AİHM’den bekar babalara velayet hakkı
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, evli olmayan çiftlerin ayrılması durumunda babaların da çocukların velayetini alabilmesini öngören bir karara imza attı. Deutsche Welle’den Martin Durm’un haberi…
Almanya’nın Köln kentinde yaşayan 45 yaşındaki bir baba, Alman mahkemelerinin kendisine evlilik dışı birlikteliğinden olan kızının velayetini vermeyi reddettiği gerekçesi ile Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne başvurmuştu. Alman baba, başvurusunu Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin “özel hayatın ve aile hayatının korunmasını” düzenleyen 8'inci maddesi ile sözleşmenin ayrımcılık yasağını düzenleyen 14’üncü maddesine dayandırmıştı.
Babayı haklı bulan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi yargıçları, Almanya'da evliliğin söz konusu olmadığı durumlarda velayetin anneye verilmesini öngören yasal düzenlemenin, ayrımcılık yasağını ihlal ettiğine hükmetti. Mahkeme, evli olmayan çiftlerin çocuklarının velayet hakkının babaya da verilebilmesini öngören bir karar aldı.
Bekar babalar karardan memnun
Almanya’da çocuklarının velayet hakkı için mücadele eden babalar tarafından kurulan “Vaeteraufbruch” adlı örgütün tahminlerine göre, Almanya’da çocuklarından ayrı yaşamak zorunda kalan binlerce baba bulunuyor. Örgütten Franzjörg Krieg, uzun süredir bu kararı beklediklerini belirtti.
Krieg, “Bence Alman koalisyon hükümeti, Almanya’da evlilik dışı birlikteliklerde, babanın velayet hakkından yoksun bırakılmasının insan haklarına aykırı olduğu gerçeğini göz önünde bulundurmalı ve bu doğrultuda yeni yasalar hazırlamalı. Yani, velayet hakkına sahip olmayan babalar, aile mahkemesine başvurarak bu hakkı alma olanağına sahip olmalılar. Aile mahkemelerine çok sayıda başvuru olacağını düşünüyorum. Binlerce baba velayet hakkı istiyor” diye konuştu.
Alman yasaları anneye öncelik tanıyordu
Almanya’da çocukların üçte biri evlilik dışı birlikteliklerden dünyaya geliyor. Bu durumda çocuklar ya anne ve baba tarafından birlikte büyütülüyor ya da anne çocuğun sorumluluğunu tek başına üstleniyor. Almanya’daki yasal düzenlemenin, velayet konusunda evli çiftler ile evli olmayan çiftlere ise farklı bir uygulaması var. Evli çiftler boşandıktan sonra anne ve baba çocukların velayeti konusunda eşit haklara sahipken, evli olmayan çiftlerde velayet doğrudan anneye veriliyor. Babanın, çocukların velayetini alması ise ancak annenin onayı ile mümkün oluyor.
Ancak anne bu yönde uzlaşmacı bir tavır sergilemediğinde, babalar zor durumda kalıyordu. Babalar, çocuklarını görme, okul seçimi gibi çocuklarının yaşamına ilişkin önemli kararlara müdahil olma hakkından yoksun kalıyordu. Alman hükümeti, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin kararının ardından yasaların inceleneceğini açıkladı. Almanya'nın karara itiraz etmek için 3 ay süresi bulunuyor. Şayet itiraz gerçekleşmezse, Almanya konuya ilişkin yasal düzenlemeleri mahkemenin uyarıları doğrultusunda değiştirmek zorunda kalacak.
dw-world.de, 04.12.09
| 
