Gündem

 Deniz Feneri Balyoz Harekat Planı
 Demokratik Açılım İrtica Eylem Planı
 Siyasi Gündem Ergenekon
 Ekonomik Gündem 

 Gündem > Ekonomik Gündem > Kredi kartı kadın istihdamını arttırır

Kredi kartı kadın istihdamını arttırır

Kredi kartı, hem kayıtlı istihdamı hem de kadın istihdamını arttırır. Bankalar, Türkiye ekonomisini modernleştirir.

Türkiye, kadınların işgücüne katılımında Avrupa’nın en sonuncusudur. Ama aynı Türkiye POS makinesi kullanımında Avrupa’da bir numaradır. Kredi kartı ve banka kartı sayısı açısından ise Avrupa’da üçüncü sıradadır. Türkiye’de kişi başına düşen kredi kartı sayısı ikidir. POS makinesi kullanımındaki yaygınlık, kadın istihdamı meselesinin geleceği açısından son derece umut vericidir. Yapılan çalışmalar, Türkiye’de kredi kartı kullanımı arttıkça hem kayıtlı istihdam hem de kadın istihdamının arttığını göstermektedir. Şimdi anlatayım ki bankalar olmazsa Türkiye ekonomisinin modernleşmesinin hayal olduğu bir kez daha görülsün. Gelin bakın mesele nedir?

Ben doğduğumda böyle POS makinesi, kredi kartı filan yoktu. Türkiye, 1960’lı yılların ilk yarısında daha uyuşuk bir tarım ülkesiydi. Türkiye’yi Turgut Özal uyandırdı. Hepimize dışarıda bir dünya olduğunu gösterdi. Ama ben 1990’lara girerken hâlâ bir kredi kartı sahibi değildim. Türkiye, kamu iç borç stokunu nasıl idare edeceğiyle ilgileniyordu. Enflasyon yüzde 80’lerde geziniyordu. Sonra Bülent Ecevit’in kararıyla Kemal Derviş ekonomi yönetiminin başına getirildi. Enflasyon yüzde 80’den yüzde 8’e indi. Bankalar bankacılık yapmaya başlamak zorunda kaldı. Ben kredi kartı aldım. Erdoğan hükümetleri, Derviş programına sıkı sıkıya bağlı kaldı, kamu borcu sorun olmaktan çıktı. Tüketici kredileri ve kredi kartı kullanımı patladı. Türkiye’de POS makinesi bulunmayan dükkân kalmadı. Türkiye, son on yıldır, bankalar sayesinde, bir ekonomik sıçrayış gerçekleştirdi. Önce onlar modernleştiler, sonra da ülkeyi modernleştirdiler.

Bu kısa özetten sonra şimdi geleyim konuya... Perakende alışverişi bitirip ödemeyi yapmak üzere kasaya vardığınızda, mutlaka bir POS makinesi görmüşsünüzdür. POS (point of sale) aslında İngilizce ‘kasa’nın başharflerinden oluşuyor. Burada ödemenizi nasıl yapmak istediğinizi söylüyorsunuz. Nakit değilse, banka kartı ya da kredi kartınızı bir küçük cihaza okutup ödemeyi yapmak için yeterli paranız ya da itibarınız olup olmadığını öğreniyorlar. Sonra alışveriş bitiyor. Böylece küçük büyük her işletmenin ne kadar işlem yaptığı da kayda girmiş oluyor. Bir üçüncü taraf, banka, işlemden haberdar oluyor. O bilince Maliye de bilmiş oluyor. Türkiye’de her 100 bin kişiye 3046 POS makinesi düşüyor. Dünya Bankası verileri 2012 için böyle. Bu rakam, Fransa, İngiltere ve ABD için sırasıyla 2153, 2176 ve de 2156. Türkiye ile dünyanın 17.’liği için yarışan Malezya’nın ise daha modernleşme sürecinde gidecek yolu var. Orada 100 bin kişi başına 941 POS düşüyor. POS işinde Avrupa’nın en iyisiyiz. Neden çok? İşletmeler daha küçük, sistem daha yeni kuruluyor. Ondandır.

POS makinesi, bir ülkedeki bütün dükkânları birbirine bağlıyor. Tüketici üzerinden ekonomiyi modernleştiriyor. POS makinesi sayesinde müşteriler işletmeleri kayda sokuyor. Önce satış noktaları kayıt altına giriyor. Ne oluyor? Giderek market haline gelen bakkalların yaptığı satışlar ve her tür perakende mal satan dükkânın satışları kayda giriyor. POS’lar buralarda duruyor. Sonra da o satış noktalarına mal tedarik eden işletmeler kayıt altına girmek zorunda kalıyor. Neden? Satışları kayıt altında olan satış noktası, Maliye’ye hesap verebilmek için aldığı malları da kayıt altına sokmak zorunda kalıyor. Ve sonra o ilk çember tedarikçiler de kendi tedarikçilerini ve istihdamını kayda sokmak zorunda kalıyorlar. Bu böylece zincirleme devam ediyor. İşte tam da bu süreçte, TEPAV’dan Güneş Aşık’ın çalışması finansal hizmetler sektörünün büyümesinin kadın istihdamını arttırdığını gösteriyor. Neden? Birincisi, POS ile modernleşen dağıtım ağı, kadınların doğrudan hizmetler sektöründe çalışmasını kolaylaştırıyor. AVM’lerde kadınlar yoğun olarak istihdam ediliyor. İkincisi, satışları kayda girdiği için kayıt altına girmek zorunda kalan işletmelerde zaten kayıtdışı çalışmakta olan kadın işçiler de artık kayda giriyor. Kadınların yoğun olarak istihdam edildiği perakende, tekstil ve gıda sektörlerini buraya not edeyim. Kredi kartı hem kayıtlı istihdamı hem de kadın istihdamını arttırır. Bankalar, Türkiye ekonomisini modernleştirir. Kredi kartı bu çağa aittir.


 

Güven Sak, Radikal

30.07.2013


Bu bölümdeki diğer içerikler için tıklayınız.