Gündem
 Gündem > Ekonomik Gündem > Varlık balonu oluştu mu?
Varlık balonu oluştu mu?
İlk bakışta piyasalarda varlık balonu oluşmuş gibi görünüyor. Bazı hisse senetleri yıl başından bu yana iki kattan fazla değer kazanmış durumda. Halka arz piyasası da çok canlı. Küçük yatırımcılar yeniden hisse senedi almaya başladı.
İşlem görmeye başladığı 7 Kasım'da yüzde 73 yükselen, şimdi de yüzde 69 değer kazanmış olan Twitterda "balon söylentilerini" iyiden iyiye artırdı.
Yıl başından bu yana Tesla hisseleri yüzde 300, hisseleri de yüzde 47 yükselmiş durumda.
Fed başkan adayı Janet Yellen'ın Perşembe günü Senato'da yaptığı sunumda Senatör Mike Johanns Fed'in gevşek para politikalarının borsaları ve konut piyasasını şişirdiğini düşündüğünü söyledi. Yellen'ın cevabı ise "Durumu yakından izlemeliyiz ama ben varlık balonu görmüyorum," şeklinde oldu.
Piyasalara yakından baktığımızda yatırımcıların bu defa çok daha seçici olduklarını görüyoruz.
Los Angeles'ta film prodüktörlüğü yapan 57 yaşındaki yatırımcı David T. Friendly, hisse senedi piyasalarının kendisini endişelendirdiğini belirtti. Piyasada çok fazla iniş çıkışlar olduğunu söyleyen Friendly, eskiden hisse senetlerinin portföyü içindeki payının yüzde 30-40'larda olduğunu şimdi ise bu oranı yüzde 20'ye düşürdüğünü kaydetti.
Balon şüphesi taşıyan isimlerden biri de Ekim ayında ekonomi dalında Nobel ödülü alan Robert Shiller. dot-com çılgınlığının zirve yaptığı dönemde yazdığı "Irrational Exuberance" adlı kitapla büyük başarı yakalayan Shiller, bugünkü durum hakkında, "Piyasa biraz yukarıda ama 'Irrational Exuberance'ı yazdığım dönem gibi değil," diye konuştu.
ABD hisselerinin 1981 yılından bu yana fiyat/kazanç oranı (P/E) ortalama 16.5. Günümüzde ise S&P 500'ün fiyat/kazanç oranı 24.5 civarında. Bu oran kulağa yüksek gelebilir. Ancak konut balonu patlamadan önce oran 28'e yaklaşmıştı. dot-com balonu zirve yaptığında ise 44 yakınlarındaydı.
Birçok analiste ve aralarında Shiller'ın da bulunduğu ekonomiste göre küçük yatırımcıların, fiyatların çok köpüklü olmadığı yerler bulmaya çalışmaları çok iyi olacaktır.
Fiyatlar Hala Yüksek
Hisse senetleri pahalı olsa da boğa piyasasının devamının geleceğini düşünmek için de nedenler yok değil. Kısacası yatırımcılar, piyasanın geri çekilebileceği düşüncesi ile hemen kaçmamalı. Piyasanın mevcut seviyelerden daha da yükselebileceği ihtimaline karşı hazırlıklı olmalılar.
Morningstar verilerine göre yatırımcılar Bu yıl Ekim ayına kadar fonlara 111 milyar dolar yatırdı. 2009 yılından bu yana piyasadan 134 milyar dolar çekilmiş durumda.
S&P Capital IQ borsalardan sorumlu stratejiler müdürü Sam Stovall, S&P 500'ün alarm veren bir aralıkta olmadığına dikkat çekse de piyasaya yüzde 10-20 civarında düzeltme gelebileceğinden endişe ediyor.
110 milyar dolarlık varlık yöneten GMO'dan portföy yöneticisi Ben Inker, S&P 500'ün mevcut seviyelerden yüzde 15 ya da fazlası bir oranda yükselmesi durumunda yatırımcıların ABD varlıklarına tahsis ettikleri miktarı azaltmaya hazırlanmaları gerektiğini belirtti.
Diğer Seçenekler
Daha fazla getiri elde etmenin en garanti yolu daha fazla birikim yapmak. Ancak bunun için kullanılabilecek başka yollar da var.
ABD hisseleri pahalı görünse de ucuz olan başka sektörler de bulunuyor. Avrupa'yı ele alalım. Cambria Investment Management şirketinden baş yatırım yetkilisi Meb Faber, deflasyon korkuları ile Güney Avrupa ülkelerindeki mali problemlerin buralardaki piyasaları uzun zamandır olmadığı kadar ucuzlattığını belirtti.
Shiller'in fiyat/kazanç ölçüm modeline göre Yunanistan'ın P/E oranı yalnızca 4. İrlanda, İtalya, Portekiz ve İspanya'da ise oran 10 ya da aşağısında. Almanya'da bile P/E oranı 15.6.
Çin, Tayvan ve Meksika gibi gelişmekte olan ülkelerin P/E oranları da ABD'nin altında.
Yatırımcılar elbette ki tüm yumurtalarını aynı sepete koymamalı. En iyi seçenek yurt dışında da yatırım yapan fonlara yönelmek olacaktır.
wsj.com, 16.11.2013
Bu bölümdeki diğer içerikler için tıklayınız.
| 
