Gündem
 Gündem > Ekonomik Gündem > Faiz artışı: iki tarafı keskin kılıç
Faiz artışı: iki tarafı keskin kılıç
Türkiye, liradaki erimenin önüne geçmek için bu hafta devasa bir faiz artışına gitti.
Ekonomistler, agresif faiz artışı konusunda iki noktaya dikkat çekti: 1) yüksek faiz oranları cari açığı daraltmaya yardım edebilir, 2) ancak 800 milyar dolarlık ekonominin büyümesi yavaşlayabilir.
Bank of America Merrill Lynch ekonomistlerinden Türker Hamzaoğlu, "Küresel tablonun daha az destekleyici olması, faiz oranlarının artması ve yerel algının zarar görmesi bu yıl yerel talepte daha belirgin bir yavaşlama göreceğimiz anlamına geliyor," diye konuştu.
Merkez Bankası'nın Salı günü düzenlediği ara toplantının ardından Hamzaoğlu, önceden yüzde 3,5 olarak açıkladığı 2014 yılı ekonomik büyüme tahminini yüzde 1,7'ye düşürdü. 2015 yılı için milli gelir büyüme tahminini de yüzde 4,0'dan yüzde 3,5'e düşürdü.
J.P. Morgan Chase ekonomisti Yarkın Cebeci de 2014 yılı milli gelir büyüme tahminini yüzde 2,5'ten yüzde 1,9'a düşürdü. Cebeci'ye göre Türkiye ekonomisi yüzde 4 olan büyüme potansiyeline gelecek yıl ulaşabilir.
Tüketici talebindeki artış, Türkiye'nin 2009'da resesyondan çıkmasına ve 2011 ile 2010'da yaklaşık yüzde 9 büyümesine yardımcı olmuştu. Ancak politika yapıcıların aşırı ısınan ekonomiyi tüketici talebini azaltarak yatıştırmaya çalışmaları sonucunda milli gelir büyümesi 2012'de keskin şekilde yüzde 2,2'ye geriledi. Ekonomik aktivitedeki sert düşüş büyük oranda, hükümetin ihracatı artırmasının yanı sıra merkez bankasının dramatik faiz artışları ile politikayı sıkılaştırmasından kaynaklandı.
Hükümetin ekonomik büyümeyi baskı altına alacağına dair defalarca yaptığı uyarılar nedeniyle merkez bankası bu haftaya kadar faiz artışı çağrılarına direnmişti. Ancak merkez bankası ikilemde kaldı.
Türk piyasaları, Fed'in parasal çıkış planlarını açıkladığı ve yerel siyasi tansiyonun arttığı 2013 ortalarından bu yana baskı altında. 17 Aralık'ta başlayan ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın müttefiklerini hedef alan ve kabinede değişim yapılmasına neden olan yolsuzluk soruşturması da satışları artırdı.
"Merkez Bankası, liradaki zayıflığa beklenenden çok daha güçlü bir şekilde sıkılaştırmaya giderek cevap verdi," diyen Cebeci sözlerine, "Kararın, büyüme ve enflasyon dinamikleri üzerinde de etkisi olacak," diye devam etti.
Cebeci'ye göre olumlu açıdan bakıldığında ülkenin Aşil Topuğu olarak görülen cari açık – GSYH'nin yüzde 7,2'si seviyesinde – çok daha keskin şekilde daralabilir. Cebeci konu hakkında, "2014 için cari açık tahminimizi 46.4 milyar dolardan (GSYH'nin yüzde 5,5'i) 43.5 milyar dolara (GSYH'nin yüzde 5,2'si) revize etmeye karar verdik," diye konuştu.
Bir ülkenin cari açığı, faiz artışı yapıldığında daralır. Faiz artışı, tüketici talebini düşürüp ithalatın azalmasına yardımcı olur.
Merkez bankasının faiz artışının ekonominin yeniden dengeye gelmesine yardımcı olabileceği görüşüne Standard Bank gelişmekte olan piyasa stratejileri bölümü başkanı Tim Ash de değindi. Bedelin, GSYH büyümesi olacağını söyleyen Ash, Ocak ayı başında yüzde 3 olarak açıkladığı GSYH büyüme tahminini yüzde 2,5 civarına düşürdü.
Ekonomik büyüme konusunda tüm görüşler olumsuz değil. Bazı ekonomistler, faiz artışının etkisinin adım adım görüleceği ve yönetilebileceği görüşünde.
Finansbank ekonomistlerinden Gökçe Çelik konu hakkında, "Büyüme görünümü açısından bakıldığında kısa vadeli faizlerin artırılması kredi yolu ile ekonomik aktivite üzerinde baskı yaratacaktır. Açık döviz pozisyonları nedeniyle kurumların bilançoları üzerinde yıkıcı etkiler görülme riskini de azaltacaktır ki bunun daha önemli bir tehdit olduğu görüşündeyiz. Sonuç olarak, agresif faiz artışının bu yılki büyüme performansı üzerindeki aşağı yönlü zincirleme riskleri azaltacağını düşünüyoruz," dedi. Çelik yine de bankanın 2014 için belirlenen yüzde 3,7'lik büyüme tahminini gözden geçirdiğini ve yakında düşürmeyi planladığını belirtti.
wsj.com.tr, 31.01.2014
Bu bölümdeki diğer içerikler için tıklayınız.
| 
