Dünya

Nobel Edebiyat ödülünü Çinli yazar Mo Yan aldı

2012 Nobel Edebiyat ödülünü Çinli yazar Mo Yan kazandı. Yan, Nobel ödülü alan 109. edebiyatçı oldu.

İsveç Akademisi, Yan'ın eserlerini "sanrısal realizm yoluyla masalları, tarihi ve çağdaş olanı birleştirdiği" için övgüye layık gördü.

Diğer dallarda olduğu gibi edebiyat alanında da Yan'a 8 milyon İsveç kronu (1,2 milyon dolar) para ödülü verilecek.

Bu yılın en güçlü adayları arasında Kanadalı Alice Munro ile Japon Haruki Murakami gösteriliyordu.

2011 Nobel Edebiyat ödülünü İsveçli şair Tomas Tranströmer almıştı.

Son on yılda verilen ödüllerin sekizinin Avrupalı edebiyatçılara verilmesi, Nobel'in Avrupa merkezli olduğuna dair eleştirileri gündeme getirmişti.

Nobel internet sitesi, "adaylar ve Nobel Edebiyat Komitesi'nin bu adaylar hakkındaki yorumlarının 50 yıl gizli tutulduğunu" belirtiyor.

Nobel ödüllerinin verilmeye başlandığı 1901'den bu yana 12'si kadın olmak üzere 109 edebiyatçı ödül aldı.

Mo Yan kimdir?

İlk eseri 1981'de yayımlanan 57 yaşındaki Mo Yan onlarca öykü yazmış.

Yan ile ilk kez bir Çin vatandaşı Nobel Edebiyat ödülü almış oldu. 2000'de ödül alan Gao Xingjian Çin kökenli olmakla birlikte Fransız vatandaşıydı.

Asıl adı Guan Moye olan yazar Çince "konuşma" anlamına gelen Mo Yan mahlasıyla yazıyor.

Halk Kurtuluş Ordusu'nda askerken yazmaya başlayan Yan, 1987'de yayımladığı 'Kızıl Süpürge Darısı: Bir Çin Romanı' eseriyle uluslararası ün kazandı. Bir filme de konu olan roman, Çin'in doğusundaki kırsal bölgelerde 1920 ve 30'larda uygulanan şiddeti konu ediniyor.

Yan eserlerinde tarihsel konuları ele almayı yeğliyor. 1911 devrimi, Japonya'nın Mançurya işgali ve Mao Zedung'un Kültür Devrimi bu konular arasında yer alıyor.

Ün kazanmış eserleri arasında bulunan Büyük Göğüsler, Geniş Kalçalar 1995'te yayımlandığında cinsel içeriği ve Komünist Parti çizgisi dışında bir sınıf mücadelesi tarifi yüzünden tartışmalara neden olmuştu.

Ordu, kitabı piyasadan çekmesi doğrultusunda yazara baskı yapmış, ancak kitap birçok korsan baskı yapmıştı.

On yıl sonra kitap İngilizceye çevrildiğinde Yan, Asya Erkek Edebiyat Ödülünü aldı.

Çin'deki "tek çocuk" politikasını konu edinen son romanı Kurbağa, geçen yıl Çin'in en önemli edebiyat ödüllerinden olan Mao Dun Edebiyat Ödülü'nü kazandı.

Diğer Nobel ödülleri

Pazartesi günü Nobel Tıp ödülü ergin hücreleri kök hücrelere dönüştüren çalışmalarından ötürü İngiltere'den John Gurdon ile Japonya'dan Shinya Yamanaka'ya verilmişti.

Nobel Fizik ödülü Salı günü, ışık ve maddenin temel birimlerine ilişkin çalışmalarından ötürü Fransız Serge Haroche ile Amerikalı David Wineland'a verildi.

Nobel Kimya ödülü ise dün, insan vücudundaki milyarlarca hücrenin ortamlarını nasıl duyumsadıkları sorusuna ışık tutan çalışmalarıyla Amerikalı araştırmacılar Robert Lefkowitz ile Brian Kobilka'ya verildi.

Nobel Barış ödülü yarın Norveç Nobel Komitesi tarafından açıklanacak.

Ekonomi dalındaki ödül ise İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi tarafından Pazartesi günü açıklanacak.

BBCTurkish.com, 11.10.2012