Avrosuz demokrasi
Derviş’in “Britanya tipi AB üyeliği” önerisi destek buldu
Brokings Institution Başkan Yardımcısı ve Küresel Ekonomi ve Kalkınma Direktörü Kemal Derviş, Türkiye’nin Britanya veya İsveç gibi AB’nin belli alanlarda karar süreçlerine tamamen katılan, parlamentosunda milletvekili, Avrupa Komisyonu’nda komiseri olan, Avrupa Merkez Bankası’na ve avro para birimi olarak etmeden AB’ye üye olabilecek bir formül önerdi. Derviş’in Britanya tarzı üyelik önerisini Taraf olarak iktisatçılar ve AB uzmanları sorduk.
Türkiye için kolay
BETAM Direktörü Prof. Dr. Seyfettin Gürsel, çok vitesli bir Avrupa’nın fiilen oluştuğunu belirtiyor. Britanya ve Çekoslovakya’nın Avrupa’nın maliye politikalarına katılmadığına dikkat çeken Gürsel, “Türkiye, bu koşullarda, bu çekirdeğin dış halkasında yer alabilir. Türkiye için daha kolay olur. AB açısından da daha kabul edilebilir olur. Türkiye’nin öncelikle Britanya gibi adil bir şekilde kabul edilmesi gerekiyor. AB’nde bazı üyeler, Türkiye’nin karar mekanizmalarına katılmasına karşı çıkıyor. Bu tarz bir üyeliğe yine aynı ülkeler benzer gerekçelerle karşı çıkabilir” dedi.
İktisatçı Uğur Gürses de, özellikle AB’nin son yaşadığı ekonomik krizden dolayı akla “Bu Birlik’e mi gireceğiz” sorusunun geldiğini ama asıl istenilenin ise Avrupa’nın değerleri olduğunu söylüyor. Gürses, “İnsan haklarına ve evrensel değerlere verdiği önem... Bizim girmek istediğimiz Birlik o. Derviş’in açıklamaları son dönemde Avrupa’ya karşı oluşan rüzgâra karşı bir çıkış olmuş. Doğru bir yaklaşım. Parasal Birlik’in içine girerseniz çıkamıyorsunuz, çıkarsanız zincirleme bir etkisi oluyor. Britanya gibi girerseniz, risklerin de önüne geçersiniz. Doğru bir yaklaşım olduğunu düşünüyorum” değerlendirmesi yaptı.
İki vitesli Avrupa’da avrosuz Türkiye
Bahçeşehir Üniversitesi AB İlişkileri Bölüm Başkanı Doç. Dr. Cengiz Aktar ise Türkiye’nin gelişmekte olan bir ekonomi olduğu için rekabetçi devalüasyonlara gitmesi gerektiği görüşünde. Bunun yolunun da Avro Bölgesi’nin dışında kalmasından geçtiğini belirten Aktar, “Derviş’in önerisi mantıklı. Bunun olabilmesi için AB üyelik sürecinde her üyenin avroya dâhil olma şartının ortadan kalkması gerekiyor. Bu da önümüzdeki günlerde gündeme gelecektir. Çünkü artık iki farklı konfederal yapıya doğru gidiliyor. İki vitesli, iki halkalı bir konfederal bir yapı bu. Bunun ilk halkasında avronun güçlü ekonomileri ve ilerde avroya girebilecek ülkeler olacak. Diğer halkada ise İsveç, İngiltere ve Danimarka olacak”dedi.
İstanbul Kültür Üniversitesi AB Ekonomisi Yard. Doç. Dr. Mesut Eren ise şunları söyledi: “Kemal Derviş’in önerisine çok olumlu bakıyorum. İlk defa böyle bir şey telaffuz ediliyor. İki vitesli Avrupa için böyle bir öneri getiriyor. Bugüne kadar yapılan hiçbir şey Türkiye Cumhuriyeti vatandaşının aleyhine olmadı.”
Avrupa Birliği’nin “özerk” üyesi Britanya
Britanya, Fransa’nın eski lideri Charles de Gaulle’ün yıllarca süren muhalefeti Avrupa Ekonomik Topluluğu’na 1973’de kayıldı. Ancak AB’ye tam üye olmasına rağmen Londra yönetimi, diğer üye ülkelere nazaran daima daha bağımsız bir tutum benimsedi ve çok sayıda ortak politikaya dâhil olmadı. Bunların başında ortak maliye politikalarıyla Şengen geliyor.
» Ekonomik özerklik: En önemlisi 2002’de avronun yürürlüğe girmesiyle taçlanan para politikası. Britanya, Fransa ve Almanya gibi birliğin diğer ağır top ülkelerinin aksine kendi para birimi Sterlin’i muhafaza etti. Avrupa Merkez Bankası’na da üye olmayan Britanya, Frankfurt’tan bağımsız bir maliye politikası yürütüyor ve karar süreçlerinde yer almıyor.
» Siyasi özerklik: Britanya’nın siyasi özerkliğinin temelini ortak vize politikası getiren Şengen Antlaşması’na dahil olmaması oluşturuyor. Britanya sınırlarının kontrolünü Brüksel’e devretmedi. Göç konusunda egemenliğini kaybetmek istemeyen Britanya İrlanda’yla birlikte Şengen üyesi olmayı reddediyor.
Taraf, 23.10.2012
|
