Gündem
 Gündem > Ergenekon > Hâkimlere Haberal kriteri
Hâkimlere Haberal kriteri
AKP’nin Meclis’e sunduğu teklifte, hâkim ve savcıların verdikleri karar nedeniyle haklarında tazminat davası açılması imkânı ortadan kalkıyor
Ergenekon sanığı Mehmet Haberal’ın dokuz hâkim hakkında açtığı tazminat davasını kazanmasının ardından harekete geçen hükümet, benzer davaların önüne geçecek yeni bir kanun tasarısı hazırladı. AKP Bolu Milletvekili Fatih Metin ve arkadaşlarının imzasıyla TBMM Başkanlığı’na sunulan kanun teklifinde, hâkim ve savcıların bir soruşturma, kovuşturma veya davayla ilgili yaptıkları işlem ve verdikleri karar nedeniyle haklarında tazminat davası açılması imkânı ortadan kaldırılıyor. Bu hâkim ve savcıların kişisel kusur, haksız fiil veya diğer sorumluluk hallerinde de geçerli olacak.
Hâkim ve savcıların işlem, kovuşturma, işlem veya verdikleri kararlar nedeniyle sadece devlet aleyhine tazminat davası açılabilecek. Devlet aleyhine açılacak tazminat davalarında ise söz konusu işlem ve kararların “kanuna ve hukuka aykırı” olması temel kıstas olacak. Teklifte, bu aykırılığın dayandırılabileceği gerekçeler “kayırma ve taraf tutma, düşmanlık ve kin”, “sağlanan menfaat”, “farklı bir anlam yüklenmeyecek kadar açık ve kesin bir kanun hükmüne aykırılık”, kararın “soruşturma evrakında veya duruşma tutanağında mevcut olmayan bir sebebe dayandırılması”, ilgili evraklarda “tahrifat”, “hakkın yerine getirilmesinden kaçınma” veya Ceza Muhakemesi Kanunu’nun ilgili düzenlemelerindeki hükümler şeklinde sıralanıyor.
Mahkûmiyet şartı yok
Tazminat davasının açılması, hakime ve savcıya karşı bir ceza kovuşturmasının yapılması ya da mahkûmiyet şartına bağlanamayacak. Devlet aleyhine açılacak tazminat davaları ilgili hâkim ve savcının görev yaptığı yerdeki asliye hukuk mahkemesinde, eğer dava asliye hukuk mahkemesinin görevinden kaynaklanıyorsa en yakın yerdeki asliye hukuk mahkemesinde ele alınacak. Bu davalar ilgili hakim ve savcıya re’sen ihbar edilmiş sayılacak.
Altı ay süre
Tazminat istemli davalar, kovuşturma sonucunda verilen hükmün ya da davalara ilişkin kararın kesinleştiği tarihten itibaren 6 ay içinde açılabilecek. Eğer tazminat kararı verilirse, devlet ilgili kararın kesinleşmesinden itibaren 1 yıl içinde ‘’görevini kötüye kullanan’’ hakim ve savcıya rücu edecek. Teklif, bu düzenleme doğrultusunda Ceza Muhakemesi Kanunu’nda da değişiklik öngörüyor.
Öngörülen değişiklikler, düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihte görülmekte olan davalar, kesinleşmemiş hükümler, temyiz aşamasında olan kararlar için de uygulanacak. Görülmekte olan davalar da devlet aleyhine devam edecek. Yargıtay’daki davalar görevli ve yetkili asliye hukuk mahkemesine devredilecek.
Taraf, 07.12.2010
Ergenekon’da cezalar devletten
Plan-Bütçe Komisyonu’na sunulan yeni tasarıya göre, hakim ve savcıların bir soruşturma veya davayla ilgili işlemleri ve verdikleri her türlü karar nedeniyle ancak devlet aleyhine tazminat davası açılabilecek. Prof. Dr. Mehmet Haberal’ın 9 hakimi 1500’er lira tazminata mahkûm ettirmesiyle gündeme gelen ‘hakimlere ceza’ tehdidi böylece ortadan kaldırılacak. Ergenekon sanıklarının açtığı mevcut davalar da Yargıtay’dan alınıyor.
