AB'den 4 önemli uyarı yolda
Türkiye ile AB arasındaki en yüksek karar organı olan Ortaklık Konseyi önümüzdeki hafta toplanacak. Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ve Başmüzakereci Egemen Bağış'ın katılımı ile gerçekleşecek 19 Mayıs'taki zirvede Brüksel, bir defa daha askerin siyaset üzerindeki etkisini şikâyete hazırlanıyor.
Zaman'ın ulaştığı 19 sayfalık AB'nin ortak pozisyon taslağı, Silahlı Kuvvetler'in kanunlara aykırı bir şekilde siyasî nüfuz kullandığına vurgu yapıyor. Ayrıca yargının "tarafsız, bağımsız, güvenilir, şeffaf ve etkili" olması gerektiğinin altını çizerken, Türkiye'nin dış politikasını takdirle karşılıyor. AK Parti'nin kapatılma teşebbüsünün "krizsiz" çözülmesinden memnuniyetini dile getiren AB'nin 27 üyesi, Ergenekon soruşturmasına girmiyor. Zaman'a konuşan AB kaynakları, devam eden dava süreci dolayısıyla soruşturma hakkında görüş belirtmekten kaçındıklarını, ancak süreci çok yakından takip ettiklerini söyledi.
Türkiye'nin yeni aktif dış politikasının mimarı olarak bilinen Davutoğlu'nun AB ile ilk karşılaşmasında Türk dış politikasının övülecek olması dikkat çekiyor. İfade hürriyeti çerçevesinde Doğan Grubu'nun vergi meselesine atıf yapan taslağın, Genelkurmay'ın akreditasyon uygulamalarına hiç değinmemesi dikkat çekiyor. Dün Daimi Temsilciler Komitesi (COREPER)'nde onaylanan taslak belgede başa çıkan konular şöyle:
Yargı: 2008'de teklif edilen yargı reform tasarısını memnuniyetle karşılar, bu stratejinin uygulanması için somut adımların bir an evvel atılmasını bekler. Tarafsız, bağımsız, güvenilir, şeffaf ve etkili bir yargı sistemi müktesebatın uygulanması ve hukukun üstünlüğünün temini için hayati ehemmiyettedir ve temel bir şarttır.
Asker-sivil ilişkileri: Silahlı Kuvvetler kanunlara aykırı bir şekilde siyasi nüfuz kullanmaktadır. Silahlı Kuvvetler'in bazı kıdemli üyeleri, yetkilerini aşan iç ve dış politikaya ait konularda görüş ifade etmekten kaçınmalıdır. Savunma harcamalarının tam sivil denetimi ve Meclis kontrolü kuvvetlendirilmelidir. Sayıştay kanunu, askerî harcamaların denetlenmesine imkan verecek şekilde düzenlenmelidir.
Dış politika: AB, Türkiye'nin stratejik ehemmiyetinin şuurunda. Hem Güney Kafkasya ve Ortadoğu'ya ilişkin diplomatik inisiyatiflerinde oynadığı yapıcı ve aktif rolden hem de bütün bu konularda Türkiye ile AB arasındaki yakın siyasi diyalogdan memnuniyet duyar. Ermenistan'la açıklanan 22 Nisan tarihli yol haritasından mutluluk duyar.
Siyasi kriz: AB, 2008 yazında ciddi bir siyasi krizin atlatılmış olmasından memnuniyet duyar. Siyasi partilere yönelik kapatma davalarının sürdüğü göz önüne alınırsa siyasi partilerin işleyişiyle ilgili kanuni düzenlemelere her zamankinden daha fazla ihtiyaç var. Bu çerçevede AB, hükümetin anayasal değişiklik teklifini memnuniyetle karşılar. Türkiye'yi Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi içtihatları ile Venedik Komisyonu'nun ilgili raporu çerçevesinde konuya yaklaşmaya davet eder.
Siyasi reform: 2008'de siyasi reformlar konusunda pek bir ilerleme sağlanamamasından üzüntü duyar. Ancak hükümetin reformları tekrar canlandırma sözünü memnunlukla karşılar. Yeni bir tam zamanlı başmüzakerecinin atanmasından mutluluk duyar.
İfade hürriyeti: TCK'nın 301. maddesinin tadilini olumlu etki üretmiş olmasını memnuniyetle karşılar ve mezkur maddeye ilişkin uygulamaları takip edeceğini beyan eder. Kıdemli görevlilerin basını sertçe eleştirmeleri ve kamu görevlilerinin bazı girişimlerde bulunması çerçevesinde, basın hürriyetine tam olarak saygı gösterilmesi için çağrıda bulunur. AB, büyük bir basın grubuna karşı başlatılan vergiye ilişkin hukuki süreci yakından takip edecektir. Ayrıca sık sık kapatılan internet siteleri de endişe kaynağıdır.
Dinî hürriyetler: Müslüman olmayan azınlıklar ve Aleviler, Vakıflar Kanunu'na rağmen özellikle gayrimenkullere yönelik, vakıf malları ve 3. kişilere satılmış mallara ilişkin sorunlar yaşamaktadır. Heybeliada'nın açılışı, Deyrulumur (Mor Gabriel) ve ekümenik sıfatının kullanılması konularını yakından takip ediyoruz.
Azınlık hakları: Azınlıklar ve kültürel haklar konusunda 24 saat Kürtçe yayın yapan televizyon kanalı ve Ermeni dilinde yayın yapan radyonun açılışını memnuniyetle karşılar. Yunan azınlığa ilişkin eğitim ve mülk sorunları çözülmelidir. Ayrıca, AB, Yunanlıların miras ve tapu konularında sorunlar yaşadığını not eder.
Türk limanlarının Rumlara açılması isteniyor
Türkiye'nin Ek Protokol'ü bütün üyelere teşmil etmemesinden ve Kıbrıs Cumhuriyeti ile ilişkilerini normalleştirme konusunda adım atılmamış olmasından üzüntü duyar. AB, 21 Eylül 2005 beyanı ve 11 Aralık 2006 tarihli kararlarını yakından takip etme ve gelişmeleri değerlendirmeye devam edecektir. Bu konuda acil ilerleme beklenmektedir. AB'nin Türkiye'nin Kıbrıs müzakerelerini kuvvetli bir şekilde desteklemesini bekler. AB ayrıca Türkiye'nin Kıbrıs'ın milletlerarası kurumlara girişini engellemesinden vazgeçmesi çağrısı yapar.
Zaman, 15.05.09
| 
