Gündem
Gündem > Ekonomik Gündem > Türkiye maalesef birinciliğini koruyorTürkiye maalesef birinciliğini koruyorEkonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD), üye ülkeler arasında benzine en yüksek verginin Türkiye’de görüldüğünü bildirdi. Türkiye’nin “ihmal edilebilir” fosil-yakıt kaynakları bulunduğunu belirten OECD “Bununla birlikte ülke, büyük petrol ve gaz rezervlerine yakınlığı sayesinde büyük enerji transit rotaları üzerinde bulunuyor” denildi. Türkiye’de dizel yakıtından alınan verginin, kar marjı düşük çiftçiye yük oluşturduğu ve çok yüksek bulunduğunu belirten OECD, hükümetin tarımda kullanılan dizelde indirim programı başlatıldığını hatırlattı. OECD, fakir ailelere kömür yardımı konusunda ise “Enerji Bakanlığı’na göre 2003-2009 arasında ortalama 1.7 milyon aile kömür yardımı aldı. Ancak veri eksikliği bakanlık tarafından harcanan toplam miktarın ölçülmesini engelledi” saptaması yaptı. ENERJİ KULANIMIN VERGİLENDİRİLMESİ RAPORU’NDA TÜRKİYE Ülkelere “enerji, kamu finansmanı ve çevre koruma politikalarının daha uyumlu hale getirilmesi” çağrısı yapılan “Enerji Kullanımının Vergilendirilmesi” raporunda “Türkiye’de benzin OECD ülkeleri arasında en yüksek vergi oranına tabi, benzini, yüzde 16 ile daha elverişli vergi uygulanan LPG ve doğal gaz izliyor” denildi. YAKITIN ÇEVRE ZARARI AÇISINDAN VERGİLER Yol kullanımında bir ton karbondioksit emisyonu üreten benzinden; Türkiye’de 368 Euro, Hollanda’da 326 Euro, Norveç’te 325 Euro, İtalya’da 312 Euro, İngiltere’de 309 Euro, Yunanistan’da 297 Euro, Almanya’da 290 Euro, Finlandiya’da 288 Euro, İsveç’te 276 Euro, Belçika’da 272 Euro vergi alınıyor. OECD’nin “Fosil Yakıtlar İçin Tahmini Vergi Harcamaları ve Bütçe Desteği Envanteri 2013” başlıklı raporunda ise Türkiye’nin ihmal edilebilir fosil-yakıt kaynakları bulunduğu belirtildi. Raporda, “Türkiye tüm petrol ve doğal gazı doğudaki ülkelerden ithal ediyor. Bununla birlikte ülke, büyük petrol ve gaz rezervlerine yakınlığı sayesinde büyük enerji transit rotaları üzerinde bulunuyor” denildi. 2000’den bu yana Türkiye’nin elektrik arzının yüzde 75 arttığını, 2010’da doğal gazın tüm enerji üretiminin yaklaşık yarısını beslediğini kaydeden OECD, enerji üretiminde kömürün yüzde 26, hidroelektrik santrallerin yüzde 25 ve akaryakıtın yüzde 1 yer tuttuğunu bildirdi. Raporda şu bilgiler yer aldı: “ -Türkiye ürettiği elektriğin yüzde yarımını ihraç ediyor. -Türkiye taş kömürü ve linyit üretiyor. Ancak iç üretim 2010 yılında iç tüketimin sadece yüzde 47’sini karşıladı. Ülkede taş kömürü kaynakları kıt olsa da linyit çok. Türkiye ürettiği tüm linyiti tüketiyor fakat toplam taş kömürü ihtiyacının yüzde 90’ını ithal ediyor. -2003’ten bu yana, hükümet devletin elindeki üretim tesislerinin önemli bir payını özelleştirmeye başlarken, elektriğe özel sektör yatırımı önemli miktarda arttı. 2005 yılında kamunun sahip olduğu dağıtım şirketi, özelleştirme başladığı için 20 farklı şirkete bölünmüştü. -Elektrik perakende fiyatları 2002-2007 arasında, yüksek hammadde fiyatları üretim maliyetlerinde önemli artışlara yol açmasına rağmen sabit kaldı. 2008’den bu yana tarifeler üç ayda bir girdi fiyatları, enflasyon ve döviz kurları hesaba katılarak ayarlanıyor. Bu sisteme geçiş, ortalama perakende tarifesini yüzde 50 yükselten büyük tarife artışını kapsadı (Ocak, Temmuz ve Ekim 2008’de.) -Türkiye tüm enerji ürünleri için yüzde 18 KDV uyguluyor. Benzin ve dizel fiyatı, petrol ürünlerine getirilen görece yüksek tüketim vergileri sayesinde OECD içindeki en yükseklerden. TÜRKİYE HAKKINDA DİĞER VERİLER Türkiye’de havacılık, deniz ve demiryollarında kullanılan enerjinin düşük vergilendirildiği kaydedilen raporda şu bilgiler verildi: -Enerji vergileri temelde ulaştırma sektöründen alınıyor. Açıkça çevre için uygulanmasa da benzin ve dizel vergi oranları dizeldeki sülfür içeriği ve benzindeki yakıt-oktan bileşimine göre farklılık gösteriyor. Birçok ülkede olduğu gibi litre başına benzine konulan vergi, dizele konulan vergiden yüksek ve biyodizel, dizele göre daha fazla vergi avantajına sahip. Elektrik üretiminde doğal gaz kullanımı için vergi var, bu amaçla dizel, kömür ya da fuel oil kullanımı vergiye tabi değil. Evde elektrik kullanımına sanayi ve ticari kullanımdan daha yüksek vergi uygulanıyor. OECD Vergi Politikası ve Yönetimi Merkezi Direktörü Pascal Saint-Amans raporlarla ilgili açıklamasında “Enerjiye uygulanan vergide varyasyonlara gidilmesi ve çevresel yararı önemli yakıtların düşük vergilendirilmesi ülkelere; enerji vergi sistemlerinde reform yapmaları ve çevreyle ilgili hedeflerini daha düşük maliyetle erişmeleri için önemli fırsat sağlıyor. Çevre koruma bağlantılı vergilerden daha çok yararlanılması aynı zamanda, mali kriz dönemlerinde kamu finansmanını iyileştirecek gelirlerin artırılması anlamında ekonomik açıdan da verimli olabilir” dedi. Milliyet, 29.01.2013 Bu bölümdeki diğer içerikler için tıklayınız. |