Balyoz sanığı Albay Ali Rıza Sözen'in "Dava nedeniyle emekli edildim. Masumiyet karinesi ihlal edildi" diye açtığı davayı AİHM reddetti.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Balyoz davası sanıklarından emekli Albay Ali Rıza Sözen’in, hakkında açılan dava nedeniyle emekliye sevk edildiği, kararla masumiyet karinesinin ihlal edildiği ve ayrımcılığa uğradığı iddiasıyla açtığı davayı reddetti. AİHM, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi’nin, Sözen hakkında verdiği karara dikkat çekerek, başvurunun kabul edilemez olduğuna hükmetti.
‘Kadrosuzluktan emekli’
Balyoz davası sanıklarından emekli Albay Ali Rıza Sözen ile çok sayıda asker, YAŞ kararıyla 30 Ağustos 2011 tarihinde emekliye sevk edildi. Sözen, emekliye sevk edilme kararının iptali ve yürütmesinin durdurulması için Askeri Yüksek İdare Mahkemesi’ne dava açtı. Sözen açtığı davada, emekliye sevk edilmesine Balyoz davası kapsamında tutuklanmasını gerekçe gösterdi. Sözen, hakkında açılan davada bir karar verilmeden suçlu ilan edildiğini ve böylece masumiyet karinesi ilkesinin ihlal edildiğini iddia etti. Askeri Yüksek İdare Mahkemesi (AYİM), Sözen’in emekliye sevk edilmesinin nedeninin hakkında açılan dava değil, ‘uygun kadro’ bulunmaması olduğunu vurgulayıp başvuruyu reddetti.
Emekli Albay Ali Rıza Sözen, mahkemenin kararı üzerine Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne başvurdu. Sözen, AİHM’ye yaptığı başvuruda, masumiyet karinesi ilkesinin ihlal edildiğini, mahkemeye erişim hakkının engellendiğini ve kendisiyle aynı durumda bulunan bazı generallerin emekliliğe sevk edilmemeleri nedeniyle ayrımcılığa maruz kaldığını öne sürdü.
Kararda suç örgütü vurgusu
Sözen’in başvurusunu değerlendiren AİHM 2. Dairesi, Türk hâkim Işıl Karakaş’ın katıldığı toplantıda başvurunun kabul edilemez olduğuna hükmetti. AİHM, kararında başvuranın, Silahlı Kuvvetler bünyesindeki general ve subaylardan oluşan Balyoz isimli suç örgütüne üye olmakla suçlandığını hatırlattı. AİHM, hem Yüksek Askeri Şûra hem de Askeri Yüksek İdare Mahkemesi’nin Sözen’i suçun faili olarak resmen belirtmediğine dikkat çektiği kararında şu ifadelere yer verdi: “Somut olayda ulusal makamların kararı başvuranın ileri sürdüğü masumiyet karinesiyle ilgili olan adli alandan farklı olarak idari alanda verilmiştir. AHİM, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi’ndeki yargılama sonucunun ceza yargılaması için pek de belirleyici olmadığını tespit etmektedir ve masumiyet karinesi ilkesinin somut olaya uygulanmayacağı sonucuna varmıştır. Sözleşme ile güvence altına alınan hak ve özgürlüklerin ihlal edilmediği kanaatindedir. Başvuran Askeri Yüksek İdare Mahkemesi’ne dava açmıştır. Bu nedenle mahkemeye erişimin engellendiği yönündeki şikâyet dayanaktan yoksundur.”
Etkinliklere katılmayan hükümlü ‘iyi halli’ sayılmadı
Deniz Bakır, MLKP terör örgütü üyeliği ve örgüte yardım etme suçlarından 9 yıl 7 ay hapis cezası aldı. Çakır’ın cezasının infazı 2015 yılında tamamlanıyordu. Ancak, infaz hükümlerine göre Bakır, cezasının dört üçünü yattığı için 24 Mart 2013 tarihinde şartla salıverme hakkı kazandı. Bu haktan yararlanması için Sincan 1 No’lu F Tipi Cezaevi’nin ‘İdare ve Gözlem Kurulu’nun hükümlünün ‘iyi halli olduğu’ yönünde raporunun bulunması gerekiyordu. Cezaevi yönetimi, 19 Mart’ta toplandı ve Bakır’ın ‘iyi halli olmadığı’ yönünde rapor hazırladı. Raporda, Bakır’ın psiko-sosyal servisinin düzenlediği 9 görüşmeye katılmadığı belirtilerek, şunlar dile getirildi: “Eğitim faaliyetlerinden sadece açık öğretim lisesi kaydı yaptırarak okulu bitirdiği ve kütüphaneden kitap aldığı tespit edilmiştir. Hükümlü ve tutukluların topluma kazandırılmaları çalışmaları kapsamında sürdürülen iş ve meslek kurslarına katılmadı. Şahsi gelişmelerine katkı sağlayan bilgi yarışması, konferans, konser gibi sosyal ve kültürel faaliyetlere katılmamıştır. Kendisine kurum dışında gönderilen dergi, gazete gibi süreli yayınların terör örgütünün propagandasını yapan içerikte yayınlar olduğu gözlenmiştir. Örgütünden ayrıldığına dair herhangi bir somut bilgi elimizde olmadığından adı geçenin iyi halli bir hükümlü olmadığı kanaatine varılmıştır.”
