Gündem
 Gündem > Ekonomik Gündem > Kayıtdışılık hâlâ yüksek
Kayıtdışılık hâlâ yüksek
AB’de kayıtdışılığın milli gelire oranının yüzde 19 olduğunu belirten Maliye Bakanı Şimşek: Bizde ise yüzde 27. Eğer AB’yi yakalarsak, 2015’te 58 milyar liralık ilave gelir elde edilebilir
Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Türkiye’de kayıtdışı ekonominin milli gelire oranında son 10 yılda 5 puanlık bir ilerleme sağlandığını belirterek, “5 puan deyip geçmeyin. 5 puan, bugünkü rakamlarla çok ciddi bir vergi gelirine karşılık geliyor. Yani her bir puanının yaklaşık 15 milyar lira olduğunu düşünürseniz, bu hakikaten çok ciddi bir rakam” dedi. Gelir İdaresi Başkanlığı’nca düzenlenen “Kayıtlı Ekonomiye Geçişte Sivil Toplum Kuruluşları ile Buluşma” toplantısının açılışında konuşan Bakan Şimşek, kayıtdışılığın milli gelire oranının Avrupa Birliği’nde yaklaşık yüzde 19, Türkiye’de ise yüzde 27 olduğunu söyledi. Şimşek, “Eğer AB ortalamasını yakalarsak, 2015’te hiçbir vergi oranıyla oynamadan, hiçbir vergiyi arttırmadan yaklaşık 58 milyar liralık ilave gelir elde edilebilir” diye konuştu.
Kayıtdışılıkta temel sorunun haksız rekabet olduğunu belirten Şimşek, “Bununla beraber, aslında kayıtdışı kalan mükelleflerimiz, kendilerine de büyük haksızlık yapıyorlar” açıklamasında bulundu.
TÜİK verilerine göre kayıt dışı istihdamın 10 yıl önce yüzde 52 civarında yani istihdam edilen her 100 kişiden sadece 48’inin kayıt altında olduğunu, bugünse bu rakamın bayağı iyileştiğini söyleyen Şimşek, “Yani bugün istihdam edilen her 100 kişiden sadece 38’i kayıt dışı. Yani 62’si kayıt altına alınmış durumda. Kayıtdışılık hâlâ yüksek. Ama çok ciddi bir ilerleme söz konusu. Yani istihdamda kayıtdışılık oranı yüzde 52’den yüzde 38’e kadar düşmüş durumda. Hatta son yıllarda 1.5 milyon çalışanımız kayıt altına alındı. 90 binden fazla işletmemiz kayıt altına alındı” diye konuştu.
Beş alanda vergi çok fazla
Avrupa’da son yıllardaki vergi artışlarıyla Katma Değer Vergisi (KDV) oranları ortalamasının yüzde 21’e çıktığına dikkat çeken Şimşek, şunları kaydetti:
“Türkiye’de maksimum genel oran yüzde 18. Ama eğitimde, sağlıkta, tekstilde, turizmde KDV oranları yüzde 8. Bazı gıda ürünlerinde ise yüzde 1. Yani Türkiye’nin efektif KDV oranı yüzde 14 civarı. Orada da çok yüksek demek zor... ÖTV’nin olduğu bazı ürünler var; iletişim, otomotiv, alkollü içkiler, tütün mamulleri ve akaryakıt gibi... Bu beş alanda hakikaten ÖTV’nin yüksek olması sebebiyle bizde vergiler yüksek. Fakat genel olarak bakıldığında yüksek vergiyi bir argüman olarak ortaya koymak zor.”
10 yıl öncesine göre çok mesafe kaydedildiğini ve 10 yıl önce toplanan vergilerin yüzde 86’sının devletin faizine ödendiğini hatırlatan Şimşek, “Abartısız bir rakam. Yani milli gelirimizin yüzde 15’ini, vergi gelirlerinin yüzde 86’sını sadece devletin iç ve dış borç faizine gidiyordu. Şimdi ise topladığımız vergilerin yüzde 83-84’ünün milletimize hizmet ve yatırım olarak sunuyoruz. Faize giden kısım hala yüzde 16-17 civarında...” dedi.
Köprüler THY gibi özelleştirilebilir
Toplantıda soruları da yanıtlayan Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, iptal edilen köprü ve otoyol ihalesiyle ilgili halka arz çalışması başlattıklarını belirterek, “Bütün seçenekler masaya yatırılacak. Özelleştirme İdaremiz otoyol ve köprülerin bir şirketleşme sürecine bakacak. Daha sonra bu şirketin halka arzı gündeme gelecek. Önce bir şirketleşme süreci gerekiyor, daha sonra halka arz düşünülebilir. Üzerinde çalıştığımız seçenek halk arz seçeneği. Bu konuda da henüz çalışmanın başındayız” dedi. Öte yandan, Eski Özelleştirme İdaresi Başkanı Tezcan Yaramancı, iptal edilen ihalede oluşan fiyatın, açık arttırma sonucu oluşması nedeniyle gerçekçi olduğunu belirterek, “Bundan sonra yeni ihalede şartlar farklı tanzim edilirse daha yüksek fiyatlar gelebilir. Halka arz mümkündür. Zamanında Türk Hava Yolları (THY) da daha önce aynı şekilde halka arz edildi ve özelleştirildi. Önümüzdeki dönem için Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’nın yeni bir yol haritası düzenlediğini düşünüyorum. O yol haritası çerçevesinde de yeni tekliflerin gelmesi muhtemeldir” diye konuştu.
Taraf, 28.02.2013
Bu bölümdeki diğer içerikler için tıklayınız.
|
