayrılmak isteyen abonelerin sistemden kolayca ayrılmasına imkan tanıyacak. 

Tatilcilere müjde
Seyahat acentesi, organize ettiği turu iptal ettiği ya da değişiklik yaptığı taktirde, tüketici ödediği bedelin tamamını geri talep etme hakkına sahip olacak. Tatilciler ayrıca, 4 yıldız yerine 3 yıldızlı otelde konaklatma, tarihi mekanlara yapılacak gezilerden vazgeçilme, yarım pansiyon konaklama deyip, sadece kahvaltıyla yetindirme gibi tur sırasında yaşanacak eksiklikleri de, ödediği tur bedelinden düşürülüp, tarafına ödenmesini talep edebilecek. 

İkinci ele garanti
galeriden satın alınan otomobil ya da cep telefonu, buzdolabı televizyon gibi ikinci el kullanılmış de biryıl süreyle garanti kapsamına giriyor. Alıcı, ürünün kusurunu bile bile almayı kabul ederse, o zaman o kusur garanti kapsamında olmuyor. Bunun için de satış sırasında imzalanan sözleşme ya da düzenlenen faturada bu kusura açıkça yer verilmesi gerekiyor. 

Taksitten cayma hakkı
taksitli satışlarda ya da finansal kiralamalarda, tüketici, yedi gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin taksitle satış sözleşmesinden cayma hakkına sahip oluyor. Ambalajı açılmadan ürün denenemeyeceği için şu anda bazı firmaların özellikle elektronik ürünlerde ambalajı açılan ürün geri alınmaz uygulamasına son veriyor. 

Krediden 14 günde vazgeçme
Tüketiciler herhangi bir gerekçe göstermeden kullandığı tüketici kredisinden 14 gün içinde vazgeçebilecek. Bu durumda, cayma hakkını kullanan tüketici, krediyi kullandığı tarihle ana parayı geri ödediği tarih arasında kalan en fazla 14 gün için sadece faiz ödüyor. 

Aidatsız kredi kartı
Bankalar, bundan böyle sadece alışverişleri taksitlendiren, anında nakit ihtiyacını karşılayan, alışverişlerde ekstra para puan kazandıran, toplanan millerle alışveriş yapılmasını ya da bedava uçak bileti alınmasını sağlayan özellikli ve ayrıcalıklı kredi kartlarından üyelik aidatı alabilecek. Üyelik aidatı ödemek istemeyen müşterileri için standard özelliklere sahip aidatsız kredi kartı seçeneği sunmak zorunda olacak. 

Kredi sigortası isteğe bağlı
Tüketici kendiliğinde talep etmediği taktirde, kredi kullandıran banka, krediyle ilgili sigorta yaptıra dayatmasında bulunamıyor. Tüketici sigorta yaptırmak istediği taktirde bu sigortayı da istediği bir sigorta şirketinden yaptırabiliyor. Bankada bunu kabul etmek zorunda oluyor. 

Ön ödemeli konut yok
İnşaat firmaları, bundan böyle yapı ruhsatı almadan ön ödemeli konut satış sözleşmesi yapamayacak. Ayrıca tüketicilerle sözleşme imzalamadan önce ‘Bina Tamamlama Sigortası’ yaptırmak zorunda kalacak. Tüketicinin 14 gün içinde cayma hakkı da olacak.

Herkes ödül veremeyecek
Tüketici ödülü vermek için herhangi bir menfaat sağlanmama şartı da getiriliyor. Bunun sonucunda, bazı dernek ve kuruluşların davetiye bedeli, reklam ücreti karşılığı tüketici ödülü adı altında ödül verilmesinin de önüne geçilecek. Parayı bastıran artık tüketici ödülü alamayacak. 

Saadet zincirleri
Yasa ayrıca, pramid sistemi diye adlandırılan ve ürün yerine sisteme her eklenen yeni üye üzerinden para kazanılmasını sağlatan saadet zincirlerini de yasaklıyor. Bundan böyle, pramid sistemiyle faaliyet gösteren saadet zincirleri, para toplayamayacak. Yasa, bu zincirlerin sanal ortamlarda da faaliyetini engellemek için ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapmasına imkan tanıyor. 

Örtülü reklam
Çarşambadan itibare haber amaçlı yapılacak ürün tanıtımlarında, daha dikkatli davranılması gerekecek. Bu da, firma ve marka adlarının, örtülü reklam yapılacak şekilde kullanılamayacak olmasından kaynaklanacak. Yasa, gazete, dergi ve televizyon programlarında firma ve marka adının kullanılmasını “Gizli reklam” olarak tanımlıyor. Gizli reklam yapmak da Türkiye’de yasak. Bu nedenle, marka ve firma adı geçen haberlerde, “Bu bir ilandır” ibaresinin de eklenmesi gerekiyor. Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı’ya göre, firma ve marka adı geçen bilgilendirmeye yönelik haberler, örtülü reklam içermediği taktirde uygulama kapsamının dışında kalacak.