AB, Sayıştay kanun taslağından ‘ciddi şekilde endişeli’
Avrupa Birliği, Türkiye’yi yeni Sayıştay kanun tasarısı konusunda uyarmaya hazırlanıyor. AB Komisyonu’nun 16 Ekim’de yayınlayacağı yıllık ilerleme raporu Sayıştay kanunu ile kamu idaresine geniş yer ayırıyor ve sert eleştiriler getiriyor.
Haziran 2012’de TBMM’den geçen kanunun Sayıştay’ın hukukî yetkilerini ‘zayıflattığı’ vurgulanıyor. Sözkonusu kanunun Anayasa Mahkemesi’nce iptal edildiğine işaret eden AB, yeni tasarının ‘Sayıştay’ın bağımsız ve etkili şekilde görevini yürütme kabiliyetini bozacağı’ uyarısı yapıyor. Meclis’in kamu harcamalarını denetleme yetkisinin artırılmasına dair ilerleme sağlanamadığına dikkat çekilen taslakta, “Bütün kamu kurumlarının şeffaf ve hesap verebilir hale getirilmesi gerekir.” deniliyor. Brüksel, kamu ihalelerindeki yolsuzluklara verilen cezaların düşürülmesini Ankara’nın ‘eksi’ hanesine yazıyor. Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’nun (HSYK) daha iyi işlemeye başladığına dikkat çekilirken bu yapıyı değiştirme girişimleri konusunda Ankara uyarılıyor. Yeni kurulan insan hakları kurumlarıyla ilgili Türkiye’ye iyi not veren AB, azınlık mallarının iadesinde hükümetin ‘yapıcı tavrını’ övüyor. Barış süreci ‘dönüm noktası’ olarak niteleniyor. Demokratikleşme Paketi’yle ilgili ‘atılan adımın birçok alanda mühim açılımlar’ getirdiği belirtiliyor.
TBMM’de yapılan 2013 bütçe müzakerelerinin yapılış tarzını tenkit eden taslak, hükümetin desteğiyle 2012 Haziran’ında geçen kanunun Sayıştay’ın hukuki yetkilerini ‘zayıflattığını’ vurguluyor. Mezkur kanunun Aralık 2012’de Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edildiğine işaret eden AB, yeni tasarının ‘Sayıştay’ın bağımsız ve etkili şekilde görevini yürütme yetki ve kabiliyetlerini bozacağı’ uyarısı yapıyor. Meclis’in kamu harcamalarını denetleme yetkisinin artırılmasına ilişkin herhangi bir ilerleme sağlanamadığına işaret eden taslak, “Bütün kamu kurumlarının şeffaf ve hesap verebilir hale getirilmesi gerekir.” diyor.
HSYK DÜZENLEMESİ İÇİN UYARI
3. ve 4. Yargı paketlerine uzun paragraflar ayıran AB Komisyonu, yargıda ilerleme sağlandığı tespiti yapıyor. Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’nun daha iyi işlemeye başladığına işaret eden rapor, HSYK’yı değiştirmeye yönelik teşebbüslere ilişkin de Ankara’yı ikaz ediyor. AB, HSYK için yapılacak yeni düzenlemenin 12 Eylül 2010 referandumu ile elde edilen kazanımları ‘tahkim’ etmesi gerektiğini kaydediyor. Komisyon bilhassa HSYK üyelerinin yarısından fazlasının yargının her kademesindeki meslektaşları tarafından seçilmesinin önemine vurgu yaparken Adalet bakanı ile müsteşarının HSYK’daki konumlarının da gözden geçirilmesini talep ediyor. Rapor, HSYK kararlarının ‘şeffaflığı ve öngörülebilirliğinin’ arttığını not ediyor.
Barış Süreci’ne geniş yer ayıran taslak, hükümetin inisiyatif almasını ‘dönüm noktası’ olarak adlandırıyor. Hükümetin terörü sonlandırma konusunda ‘irade’ gösterdiğini belirten rapor, sürecin başlamasının bile ‘oldukça büyük ümitlere’ sebep olduğunu kaydediyor. “Dağda ölen teröristlere ağlamayan insan değildir.” sözüyle gündeme gelen Diyarbakır Emniyet Müdürü Recep Güven de taslakta yer alıyor. Güven’in, geçen yıl ekim ayında sarf ettiği sözleri üzerine başlatılan soruşturmanın kapatıldığına işaret eden AB, kültürel haklar konusunda da Ankara’nın son reform paketi ile ‘ilerleme’ kaydettiğini ifade ediyor. Alevilere ilişkin hükümete ‘zayıf’ not veren AB, başta cemevlerinin statüsü olmak üzere Alevi cemaatinin sorunlarını detaylı şekilde ele alıyor. Azınlıklara ilişkin tavırda gözle görülür iyileşmeler olduğunu not eden rapor, ancak Heybeliada’nın hâlâ kapalı olduğunu, bu yıl da kayıtlara geçiriyor. Gezi Parkı olaylarının sindiği gözlenen taslak, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’a ismen atıf yapmadan, üst düzey yetkililerin sosyal medyaya ilişkin yaptıkları olumsuz açıklamaları tenkit ediyor.
3. ve 4. yargı reformu paketlerinin AB standartlarına uyum açısından önemli adımlar olduğuna işaret eden rapor, siyasi partiler arasındaki geçimsizliğin siyasi reformları yavaşlattığını savunuyor. 4. yargı paketinin ifade hürriyetine kanuni mevzuatı geliştirdiğini not eden rapor, 3. paketin de tutuklamaya ilişkin ‘somut neticeler’ verdiğini kaydediyor.
Zaman, 11.10.2013
| 
