Avrupa Birliği > Avrupa için vicdan şart

AVRUPA İÇİN VİCDAN ŞART

Avrupa Konseyi’nin vicdani ret konusunda yasal bir düzenleme yapması için Türkiye’ye verdiği süre aralıkta doluyor. AKP’li Çavuşoğlu uyarıyor: Türkiye üyelikten bile atılabilir

 

Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, Türkiye’den aralık ayına kadar vicdani ret hakkı ile ilgili atacağı adımları belirlemesini istemesine rağmen henüz bir adım atılmamasına Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi Başkanı (AKPM) AKP Antalya Milletvekili Mevlüt Çavuşoğlu’dan uyarı geldi: “Ani bir yaptırım uygulayacaklarını zannetmem ancak üyelikten çıkarmaya kadar yaptırımı var.”

Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi (AKBK) eylül ayı toplantısında, vicdani retçi Osman Murat Ülke’nin Türkiye’ye açtığı ve kazandığı dava üzerinden hazırladığı raporda, Türkiye’nin aralık ayına kadar vicdani ret hakkı ile ilgili atacağı adımları belirlemesini istemişti.

 

AKPM Başkanı uyardı

Ancak bu konuda henüz bir adımın atılmamasıyla ilgili Taraf ‘ın görüşlerini aldığı AKPM Başkanı Mevlüt Çavuşoğlu’dan uyarı geldi. “Ani bir yaptırım uygulayacaklarını zannetmem ama üyelikten çıkarmaya kadar yaptırımı var” diyen Çavuşoğlu, şunları söyledi: “Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) verdiği kararların uygulanıp uygulanmamasını denetler. Süre dolarsa, baskı oluşturur. Ani bir yaptırım uygulayacaklarını zannetmem ancak üyelikten çıkarmaya kadar yaptırımı var.”

AİHM, Ülke’nin vicdani ret hakkını haklı bularak 2006 yılında Türkiye’yi tazminat ödemeye mahkum etmişti.

Savaş Karşıtlarından Oğuz Sönmez ise, “Avrupa Konseyi, 2006’dan beri vicdani ret konusunda Türkiye’ye hiçbir yaptırım uygulamıyor. Bu sorununun çözümü yönünde adım atılmadığı müddetçe profesyonel askerliğin uygulamaya konması konusunda da umutlu değilim” dedi.

 

Aralık ayına kadar süre tanındı

Türkiye’nin 1949’dan beri üyesi olduğu Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, eylül ayı toplantısında, AİHM kararı doğrultusunda Türkiye ‘den aralık ayına kadar vicdani ret hakkının tanınması yolunda mevzuat değişikliğine gitmesini istemişti. Komite’nin eylül ayı toplantısında yeniden gündeme gelen Osman Murat Ülke dosyasında, vicdani retçinin, uzun süredir devam eden kovuşturma tehdidi nedeniyle saklandığına vurgu yapılmıştı. AKBK, Türkiye makamlarını daha fazla gecikmeden Ülke’nin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi kapsamındaki haklarının ihlaline son vermek için gerekli mevzuat değişikliklerini yapmak konusunda çağrıda bulunmuştu. Komite ayrıca, Türkiye’nin, Ülke konusunda aldığı önlemlere ilişkin hiçbir bilgi vermediğinin de altını çizmişti. AKBK, şu görüşleri de dile getirmişti;

“1. Hava Kuvvetleri Komutanlığı Askeri Mahkemesi’nin, 5 Ekim 2009 tarihli kararında, Ülke’ye verilen hapis cezalarının zamanaşımına uğradıkları ve infaz edilemeyecekleri belirtiliyor. Buna rağmen, Ülke, her üç ayda bir annesinin evine gidilerek aranıyor.”

 

Komite kararları

Komite tarafından eylül ayında hazırlanan rapora göre, davacı Ülke’yi israrlı itaatsizlik nedeniyle mahkum eden önceki iki kararın zamanaşımına uğradığı ve bu nedenle infaz edilemeyeceği yolunda askeri mahkeme karar aldığı halde davacı aleyhinde firar nedeniyle alınan tutuklama kararından ciddi endişe duyuluyor. Komite kararında, AİHM’in raporuna atıfta bulunularak, Ülke kararında, “davacı aleyhine açılan birçok cezai soruşturmanın, izleyen mahkumiyetler ve kovuşturma ile hapis cezalarının sürekli olarak birbirini izliyor olmasının hayatının geri kalanında kovuşturmalara maruz kalma olasılığı ile birlikte biriken etkisinin askerlik hizmetini ifa etmesini sağlama amacı ile orantısız olduğunu” tesbit ediyor.

