Gündem
 Gündem > Ekonomik Gündem > 'Euro davası' başlıyor
'Euro davası' başlıyor
Almanya Anayasa Mahkemesi, Avrupa Merkez Bankası’nın kriz ülkelerinin borç senetlerini satın almakla, anlaşmalarla belirlenen yetkilerini aşıp aşmadığına karar verecek.
Finans sektörü gözlerini yine Almanya Anayasa Mahkemesi'ne çevirdi. Yüksek Mahkeme 11 Haziran'dan itibaren Avrupa Merkez Bankası'nın Euro borç krizindeki rolünü büyüteç altına alacak. Kararın sonbaharda açıklanması bekleniyor.
Almanya Federal Cumhuriyeti tarihinin en büyük Anayasa Mahkemesi başvurusu çok sayıda profesör ve milletvekili ile 37 bin Alman'ın imzasını taşıyordu. Sürekli Euro istikrar mekanizmasına yapılan itiraz yıldırım celsede Yüksek Mahkeme tarafından geri çevrilmekle birlikte, hâkimler heyeti Avrupa Merkez Bankası'nın izlediği rotayı temize çıkarmamıştı. 11 Haziran'da başlayacak olan ana davada tarafların görüşleri alınacak ve Anayasa Mahkemesi, Euro kurtarma operasyonu sırasında Avrupa Merkez Bankası'nın yetkilerini aşıp aşmadığına karar verecek.
Bu konuda Avrupa ve Almanya Merkez Bankaları bilirkişi raporları üzerinden epey atıştılar. Avrupa Merkez Bankası'nın, gerektiği takdirde kriz ülkelerinin hazine bonolarına sınırsız para yatırmaya hazır olduğunu açıklaması Almanya Merkez Bankası'nın tepkisine yol açmıştı. Almanya Merkez Bankası, piyasanın almak istemediği borç senetlerinin Avrupa Merkez Bankası tarafından satın alınmasının riskleri daha da arttıracağını ve bankanın, para değerinin istikrarını koruma şeklindeki asli yetkisinin askıya alınmış olacağını savunuyor. Euro istikrar mekanizmasını Anayasa Mahkemesi'ne şikâyet edenlerden Profesör Joachim Starbatty, Avrupa Merkez Bankası'nın yetkilerini aştığını söylüyor.
Avrupa Merkez Bankası'nın yetkileri arasında müflis ülkelerin kurtarılmasının olmadığını belirten Starbatty, Maastricht Antlaşması'nın Avrupa Merkez Bankası'na, Euro Bölgesi'ni değil ortak para birimi Euro'yu istikrarda tutma görevini verdiğini hatırlatıyor.
Euro mu önemli, Euro Bölgesi mi?
Almanya Merkez Bankası da para birliğinin bütünlüğünü garanti etme yetkisinin Avrupa Merkez Bankası tarafından kullanılamayacağı görüşünde.
Avrupa Merkez Bankası raportörü ve Avrupa hukuku uzmanı Frank Schorkopf ise Maastricht Antlaşması'na dayanarak hazırladığı ekspertizde "finans piyasası istikrarının korunmasının da Avrupa Merkez Bankası'nın görev alanına girdiğini, bu nedenle hazine bonosu almanın yanlış olmadığını" söylüyor. Schorkopf, paranın tehlikede olduğu yerde fiyat istikrarının da korunamayacağı düşüncesinden hareket ediyor.
Avrupa Birliği Antlaşması'na göre merkez bankasının doğrudan devlet tahvili satın alarak bütçe finansmanı yapma yetkisi yok. Profesör Starbatty, merkez bankasının şimdiye kadar borçlu ülkelerden 200 milyar euroluk tahvil satın aldığını ve borç senetlerinin doğrudan borçlu ülkelerden alınmasının bankalar kanalıyla alınmasından farklı olmadığını ve Avrupa Merkez Bankası kendiliğinden tahvil satın almakla yetki sınırlarını aşmış olacağını söylüyor.
'Merkez Bankası'nın bağımsızlığı tehlikede'
Kulağa kılı kırk yarma gibi çalınan bu hususa Alman Anayasa Mahkemesi büyük önem veriyor. Anayasa Mahkemesi yıldırım celsede de, finans piyasasından yapılan alımların fiilen devletlerin dolaylı yoldan finanse edilmesi anlamına geldiğini ve bunun da antlaşmalara aykırı olduğunu saptamıştı.
Hamburg'daki Dünya Ekonomi Enstitüsü'nün uzmanlarından Henning Vöpel neden henüz örtülü devlet finansmanından söz edilemeyeceğini şöyle anlatıyor: "Çünkü para birimi olarak Euro'nun akıbeti ve finans piyasasının istikrarı tehlikedeydi. Bu bakımdan Avrupa Merkez Bankası'nın müdahalede bulunması doğru olmuştur."
İktisatçı Vöpel Avrupa Merkez Bankası siyasi irade doğrultusunda hareket etmekle bağımsızlığını tehlikeye attığı görüşüne ise katılıyor.
Alman Anayasa Mahkemesi'nin milli merkez bankasına mı yoksa Euro Bölgesi'nin para istikrarından sorumlu olanlara mı hak vereceğini bekleyip görmek gerekecek. Yüksek Mahkeme, Almanya Merkez Bankası'ndan alınan bilirkişi raporlarının diğer raporlarla eş tutulacağını belirtmesine rağmen Almanya Merkez Bankası'nın özel ağırlık taşıdığını belirten Henning Vöpel, "Avrupa Merkez Bankası, Almanya Merkez Bankası örnek alınarak kuruldu. Ayrıca Almanya'nın Euro Bölgesi'nin en büyük ekonomisine sahip olduğu da göz önünde bulundurulmalı" diyor.
dw.de, 10.06.2013
Bu bölümdeki diğer içerikler için tıklayınız.
| 
