Gündem
 Gündem > Ekonomik Gündem > Halkbank küresel suça bulaşmış
Halkbank küresel suça bulaşmış
İnternete düşen belgeler, eski Halkbank Genel Müdürü’nün, bankayı uluslararası kara para aklama şebekesine hizmet ettirdiğini gösteriyor. ABD bu şebeke yüzünden Standard Chartered ve HSBC’ye ceza kesmişti
Büyük Yolsuzluk ve rüşvet davasına ilişkin hazırlanan fezleke olduğu iddia edilen belgeler internete düştü. Reza Zarrab aracılığı ile kurulan rüşvet ağına ilişkin bölümler, Türkiye’nin ikinci büyük kamu bankası konumundaki Halkbank’ın uluslararası bir suç örgütüne hizmet verdiği izlenimini yaratıyor. Belgelere göre; eski Halkbank Genel Müdürü ve şu anki Yönetim Kurulu Üyesi Süleyman Aslan, örgütün mali danışmanı olarak çalışıyor. Verdiği hizmet karşılığında rüşvet aldığı iddia edilen Aslan’ın, kara paranın aklanması için yöntemleri belirleyen ve sahte belgelerin hazırlanması sürecini yürüten kişi olduğu ileri sürülüyor. Evrakta sahteciliğin akıl hocalığını Süleyman Aslan yaparken, 5 bin ton kapasiteli gemide 150 bin ton mal taşındığını göstermek gibi çözümler bulunduğu belirtiliyor. İran’dan gelen paraları dağıtan Reza Zarrab ve adamı Abdullah Happani ise, kendi tabirleriyle “ateşleme” yapıyor, Süleyman Aslan ise Halkbank’ı kullanarak “transit ticaret ilişkilerini” yönetiyor.
KARA PARA ABD’DEN TÜRKİYE’YE KAYDI
Söz konusu belgeler ayrıca; 2012 yılında ABD’de, HSBC ile Standard Chartered tarafından yürütülen “İran’ın ambargolu parasının uluslararası dolaşıma sokulması ve terörün finanse edilmesi” operasyonunun Türkiye’ye kaydırıldığını ortaya koyuyor.
ABD Senatosu iki yıl önce, İngiltere merkezli HSBC’nin yasadışı uyuşturucu ticareti, terörün finanse edilmesi ve İran’ın ambargolu parasının transfer edilmesi konusunda soruşturma açmıştı. Daha sonra yine İngiliz kökenli Standard Chartered’a uzanan soruşturma kapsamında bankalar suçlarını kabul etmiş ve toplam 2.5 milyar dolar cezaya çarptırılmıştı.
KİLİT İSİM ZANJANİ
ABD ve AB tarafından kara listeye alınan, son olarak da İran’da tutuklanan Babak Zanjani’nin (Babek Zencani), Türkiye’deki rüşvet ve kara para aklama ağını Reza Zarrab aracılığıyla yönettiği belirtiliyor. Zanjani ve Zarrab arasındaki ticari ilişkiler İran medyasında geniş yer bulmuştu. Kendi ülkesinde de rüşvet skandallarına karışan Zanjani’ye ilişkin dava sürüyor. İran, Zanjani’nin yurtdışındaki mal varlıklarının tespit edilmesi için Türkiye’ye bir heyet gönderdi. Zanjani’nin Türkiye dışında Tacikistan ve Malezya’da da yatırımlarının bulunduğu biliniyor. Zanjani, ambargonun delinmesi için Türkiye’ye altın karşılığında petrol ve doğalgaz satılmasındaki kilit isim. Zanjani, İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin yolsuzlukla mücadele talimatının ardından 30 Aralık’ta tutuklanarak cezaevine konmuştu.
Yolsuzluk ve rüşvet operasyonunun arkasındaki isim olan Zanjani’nin 17 Aralık öncesinde Reza Zarrab ile buluşmak üzere Antalya’ya gelmeyi planladığı ancak operasyon erken başlamak zorunda kalınca kurtulduğu belirtiliyor. İçişleri Bakanı Bakanı Muammer Güler’in oğlu Barış Güler’in izlendiğinden şüphelenmesi nedeniyle Büyük Rüşvet Operasyonu öne çekilmişti.
TÜRKİYE’DE EĞİTİM GÖRDÜ
İran’a yönelik yaptırımları delmekle suçlanan Babak Zanjani, Türkiye’de eğitim gördükten sonra ticarete de İstanbul’da atıldı. Zanjani’nin milyar dolarlık petrol paralarını kontrol etmeden önceki ilk şirketi İstanbul Ticaret Odası’na kayıtlı Kont Kozmetik. Kayıtlara göre Zanjani, 2007’de kurulan Kont Kozmetik’in eski ortaklarından. Zanjani’nin Dubai merkezli Sorinet, Malezya merkezli First Islamic Investment Bank (FIIB) ve Tacikistan merkezli Kont Investment Bank şirketleri de karalistede.
