Gündem

 Deniz Feneri Balyoz Harekat Planı
 Demokratik Açılım İrtica Eylem Planı
 Siyasi Gündem Ergenekon
 Ekonomik Gündem 

 Gündem > Ekonomik Gündem > Fed'in cevap aradığı soru: Harekete geçme zamanı mı?

Fed'in cevap aradığı soru: Harekete geçme zamanı mı?
 

Fed yetkilileri, bu hafta yapılacak toplantıda hassas bir karar vermek durumunda. Ekonomik verilerin güçlü gelmesi ile Washington'da sağlanan bütçe anlaşması, tahvil alım programını küçültüp küçültmeme tartışmasını daha da alevlendirdi.

Fed Başkanı Ben Bernanke, ayda 85 milyar dolar değerinde yapılan tahvil alımlarını azaltmak için Haziran ayında üç ölçütlü bir test belirlemişti – istihdam, büyüme ve enflasyon. Bernanke, Fed'in politika komitesinin istihdam piyasasında ilerlemesini ve ilerlemenin ekonomik aktivitedeki iyileşme ve enflasyonun yüzde 2'ye doğru yükselmesi ile desteklenmesini istediğini söylemişti.

Bernanke bir basın toplantısında, "Açıklanacak veriler, bu tahminle uyumlu gelirse komite, aylık tahvil alımlarını bu yıl ılımlı düzeyde azaltmanın uygun olabileceğini tahmin ediyor," diye konuşmuştu.

Son veriler ilk iki kriterde ilerleme kaydedildiğini ancak üçüncü kategoride ilerleme olmadığını gösteriyor. Enflasyon oranı, ısrarla Fed'in hedefinin altında geliyor ve ekonomik toparlanma için pek de iyiye işaret olmayan zayıf tüketimi ve ücret artışını yansıtıyor.

Eski Fed Başkan Yardımcısı Donald Kohn Cuma günü yaptığı açıklamalarda Fed yetkililerinin yerinde olsa tahvil alımlarını azaltmak için gelecek yılı beklemeyi tercih edeceğini söyledi. Kohn konu hakkında, "Sanırım ben olsam beklerdim ama bu çok zor bir karar," diye konuştu.

İyileşen istihdam rakamları, Bernanke'nin ilk ölçütünü büyük oranda karşılıyor gibi duruyor. İstihdamın kasım ayında 203 bin artması, istihdam büyümesinin son 12 ayda ortalama 195 bin olduğu anlamına geliyor. Bu rakam, tahvil alımlarının başladığı Eylül 2012'de 150 bin olan aylık ortalamanın bir hayli üstünde.

Eylül 2012'de yüzde 7,8 olan işsizlik oranı da Kasım ayında yüzde 7'ye geriledi. Bu oran, Fed'in yıl sonunda işsizlik oranının yüzde 7,6 ile 7,9 arasında olacağı yönündeki tahmininden çok daha iyi ve programın başlamasından bu yana istihdam piyasasında kayda değer bir iyileşme olduğu anlamına geliyor.

Ekonomik büyüme görünümü de iyi duruyor. Kasım ayında perakende satışların iyi gelmesi, tüketici harcamalarının arttığını gösterdi. Bununla beraber Senato'dan bu hafta geçmesi beklenen bütçe anlaşması da belirsizliği ve geçtiğimiz yıl ekonomi üzerinde baskı yaratan federal harcama kesintilerini azaltabilir. Hükümetin Ocak ayında bir kez daha kapanması riskini ortadan kaldıran anlaşma, 2014 ve 2015'te federal harcamaların artmasına imkan tanıyacak.

Kongre Bütçe Ofisi, harcama kesintilerinin ve vergi artışlarının 2013 büyümesini 1,5 puan düşürdüğünü tahmin ediyor. Fed yetkilileri, Çarşamba günü toplantının ardından yeni ekonomik tahminlerini açıklayacak.

Bu parlak görünüm önemli uyarıları da beraberinde getiriyor. İşsizlik oranı kısmen insanların iş gücünden ayrılmasından kaynaklanıyor. Başka bir deyişle bu kişiler artık işsiz olarak değerlendirilmiyor. ABD'de GSYH üçüncü çeyrekte yıllık olarak yüzde 3,6 tırmandı ancak yükselişin büyük bölümü stoklardaki artıştan kaynaklandı.

BNP Paribas ekonomisti Laura Rosner, Federal Açık Piyasa Komitesi'nin (FOMC) toplantısına atıfta bulunarak, "FOMC'nin büyümedeki ve istihdamdaki artışın sürdürülebilirliğini sorgulamasını ve böylelikle tahvil alımlarını azaltmaktan çekinmesini bekliyoruz," diye konuştu.

Fed'in bu hafta harekete geçmesinin karşıtı bir argüman da enflasyonun Fed'in hedefi doğrultusunda hareket etmiyor olması. Aksine enflasyon tersi yönde seyrediyor. Ticaret Bakanlığı'nın kişisel tüketim harcamaları endeksi Ekim ayında yüzde 0,7'ye yani yüzde 2 olan hedefin yarısının da altına geriledi.

Richmond Fed Başkanı Jeffrey Lacker kısa zaman önce yaptığı bir konuşmada, "Enflasyonun gelecek bir ya da iki yıl içinde yüzde 2'ye doğru yükseleceğini düşünüyorum ama bu kesin değil. FOMC'nin bunu yakından izlemek isteyeceğine inanıyorum," diye konuşmuştu.

Bernanke'nin üç ölçütlü testinde sonuçlar karışık olduğundan komitenin bu hafta alacağı kararda diğer faktörler rol oynayabilir.

Fed'in, büyümeyi ve istihdamı artırmak için uzun vadeli faiz oranlarını düşük tutmayı amaçlayan tahvil alım programına devam etmek için bir şartı daha var. Yetkililer, maliyetlerin yararlardan fazla olmaya devam etmesi halinde programa son vereceklerini söylüyor. Politika yapıcılar, finans balonları ya da diğer piyasa sorunları gibi risklerin ellerinde bulundurdukları tahvil miktarı arttıkça yükselmesinden endişeli. Ayrıca programdan sağlanan yararların da zamanla azalacağına inanıyorlar.

Fed yetkilileri, 'maliyetlerin yararları aştığı' noktasına geldiklerini nasıl bileceklerini açıklamadı. Fed Başkan Yardımcısı Janet Yellen, geçtiğimiz ay Fed başkanlığı adaylığı için düzenlenen oturumda henüz o noktada olmadıklarını söylemişti. Senato'nun, bu hafta Yellen'ı onaylaması bekleniyor.

Fed, enflasyon düşük kaldığı sürece işsizlik oranı en azından yüzde 6,5'e gerileyene kadar kısa vadeli faiz oranlarını yükseltilmeyeceğini söylemişti.

The Wall Street Journal'ın düzenlediği ankete katılan 43 ekonomistin yalnızca 11'i Fed'in parasal çıkışa bu hafta başlamasını beklerken 30'u gelecek yılın ilk dönemlerine kadar bekleneceğini düşünüyor.

Fed, programı azaltmaya ne zaman başlarsa başlasın bir yıldan uzun bir süredir piyasalara destek sağlayan bir aracı terk etme yolunda olduğu çok açık. Programa Bernanke başladı ama bitirme işi Yellen'ın olabilir.

wsj.com.tr, 16.12.2013


 


Bu bölümdeki diğer içerikler için tıklayınız.