 

AİHM: Türk Ceza yasaları yetersiz

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, 2006 yılında Osman Murat Ülke’nin konuyla ilgili yaptığı başvuruda Türkiye’yi mahkum etmiş ve 11 bin avro tazminata hükmetmişti. Ülke, “felsefesine aykırı” olduğu gerekçesiyle askerlik yapmayı reddetmiş ve bu nedenle defalarca hapis cezasına çarptırılmasını AİHM’e taşımıştı. Mahkeme, felsefi görüşlerinden ötürü askerlik yapmayı reddedenlerle ilgili olarak Türk Ceza yasalarının yetersiz olduğunu ve konunun sadece askeri kanunlarla çözümlenmesini eleştirmişti. Mahkeme, bu konuda yasal bir düzenleme yapılması gerektiğini belirtmişti.

 

Gönül: Çalışmalar sürüyor

Öte yandan BDP Diyarbakır eski Milletvekili Akın Birdal, 2008’de TBMM Başkanlığına dönemin Milli Savunma Bakanı Vecdi Gönül tarafından cevap verilmesi talebiyle bir soru önergesi vermiş, Bakan Gönül ise “vicdani ret konusu ile ilgili çalışmalar sürdürülmektedir” demişti.

 

Askerlikten soğutmak suç olmamalı

2001 yılında askere alınan ancak daha sonra askere alınmayı reddedip defalarca birliğini terkeden, firar gerekçesiyle cezaevine atılan ve daha sonra vicdani reddini açıklayan İnan Süver, 5 Ağustos 2010’da evinden gözaltına alınmıştı. Süver, askerlik yapmayı reddettiği için 1,5 yıl çeşitli cezaevlerinde bulunmuş ve en son Kepsut Cezaevi’ne sevkedilmişti. Burada 39 gün açlık grevi yapan Süver, İstanbul GATA’ya sevk kararının cezaevine ulaşması üzerine son açlık grevine bu yıl 14 ekimde son vermiş ve 18 ekimde de GATA’ya kaldırılmıştı. 34 yaşındaki üç çocuk babası inşaat işçisi İnan Süver’in avukatı Davut Erkan, “Süver, 2001 yılından beri 6 kez firar etti. Ve 2009 yılında vicdani reddini açıkladı. Askeri cezaevinde fiziksel ve psikolojik işkenceye maruz kaldı. Süver’in üç ayrı firar suçundan hakkında kesinleşmiş 35 ay hapis cezası var. İyi halli olmadığından eylül ayında tahliye edilemedi” dedi.

Erkan, “halkı, askerlik hizmetinden soğutacak etkinlikte teşvik veya telkinde bulunanlara veya propaganda yapanlara altı aydan iki yıla kadar hapis cezası verilir. Fiil, basın ve yayın yolu ile işlenirse ceza yarısı oranında artırılır,” yazan Türk Ceza Kanununun (TCK) 318. maddesini hatırlattı ve davaların bu maddeden açıldığını ifade etti. Erkan, vicdani retçiler için yapılan destek eylemlerinde çokça uygulanan bu madde için şunları söyledi: “Etkinlik yazıyor. Peki ama yapılanlardan hangisi etkinlik oluyor, hangisi olmuyor? Net değil bu ifade. Halbuki maddeler net olmalı ve okunduğunda anlaşılmalı.” Erkan, “Gazetecilikten, öğretmenlikten soğutmak suç değilse, askerlikten soğutmak niye suç olsun?” diye sordu.

Taraf, 08.11.2011

Konu ile ilgili sayfalar...
3/31/2017 - Avrupa Birliği Brexit stratejisini açıkladı...
3/28/2017 - Gürcüler vizesiz Avrupa'da ...
3/25/2017 - AB'nin 60'ıncı doğum günü ...
3/11/2017 - AB Komisyonu'nun Genişlemeden Sorumlu Üyesi Hahn: Türkiye’ye bazı mali yardımlar durduruldu ...
3/1/2017 - Avrupa Konseyi: Türkiye otokrasiye sürükleniyor ...
Bütün başlıklar için tıklayınız