KOMİSYONLAR ÇALIK’A
İran’ın parasını Türkiye’ye sokan Reza Zarrab’a aracılık yapan bankalar arasında Aktif Bank da öne çıkıyor. Maliye’den gizlenen miktarın 30 milyar euroyu bulduğu belirtiliyor.
Operasyonun başlamasına neden olan dört banka üzerinden yapılan para transferlerine ilişkin kayıtlara göre; özellikle Çalık Grubu’na ait Aktif Bank’ın Reza Zarrab’ın hesaplarından yapılan ve milyar liraları bulan transferlerden büyük komisyonlar aldığı görülüyor. Reza Zarrab’ın bankadaki hesapları üzerinden yapılan, Maliye’ye bildirilmediği için vergiden de kaçırıldığı belirtilen transferler arasında 30 milyon lirayı bulan onlar transfer var. Bankanın bu transferlerden yüksek komisyonlar aldığı da belgelerde görülüyor.
DEVLET GİZLEDİ
İran’ın, ambargolu parasını Türkiye üzerinden uluslararası dolaşıma sokabilmek için yeni şirket kurma ve ortak olma yolunu seçmesinin ardından Ekonomi Bakanlığı İran sermayeli şirket sayısını sansürlemeye başlamıştı. 2009’da 167 adet olan İran sermayeli şirket sayısı 2010’da 419’a, 2011’de 698’e, 2012’de 710’a yükselirken 2013 yılına ait veriler gizlendi. Türkiye İstatistik Kurumu da İran’dan yapılan petrol ithalatı verilerini açıklamayı Aralık 2012 tarihi itibariyle durdurdu.
ZARRAB, İRAN’DA MAHKEMEYE ÇIKABİLİR
İranlı Parlamenter ve eski İran Dışişleri diplomatı Mohammad Javad Kolivand, 17 Aralık’taki yolsuzluk ve rüşvet operasyonunda tutuklanıp daha sonra tahliye edilen işadamı Reza Zarrab’ın, İran’da tutuklu işadamı Babak Zanjani’yle iş ortaklığı nedeniyle İran’da hakim önüne çıkabileceğini söyledi. Kolivand, “Eğer Zarrab’ın Zanjani’yle iş ortaklığının İran devletine zarar verdiğini belgelenirse kesinlikle Zarrab da Zanjani gibi hakim önüne çıkar” dedi.
Suçlamalar tıpa tıp benziyor
ABD’DE başlatılan ve HSBC ile Standard Chartered’ın suçlu bulunduğu soruşturmada yöneltilen suçlamalar başlıca şöyleydi: İran finans kuruluşlarının bankalarla yaptığı işbirliklerini saklamak, kayıtları değiştirmek ve hükümet denetimlerini engellemek. Sözkonusu belgelere göre, Türkiye’de yaşananlarla paralellik gösterdiği anlaşılan suçlamalar ayrıca El Kaide’nin finanse edilmesine aracılık yapılmasını da kapsıyordu. Yolsuzluk soruşturmasına denk gelen günlerde ABD, Türkiye’yi terörün finansmanına yardımcı olmak ve İran ambargosunun delinmesine aracılık etmekle suçlamıştı.
Senaryo ABD’den İstanbul’a taşındı
ABD Senatosu’nun İran’a yönelik yaptırımlara ilişkin raporu, son dönemin en gözde dizilerinden Homeland’e de konu olmuştu. Dizide, İran Devrim Muhafızları’na parasal destek sunan Javadi’nin terörü finanse etmesi konu ediliyordu. Dizinin güncel olaylarla paralel yazılan senaryosuna göre, İran’ın kara para aklama faaliyetleri CIA’in radarına takıldıktan sonra operasyon başlıyor. Bankaların kara para aklama nedeniyle ceza almasının da yer bulduğu dizide, Javadi tıpkı Zanjani gibi Devrim Muhafızları’nın para kaynağı olarak gösteriliyor, Zanjani gibi bir spor kulübünü satın alıyor. Yeni sezon hazırlıkları süren dizinin baş karakteri olan CIA ajanı Carrie’nin ise gelişmeleri yakından takip edebilmek üzere İstanbul’a tayin edilmesi dikkat çekmişti.
Taraf, 15.03.2014
Bu bölümdeki diğer içerikler için tıklayınız.
| 
