Gündem
 Gündem > Ekonomik Gündem > Yellen’in başkanlığı FED'de ne değiştirecek?
Yellen’in başkanlığı FED'de ne değiştirecek?
Dünya finans piyasalarının önde gelen kuruluşlarından Amerikan Merkez Bankası’na (FED) artık bir kadın başkanlık edecek. Janet Yellen'in izleyeceği para politikası merak ediliyor.
Kısaca FED olarak adlandırılan Amerikan Merkez Bankası’nın başında artık bir kadın olacak. FED dünya finans piyasaları açısından en önemli kuruluş sayılıyor. Merkez Bankası, anapara birimi Dolar’ın faizini belirleyerek piyasaların yararlanabileceği para miktarının sınırlarını çiziyor.
FED başkanlığı son derece güçlü ve bir o kadar da sorumluluk isteyen bir makam. Yaklaşık yüz yıllık bir geçmişi olan FED’in başkanlığına ilk kez bir kadın, iktisatçı Janet Yellen getirildi. Bazı yorumcular, Almanya Başbakanı Angela Merkel ve Uluslararası Para Fonu Başkanı Christine Lagarde’den sonra FED başkanlığına da Yellen’in getirilmesiyle, dünya finans piyasasının üç kadına emanet edildiğini yazıyor. Bu teşhis doğru olabilir ama hiç önemli değil. Çünkü para politikalarında değişiklik beklenmiyor. Kaldı ki Janet Yellen üç yıldır FED Başkanı Ben Bernanke’nin yardımcılığını yapıyordu.
'Para politikası etkilemez'
Almanya’nın Kiel kentindeki Dünya Ekonomi Enstitüsü’nün konjonktür uzmanı Nils Jannsen de FED’in zirvesindeki değişikliğin para politikasını etkilemeyeceği görüşünde: “Janet Yellen, FED’in yıllardır izlemekte olduğu para politikasını kesinlikle destekliyor. FED bundan böyle de istihdam piyasasına odaklı genişlemeci para politikası izleyecektir.”
Finans dünyasının sözlüğünde, işsizlikle mücadeleye büyük önem atfedenler “güvercin” olarak adlandırılıyor. “Şahinler” ise bütün dikkatini enflasyonla mücadeleye veriyor. Bu tanımlamaların cinsiyetle ilgisi yok. Çünkü Ben Bernanke de “güvercinler” arasında yer alıyor.
Sadece paranın değerini korumakla yükümlü olan eski Alman Merkez Bankası ile şimdiki Avrupa Merkez Bankası’nın aksine Amerikan Merkez Bankası’nın görevleri paranın iç ve dış değerini korumakla sınırlı değil.
New York’taki Alman/Amerikan Ticaret Odası’nın başkanı Diemar Rieg FED’in çift görevi olduğunu, bir yandan fiyat istikrarını korurken diğer yandan da tam istihdam hedefini kolladığını söylüyor. İşsizlik ABD’nin alışık olmadığı yüzde 7’lerde seyrettiği için Rieg Amerikan Merkez Bankası’nın yakın gelecekte para politikasını değiştireceğine ihtimal vermiyor.
FED’in para politikası zaten başkan tarafından değil, Açık Piyasa Kurulu (FOMC) tarafından yönlendiriliyor. Yedi FED guvernörü ile beş bölge merkez bankası şubesi başkanı düzenli olarak piyasanın para ihtiyacını karşılamak üzere faiz hadleriyle varlık alımları gibi işlemleri karara bağlıyorlar.
FED'in politikalarını eleştirenler artıyor
Daha önce San Fransisco merkez bankasının başkanlığını yapan Janet Yellen 2009 yılından bu yana, “güvercinler” kadar “şahinlerin” de bulunduğu bu kurulun üyeleri arasında yer alıyor. Şahinler ucuz para politikasından en kısa zamanda çıkılmasını istiyorlar. Ekonomist Nils Janssen Açık Piyasa Kurulu’nda FED’in politikalarını eleştirenlerin arttığını dikkat çekiyor:
“FED’in para politikasında çarpıcı değişiklikler yapacağına dair henüz hiçbir işaret bulunmuyor. Para politikasını belirleyen Piyasa Kurulu’nda ucuz para politikasına karşı çıkanlar artıyor. Ancak Janet Yellen’in FED başkanlığına getirilmesi, vanaların kısa vadede kısılmayacağının garantisi olarak görülüyor.”
Ucuz para borsaları canlandırdığı için Yellen’in bu makama atanması, finans piyasasında olumlu karşılanmıştı. Ancak Alman eyalet merkez bankası baş iktisatçısı Gertrud Traud, Janet Yellen’in er veya geç rota değiştirmek zorunda kalacağını söylüyor:
“ABD’nin herhangi bir zamanda yerleşik para politikasından çıkmak zorunda olduğu herkesin malumu. Ekonomik canlanmayı ve istihdam artışını sekteye uğratmamak için Yellen’in çıkış adımlarını son derece temkinli atacağı söylenebilir.”
Janet Yellen’in FED başkanlığı için biçilmiş kaftan olduğundan kimsenin şüphesi yok. FED’in başkan yardımcılığına getirilmeden önce çeşitli Amerikan üniversitelerinde öğretim üyeliği ve Bill Clinton’un danışmanlığını yapmıştı. Mesai dışında da en çok ekonomik konularla ilgilenen 67 yaşındaki Janet Yellen’in eşi George Akerloff, 2001 yılında Nobel İktisat Ödülü’nü kazanmıştı.
dw.de, 10.01.2014
Bu bölümdeki diğer içerikler için tıklayınız.
| 
