Gündem

 Deniz Feneri Balyoz Harekat Planı
 Demokratik Açılım İrtica Eylem Planı
 Siyasi Gündem Ergenekon
 Ekonomik Gündem 

 Gündem > Ekonomik Gündem > Yüzde 25 teşvik gelince bireysel emekliliğe ilgi arttı

Yüzde 25 teşvik gelince bireysel emekliliğe ilgi arttı

Hükümetin, tasarrufu artırmak için bireysel emekliliğe desteği meyvesini veriyor. BES şirketlerinin yetkilileri, ocak ayından itibaren sisteme katılımda artış gözlendiğini belirtiyor. 3,2 milyon olan katılımcı sayısına 2013 sonuna kadar 500 bin kişinin ekleneceği tahmin ediliyor. Fon büyüklüğü de 10 yılda 20 kat büyüyecek.
 
Türkiye, tasarruf konusunda gelişmekte olan ülkelerin gerisinde. Sermaye piyasalarının derinleşmesi için de tasarrufların oluşturduğu fonların kayda değer büyüklüğe ulaşması gerekiyor. Bu noktada Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) arzulanan yere ulaşılması adına en etkin araç olarak görülüyor. Başbakan Yardımcısı Ali Babacan ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in açıkladığı teşvik paketine göre, sisteme katılanın ödediği paranın yüzde 25’i kadar da devlet katkı sağlayacak. Bundan önce sisteme ancak Gelir Vergisi’ne tabi olanlar katılabiliyordu. Sisteme giriş yapanlara katkı, vergi indirimi şeklindeydi.
 
BES’ten faydalanması gerekenlerin ancak yüzde 35’inin vergi indirimi modelinden faydalanabildiğini gördüklerini açıklayan Babacan, sistemi şu şekilde anlattı: “Bireysel emeklilik hesabına katılımcı, para yatırdığı zaman bu yatırdığı miktarla ilgili bilgi Emeklilik Gözetim Merkezi’ne (EGM) bildirilecek. Merkez de bunu ilgili kamu kuruluşuna bildirecek. İlgili kamu kuruluşu da devlet katkısını o vatandaşımızın hesabındaki bir devlet katkısı alt hesabına yatıracak ve bu devlet katkısının oranı da yüzde 25 olacak. Yani ayda sisteme 100 lira para yatıran vatandaşımızın, o 100 liranın yanına bir de 25 lira devlet katkı payı koyacak hesaba, ancak o katkı payları ayrı hesaplarda izlenecek.” Ancak vatandaş sistemden ayrılmak isterse bazı kısıtlamalarla karşılaşabilecek. İlk 3 yıl içinde ayrılma durumunda devlet katkısını alamayacak. 3-6 yıl arasında ayrılırsa yüzde 15, 6-10 yıl arasında ayrılırsa yüzde 35, 10 yıldan sonra ayrılırsa yüzde 60’ını alırken 56 yaş sınırını doldurursa hakedişin tamamını alacak. Sisteme katılımın aylık üst sınırı ödemenin yapıldığı ayda çalışanın ücretinin yüzde 15’i ve yıllık üst sınır ise brüt asgari ücret tutarı olacak. Örneğin, katılımcı bu yıl için yıllık 12 bin lira ile sisteme dâhil olabilecek.
 
Bireysel emeklilik şirketleri, ocak ayında hareketlenme başladığına dikkat çekiyor. İlk haftalarda devlet katkısı modelinin olumlu yansımalarının olduğunu belirten Anadolu Hayat Emeklilik Genel Müdürü Mete Uğurlu, yeni modelin iki açıdan sektörü olumlu etkilediğini kaydetti. Birincisi, yeni model bir cazibe oluşturduğu için mevcut müşteriler katılım tutarlarını artırdı. İkincisi de sistem yeni katılımcılar kazandı. Bu yılın ocak ayının, geçen yılın aynı dönemine göre daha hareketli geçtiğine işaret eden Uğurlu, “İster emekli, ister ev hanımı, ister öğrenci olsun artık herkes sisteme girebiliyor. İlerleyen aylarda satışlar daha da artacaktır. Burada faize duyarlı olanlar ve diğerleri için iki tür fon bulunuyor. Böylece her kesimin ihtiyaçları karşılanacak.” dedi. Dünyada emeklilik fonlarının 20 trilyon dolarlık büyüklüğe sahip olduğunu vurgulayan Uğurlu, sermaye piyasalarının gelişmesi adına Türkiye’deki emeklilik fonunun büyümesinin gerektiğini vurguladı. Sektörün Amerikalı danışmanlık firması McKenzie ile yaptığı çalışmada sistemin 2023’te 200 milyar liralık büyüklüğe ulaşılacağı sonucuna varılmış. Ancak işverenleri yarı zorunlu bir şekilde sisteme dâhil edilmesi için yasal düzenleme yapılması ve kıdem tazminatlarının da sisteme kazandırılması durumunda büyüklük 408 milyar liraya ulaşacak.

‘Tanıtım devam etmeli’
 
Satışlar geçen yılın aynı dönemine göre katlanmış durumda. Bu artışın bir miktarının 2012 Aralık ayından kalan saklı satışlardan geldiği uyarısında bulunan Bankasya Emeklilik Genel Müdürü Ercüment Korkut, ancak satışlarda misliyle artışın gözlendiğini açıkladı. Şu an çok büyük bir rüzgâr olduğunu ifade eden Korkut, bu tanıtımların devam etmesi halinde sene sonu rakamlarına çok olumlu yansıyacağını belirtti. Yeni modelin eskisinden daha adil olduğunu anlatan Korkut, “3 milyon kişiden ancak 1 milyonu devlet teşvikinden faydalanabiliyordu.” diye konuştu. Devletin faize duyarlı müşteriye sukuk (kira sözleşmesi) gibi finansal enstrümanlar sunduğunu belirten Ercüment Korkut, “Devlet kendi verdiği paranın yüzde 75’inin sabit getirili enstrümanlara yatırılmasını öngörüyor. Kendi çıkardığı devlet tahvili, bono ve sukuklardan alınmasını istiyor. Yüzde 15’inin hisse senetlerine, yüzde 10’unun da klasik mevduat hesaplarında değerlendirilmesini istiyor.” açıklamasını yaptı. Bireysel emeklilik sisteminin kurulduğu günden beri çok yüksek bir ivmeyle büyüdüğünü dile getiren Vakıfemeklilik Genel Müdürü Mehmet Bostan, sektörün fon büyüklüğünün 2012’de bir önceki yıla göre yüzde 42 arttığını kaydetti. 1 Ocak’tan beri gelen yüzde 25 devlet katkısı modelinin ilgiyi daha da artırdığını belirten Bostan, 2013 sonunda 3,2 milyon BES katılımcısına ilave 500 bin yeni katılımcının dâhil olmasını beklediklerini açıkladı. Fon net varlık değeri üzerinden yapılan kesintilerin de düşürüldüğü bilgisini veren Mehmet Bostan, eskiden yüzde 3,65 olan üst limitin aracılık komisyonu ile diğer gider ve masraflar da dâhil edilerek para piyasası fonlarında yüzde 1,09 ile yüzde 2,28 arasındaki oranlara düşürüldüğünü anlattı. Yönetim gider kesintisi de yüzde 8’den yüze 2’ye düşürüldü. Bostan, sektörün gelecek projeksiyonuna dair de 10 yıl içinde fon büyüklüğünün 20 kat büyüyeceğini ifade etti.
 
Zaman, 12.02.2013


Bu bölümdeki diğer içerikler için tıklayınız.