Gündem

Kadir Topbaş takdir ettiğim bir belediye başkanı. İstanbul kadar önemli bir kenti, ona yakışan bir dikkatle yönetiyor. Ancak bu algı iki olayla altüst oldu.

Kadir Topbaş takdir ettiğim, ağırbaşlı, iyi niyetli bir belediye başkanı. İstanbul kadar önemli bir kenti, ona yakışan bir dikkatle yönetiyor.
Ancak bu algı iki olayla altüst oldu. Öncelikle Gezi Parkı’na Başbakan’ın yapmayı planladığı AVM ve rezidansa karşı çıkmadı. Kenti koruyacağına, İstanbul üzerindeki Ankara vesayetini tebrik etti, AVM’ye “Tamam” dedi. Bu noktadan sonra karizması Erdoğan’ınki kadar olmasa da çizildi.

İkinci altüst oluş bütün kente yayılan ve kontrolsüz bir AK Parti ve Topbaş reklamına dönüşen, yanıltıcı, isabetsiz verilerle dolu, dahası Kadir Topbaş’ın ağırlığına hiçbir şekilde yakışmayan, panik hissiyatı veren ‘Her Yerde Metro, Her Yere Metro’ ilanlarının yarattığı garip his.

Hakikatler Topbaş, İstanbul’da 141 km metro olduğunu iddia ediyor. Oysa metro hattımız yalnızca 55.07 km (Şişhane–Hacıosman 19 km, Başakşehir–Kirazlı/Bağcılar 11,57 km, İkitelli Sanayi-Olimpiyat 2,8 km, Kadıköy-Kartal 21,7 km). 25.23 km’lik ve yeraltından gitmeyen, yerüstü hafif raylı sistemi kattığınızda (yani Aksaray-Havaalanı 19,73 km ve Otogar–Kirazlı/Bağcılar 5,5 km tren yollarını eklediğinizde) toplam 80.3 km oluyor. 55 km metro var, 141 olduğu iddia ediliyor.

141’e ulaşmak için 38 km tramvay hattını (Bağcılar–Kabataş, Kadıköy–Moda, Tünel–Taksim, Topkapı–Habipler), 1.3 km’lik finüküler hattını (Taksim-Kabataş 700 m, Tünel-Karaköy 600 metre), ve 731 m teleferiği (Taksim–Maçka ve Eyüp–Piyerloti) eklemek gerekiyor. Ama yetmiyor.

İnşaatı devam eden ve bu yıl açılması planlanan 3 hattı yani Şişhane–Yenikapı (3,55 km), Yenikapı –Aksaray (700 metre) ve Kartal–Kaynarca (4,4 km) hatlarını ekleyince toplam 129 km oluyor. Bu veri tamamen İBB kaynaklarına dayanıyor. 63 km banliyö treni, 13,5 km tünel olan toplam 76,5 km’lik Marmaray’ın metro bölümünü de ekleyince 2013’te açılması söz verilen raylı sistem uzunluğu 138 km’ye ulaşıyor. 141 değil.

Başarı mı?
Hiç yoktan iyidir. Yapılan her hizmet için müteşekkir olmalıyız. Ancak bir sorun var. Kadir Topbaş belediyenin başına geldiğinden beri İstanbul toplu taşıma sistemine 9 senede toplam 80 km raylı sistem ekleyebilmiş. Oysa Yeni Delhi’de son 7.5 yıl içerisinde toplam 190 km metro (raylı sistem değil) yapılmış. Şanghay’da ise zeminin sorunlu altyapısına rağmen son yedi yıl içinde 255.5 km metro yapılmış.
Yani İstanbul’la karşılaştırıldığında bizimle rekabet içindeki kentler çok daha hızlı bir gelişme gösteriyor. İstanbul’un yılda ortalama 9 km metro çalışmasına, Yeni Delhi 25 km, Şanghay ise 36 km ortalamasıyla yanıt vermiş. Yani İstanbul karşılaştırmalı olarak baktığımızda epey başarısız bir performans göstermiş.

Gelecek ne getirecek?
Karşılaştırmalı analize devam edersek, İstanbul’un son 20 içinde ulaşım konusunda gayet kötüye gittiğini görüyoruz. Dünyanın 30 metropolü içinde 1 milyon kişi başına düşen metro uzunluğu açısından İstanbul sonuncu! Üstelik Türkiye’den çok daha yoksul ülkelerin metropollerinin bu listede olduğunu anımsamamız gerekiyor.

Uzun lafın kısası, Kadri Topbaş’ın performası sorunlu. İstanbullunun artık bir açıklamaya ihtiyacı var. Performans neden bu kadar düşük? Ve neden bu düşük performasın reklamı İstanbullunun parasıyla yapılıyor?

Koray Çalışkan, Radikal

08.10.2013