2016’da vizesiz Avrupa mümkün
Brüksel’de yapılan AB-Türkiye zirvesi, 2016 yılının sonunda vizesiz Avrupa hedefini yakınlaştırdı. Müzakerelerde yeni başlıklar açılacak. Mülteci krizi ile baş etmek için Türkiye’nin işbirliğine ihtiyaç duyan AB ile yeni bir dönem başladı. Ayşe Karabat, zirvenin sonuçlarını yazdı.
Kapısına 700 bin sığınmacı geldiği için ağır bir krizle karşı karşıya kalan AB, sorunla baş edebilmek için iki milyondan fazla Suriyeliye ev sahipliği yapan Türkiye ile yeni bir dönem açtı.
Başbakan Ahmet Davutoğlu ile bugün Brüksel’de bir zirve toplantısı yapan AB, sığınmacı krizi için yeni ve taze kaynaklar önerdi. Zirve sonuç bildirgesi, geri kabul anlaşmasının uygulanması karşılığında, Türklere 2016 yılının sonunda vizesiz Avrupa’yı öngörüyor.
Sonuç bildirgesine göre, 2004’den beri yapılmayan AB-Türkiye zirveleri yeniden başlayacak. Taraflar altı ayda bir bulaşarak başta ortak güvenlik ve dış politika olmak üzere çeşitli konuları ele alacak.
Zirvelerin yeniden başlaması çok önemli bir karar. Zira, AB’nin bugüne kadar ‘ahde vefa’ ilkesine uymadığını düşünen Türkiye için, zirveler ikili ilişkilerde mevcut ve olası yeni sorunları aşmak için bir fırsat olacak. Ayrıca zirvelerde ortak güvenlik politikaları da ele alınacak.
Vize serbestisinde 2016 vurgusu
Türkiye’nin talepleri arasında ‘Türklere vizesiz Avrupa’da vardı. 2016 yılının sonunda AB iç mekanizmalarında sorun çıkmaması ve Türkiye’nin geri kabul ile ilgili sorumluluklarını yerine getirmesi durumunda, vizesiz Avrupa da 2016 yılının sonunda mümkün olabilecek.
Zirve sonuç bildirgesine göre "AB-Türkiye Geri Kabul Anlaşması Haziran 2016'dan itibaren tamamen uygulanabilir olacak." Yani her iki taraf geri kabulle ilgili yükümlülüklerini yerine getirecek. Buna karşılık, Avrupa Komisyonu Ekim 2016'da, vizesiz seyahat için tavsiyede bulunacak.
Bu noktada üye ülkelerin sorun çıkarması ya da AB karar mekanizmalarında Türklere vizesiz Avrupa için sorun çıkması mümkün ama bu durumda Türkiye’nin de geri kabul anlaşmasını fesih etmesi mümkün.
Türkiye ve AB 2013 yılında vize serbestliği diyaloğunu başlatmıştı. Buna göre, Avrupa’ya Türkiye üzerinden yasadışı yöntemlerle giden ve iltica talepleri kabul edilmeyen üçüncü ülke vatandaşları, kendi ülkelerine gönderilmek üzere Türkiye’ye iade edilecek. Bu sürece geri kabul süreci deniliyor. Bu süreçle paralel yürüyen süreç Türkler’e vizesiz Avrupa. Eğer AB, vizesiz Avrupa’nın yolunu açmazsa, ya da geri kabul ile ilgili kendi yükümlülüklerini yerine getirmezse, Türkiye’nin geri kabul anlaşmasını fesih etme hakkı mevcut.
Yeni fasıllar açılacak
Zirve sonuç bildirgesine göre 14 Aralık 2015'te, ekonomik ve parasal politika başlıklı fasıl açılıyor. Ayrıca AB Komisyonu 2016 yılının ilk üç ayda başka fasılların açılması için de çalışmalarını tamamlayacak.
Türkiye enerji; yargı ve temel haklar; adalet, özgürlük ve güvenlik; eğitim ve kültür ile dış, güvenlik ve savunma politikaları; olmak üzere 6 faslın açılmasını istiyor. Ancak müzakere başlıklarında Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nin ve Fransa’nın blokajı var.
Bu nedenle zirve sonuç bildirgesinde hangi başlıkların açılacağı belirtilmiyor ama Avrupa Komisyonu bazı fasılların açılması için üye ülkelerin pozisyonlardan bağımsız olarak çalışmalarını tamamlama sözü veriyor.
Zirve sonuç bildirisinde “Komisyon, üye ülkelerin pozisyonlarına bağlı olmaksızın, 2016'nın ilk çeyreğinde bazı fasılların açılması için çalışmalarını tamamlayacak" deniliyor.
Sığınmacılar için finansal destek
Türkiye'deki Suriyeli sığınmacılar için finansman sağlanması da sonuç bildirgesinde yer aldı. Bu para Türkiye’nin zaten üyelik süreci nedeniyle kullanmaya hakkı olduğu fonlardan değil, başka kaynaklardan sağlanacak.
Zirve sonuç bildirgesinde "AB, başlangıç olarak 3 milyar avro kaynak sağlayacak" deniliyor. AB iki yıllık bir süre için bu paranın sağlanmasını isterken Türkiye, yıllık olarak verilmesi taraftarıydı. Bu nedenle bildirge metnine "başlangıç olarak" ifadesinin eklendi. Böylece yeni fonların önü de açıldı. Metinde mali desteğin, Türkiye'nin tanımladığı şekilde "yükün paylaşılması" olarak ifade edildi.
aljazeera.com.tr, 29.11.2015
| 
