Gündem
 Gündem > Ekonomik Gündem > OVP’de öne çıkan 6 çelişki
OVP’de öne çıkan 6 çelişki
Hükümet, 2014-2016 dönemine ilişkin Orta Vadeli Planı’nı (OVP) açıkladı. Ekonomide yeni yol haritasını çizen OVP’de öngörülen bazı varsayımlar ve hedefler ekonomistler tarafından aşırı “iyimser” bulundu. Bazı öngörüler arasında ise çelişkiler olduğunu belirtiliyor.
İşte ekonomistlerin gözüne çarpan birkaç çelişki:
*Büyüme hızlanacak, cari açık nasıl düşecek?
OVP’nin omurgasının cari açığı düşürmek üzerine kurulduğu şeklinde yorumlanıyor . Son dönemde küresel piyasa oyuncularının Türkiye’nin cari açığını fiyatlamaya başlaması üzerine hükümetin bu konuda harekete geçtiğini görülüyor. OVP’ye göre büyüme 2014’de yüzde 4, 2015 ve 2016’da yüzde 5’e çıkacak. Üç yıl boyunca büyümenin artması buna karşın cari açığında milli gelire oranının da sırasıyla yüzde 6,7, yüzde 5,9 ve yüzde 5,5’e indirilmesi hedefleniyor. Türkiye ekonomisinin tarihine bakıldığında büyümenin cari açık yarattığı biliniyor. Sadece birkaç yılda ekonomiden büyük yapısal dönüşümler beklenmediğinden OVP’de büyüme artırılırken cari açığın azalması bazı ekonomistlerce gerçekçi bulunmuyor.
*Enerji maliyetleri aynı kalacak
OVP’deki bir diğer iyimser tablo enerji maliyetlerinde görülüyor. Plana göre petrol fiyatları sürekli düeşecek ve bu sayede büyüyen ekonominin enerji maliyeti değişmeyecek! OVP’ye göre brent petrol 2014’de 103 dolar, 2015’de 97,6 dolar, 2016’da ise 93,1 dolara inecek. Bu sayede enerji maliyetleri neredeyse hiç değişmeyecek. Dış talebin “güçlü” olacağı ve bu yolla ihracatın sürekli artırılacağı bir konjonktürde petrol fiyatlarının benzer sürekli düşmesi “iyimser” bulunuyor. Enerji maliyetlerindeki öngörülerin gerçekleşmemesi durumunda açık hedefleri de tehlikeye girebilecek.
*Büyüme nasıl artacak?
Hükümete göre ekonomi büyüyecek. Küresel büyüme oranlarının aşağı revize edildiği bir dönemde büyümenin nasıl hızlanacağı üzerinde görüşler var. Büyüme oranı hangi kaynaklardan sağlanacağı bir başka tartışmalı soru? Cari açığı azaltmayı amaçlayan hükümet, iç talebi özellikle kredi sınırlamaları ile dizginlemeye çalışacağını açıkladı. O halde büyümede dış talep (ihracat) ve yatırımların öne çıkacağı düşünülüyor. Rakamlar da bunu ortaya koyuyor. İhracatın her yıl yaklaşık yüzde 10 artırılması öngörülüyor. Yatırımlar cephesinde ise özel sektörün yatırım atağına geçeceği öngörülüyor. Sürekli gerileyen özel sektör yatırımlarda havanın terse döneceği 2014’de yüzde 5,7, 2015’de yüzde 8,2, 2016’da yüzde 9,2 artacağı öngörülüyor. Küresel likidite koşullarının kötüleşeceği ve fonlama maliyetlerinin artacağı bir ortam OVP’de öngörülmüş durumda. Bu ortamda bu büyüme hızlarının nasıl yakalanacağı soru işaretleri yaratıyor.
*Enflasyon nasıl hızlı düşecek?
Başbakan Yardımcısı Ali Babacan’ın ifadesiyle OVP, “enflasyonun ve cari açığın düşürülmesi”ne odaklandı. Ancak OVP’deki bazı varsayımlar enflasyon hedeflerini de oldukça iyimser kılıyor. Hükümet, 2013 için enflasyonu yüzde 6,8 olacağını, bu oranı 2014’de yüzde 5,3’e indirmeyi planlıyor. Öncelikle ekonomistlere göre 2013 hedefinin tutması zor görülüyor. Ancak asıl mesele sonrası için. Yapılan varsayımlarda dolar kurunun 2014’de ortalama 1,98 olacağı öngörüldü. Kurun mevcut seviyelerine yakın seyretmesi iyimser görülüyor. Bu gerçekleşse dahi büyümenin artacağı bir dönemde enflasyonun nasıl bu kadar hızlı düşeceği konusunda ekonomistler daha inandırıcı politikalar görmek istiyor.
*Tasarruflar nasıl artacak?
OVP’yi cari açığı azaltmak amacının üzerine oturtan hükümet, tasarrufların artırılmasını hedefliyor. OVP’ye göre 2014’den itibaren özel sektör tasarrufları sürekli artacak ve milli gelire oranı 2014’de yüzde 11,4, 2015’de yüzde 11,9 ve 2016’da yüzde 12,7 olacak. Reel faiz getirilerinin düşük tutulduğu bir ortamda tasarrufların sürekli artırılmasına kuşku ile bakılabilir. Ayrıca kamunun hiç tasarruf etmeyecek olması başka dikkate çekici bir nokta. Plana göre özel kesimin tasarrufları sürekli artarken kamu benzer seviyelerde tasarruf etmeye devam edecek.
*İşsizlik değişmeyecek
OVP’ye göre işsizlik önümüzdeki 3 yıl boyunca neredeyse hiç değişmeyecek. İşsizliğin 2014’de yüzde 9,4, 2015’de yüzde 9,2, 2016 ise yüzde 8,9 olması öngörülüyor. Hükümet kısaca önümüzdeki 3 yılda işsizlik sorunun çözülmesi konusunda iyimser olmadığını beyan etmiş oluyor. Yukarıda sıralanan nedenlerle öngörülen büyüme oranlarının yakalanamaması durumunda işsizlikte bu tablo daha da kötüleşebilir.
wsj.com, 09.10.2013
Bu bölümdeki diğer içerikler için tıklayınız.
| 