HÜKÜMET, TBMM Plan-Bütçe Komisyonu’nda şimdiden 150 maddeye yaklaşan torba düzenlemeleri sürpriz bir teklifle genişletti. Prof. Dr. Mehmet Haberal’ın 9 hakimi 1500’er lira tazminata mahkûm ettirmesiyle gündeme gelen “hakimlere ceza” tehdidini ortadan kaldırmak amacıyla tüm hakim ve savcıların tazminat cezalarını devlet ödeyecek. Hakim ve savcılara dava açılma şartları daraltılırken, Ergenekon sanıklarının açtığı mevcut davalar da Yargıtay’dan alınıyor. Ak Parti yönetimi, Ak Parti Bolu Milletvekili Fatih Metin ve arkadaşlarının imzasıyla yeni torba teklifini Meclis Başkanlığı’na sundu. Teklif, TBMM Plan-Bütçe Komisyonu’nda genel torba düzenlemesiyle birleştirilecek.
Sadece devlete dava
Yeni teklife göre, hakim ve savcıların bir soruşturma veya davayla ilgili işlemleri ve verdikleri her türlü karar nedeniyle ancak devlet aleyhine tazminat davası açılabilecek. Kişisel kusur, haksız fiil veya diğer sorumluluk nedenlerine dayanılarak da olsa hakim veya savcı aleyhine tazminat davası açılamayacak. Hakimin sorumlu gösterilebilmesi için kayırma, taraf tutma, kin veya düşmanlık, sağlanan bir menfaat, tutanakların veya kararların tahrif edilmesi, söylenmeyen bir sözün karara etki etmesi gibi somut bulgular istenecek. Ayrıca süre şartları aranacak. Soruşturmadaki bir işlem veya karardan veya mahkemede hüküm verilmesinden sonra 6 ay içinde dava açılabilecek. Devlet, isterse kişisel sorumluluğunu gördüğü hakim veya savcıya 1 yıl içinde tazminatı ödetebilecek. Bu işlem için de rücu davası da açılacak. Bu hükümlerden HSYK müfettişleri, adalet müfettişleri de yararlanacak.
Yargıtay bakamayacak
Yasa yürürlüğe girdiğinde görülmekte olan davalar, kesinleşmemiş hükümler, temyiz ve karar düzeltme süresi geçmeyenlere de uygulanacak. Ergenekon sanıklarının açtığı 14 dava ile Haberal’ın henüz kesinleşmemiş davaları da bu kapsama girecek.
Yargıtay’daki bu tür davaların tamamı yetkili asliye hukuk mahkemelerine devredilecek. Yargıtay’ın bu davalara doğrudan bakmasının önüne geçmek amacıyla görev alanı da yeniden tanımlanıyor. Yargıtay Kanunu’nda görevlerin yazıldığı 13’üncü maddeden “görevden doğan tazminat davaları” ifadesi çıkarılıyor.
Devlet memurdan alabilecek
Devlet Memurları Yasası ile İdari Yargılama Yasası da değiştirilerek, tüm kamu görevlileri aleyhine ileri sürülecek suçlamalar için devlete dava açılması düzenleniyor. Buna göre memurlar aleyhine, kişisel kusura dayanarak dahi olsa tazminat davası açılamayacak. Kişiler, bir kamu görevinin eylemi nedeniyle uğradıkları zararlar için devletten tazminat isteyecek. Devlet isterse tazminat miktarını memurdan tahsil edebilecek.
Partilere harcama rahatlığı
TORBA teklifteki diğer düzenlemeler şöyle: Anayasa Mahkemesi’nin, parti harcamaları nedeniyle CHP’yi mahkûm ettiği nedenler ortadan kaldırılıyor. Anayasa Mahkemesi’nin siyasi parti hesaplarına ilişkin denetimleri, parti amaçlarına dönük faaliyetleri daraltacak veya bu faaliyetlerin yerindeliğini önleyecek şekilde yapılamayacak. Partiler, amaçlarına ulaşmak için gerekli gördükleri her faaliyet için harcama yapabilecekler. Partiler, mal ve hizmet alımında, yapım işlerinde istediği ihale yöntemini kullanabilecek. Partiler, fatura dışında harcamayı gösteren diğer belgeler de kullanabilecek.
Kaybolan, yırtılan, yanma gibi durumlarda tasdikli örnek de kabul edilecek. Partilerin çalıştırdıkları kişilere ödedikleri sağlık ve sosyal yardım giderleri ile yurtiçi ve yurtdışı seyahatlere ilişkin konaklama, yol masrafları ve diğer zorunlu harcamaları da gider kaydedilebilecek.
Hürriyet, 07.12.2010
Bu bölümdeki diğer içerikler için tıklayınız.
|
