Dünya

Mladiç davasında telsiz kayıtları dinlendi

Bosnalı Sırpların komutanı olarak Bosna Savaşı'nda binlerce Srebrenitsa'nın katledilmesi olayındaki sorumluğunu ispatlamaya çalışan La Hey Hey'deki Eski Yugoslavya Savaş Suçları Özel Mahkemesi'ne delillerini sunmaya başlayan savcılar, mahkemeye, askeri telsizden yapılan konuşmaları dinletti.

Savcılar, o günlerde Srebrenitsa'daki ölümlerin yol açtığı kaosu tarif etmeye çalıştı.

7 bin kişi 1995 yılında BM güvenli bölgesi olan Srebrenitsa'da topluca öldürülmüştü.

Savcıların sunumlarını yapmaları sırasında dellilerin binlerce sayfasını savunma heyetine önceden vermediği ortaya çıktı.

Yargıç Alphons Orie hatanın boyutlarını ve etkisini belirlemeye çalışıyor. Yargıç oturuma ara verdi.

Savcılar duruşmaların bugün yapılan ikinci oturumunda delillerini sunarken, katliamın baş sorumlusu olduğunu ispatlamaya çalışacakları eski komutan general Radtko Mladiç sanık sandalyesinde oturuyordu.

Mladiç 15 yıl saklandıktan sonra geçen sene mayıs ayında yakalanmış ve yargılanmak üzere La Hey'e iade edilmişti.

70 yaşındaki komutan hakkında 11 suçlama bulunuyor. Soykırım bunlardan biri. Suçlamaların tamamı 1992-1995 Bosna Savaşı'na ilişkin.

Duruşmalar dün başladığında , kendisine suçlamaları kabul edip etmediği sorusuna karşılık olarak Mladiç "Canavarca" demişti.

Savcı heyetinin temsilcisi McCloskey, sorgulanan şeyin Srebrenitsa'da suç işlenip işlenmediğinin değil, kişisel sorumluluklar olduğunu söyledi.

McCloskey, Bosna Sırp ordusunun o dönemde "kontrol dışı bir güç olmadığını" ve General Mladiç'in de arazide bu gücün başında olduğunu söyledi.

Savcılar "suçun seslerini dinletti"

Savcılık temsilcisi: "Radyo telsiz konuşmaları var. (Bosnalı Sırp) Askerler ve subaylar öldürülenlerle ilgili konuşuyor. Elimizde bir de video var; burada iki kişinin öldürülüşü görülüyor. Dolayısıyla, izninizle şunu açık şekilde söylemek istiyorum, bu davanın odağı suçun varlığı değildir; bu dava, esas olarak tek bir konu üzerine oturuyor. O da Ratko Mladiç'in cezai kişisel sorumluluğu."

Mahkeme videoyu izledi. Kayıtta Srebrenitsa'lılar BM koruma merkezinde panik halinde görülüyor. Tarih 11 Temmuz 1995. Bosnalı Sırp güçleri merkeze doğru ilerliyor, Mladiç de muzaffer bir komutan olarak kente girerken görülüyor.

Başka bir videoda da Mladiç, merkezi koruyan BM Hollandalı barış gücü askerlerini azarlarken görülüyor.

Videolar seyrettirilirken Mladiç sanık sandalyesinde sakin bir şekilde oturdu.

Mayıs 1995, Srebrenitsa

1995 yılında yaşanan olaylar sırasında Bosnalı Sırp güçler kente girmişti.

Kentin Hollandalı askerlerin varlığına rağmen düşmesi ardından erkekler ve oğlanlar ayrılmış, öldürülmüş ve cesetleri buldozerlerle topluca gömülmüştü.. Cesetler daha sonra başka yerlere gömülmüştü.

Bu olaylarda sorumluluu ispatlanmaya çalışılan Mladiç Srebrenitsa dışında 44 ay süren ve 10 bin kişinin öldüğü Saraybosna kuşatması ile ilgili de suçlanıyor.

Savcılar: Mladiç'in suçunu ispatlayacağız

Duruşmaların dünkü ilk oturumunda Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi'nın savcılık makamı, General Mladiç'in Bosna'da "etnik temizlik" niyetiyle hareket ettiğini savladı.

Groome, Mladiç ve birliklerinin "Srebrenitsa'da cinayetlere girişmeden" çok önce planladığını söyledi.

Dünkü drumada da video gösterildi.

O videoda Saraybosna pazar yerindeki havan topu saldırısının sonrasında yaşanan panik anları görüntüleniyordu. Saldırıda yüzü aşkın kişi ölmüştü.

Groome, gördükleri şeyden kuşku duymadıklarını, Mladiç'in Saraybosna'daki bu saldırıyı kumanda ettiğini iddia etti. Groome, saldırı öncesinde, Mladiç'in kentin sarsılacağını söylediğini de ifade etti.

Cinsel şiddet politikanın parçasıydı

Groome, dünkü sunumunda, cinsel eylemlerin de şiddet ortamının bir parçası olarak belirdiğini ve bunun "Bosna'nın etnik olarak temizlenmesini ve ele geçirilmesini" amaçladığını söyledi.

Saraybosna çevresine yerleşen keskin nişancılar ilgili de değerlendirme yapan Groome, öldürülen çocukların resimlerini, cesetleri sokakta yere serili halde gösterdi ve bu resimlerin keskin nişancıların yuvalarından çekildiğini iddia etti.

Duruşmalara bugün ara veriliyor

La Hey'de duruşmaları izleyen muhabirimiz Alan Little, otrumların bugün tatil edileceğini ve bir sonraki duruşmanın yapılması için savunmaya en az birkaç ay süre verileceğini söyledi.

General Mladiç soykırım ve Boşnaklara ve Bosnalı Hırvatlara karşı suç işlemekle suçlanıyor. Bosna'daki etnik temizlik kampanyası 1992 yılında başladı; zirve noktasına 1995'te Srebrenitsa'da ulaştı.

Mahkeme öncesindeki ön-duruşmalarda Mladiç öfkeli ve sinirli bir hal sergiledi; mahkeme başkanına sataşıp, duruşmaları aksattı.

Benim kim olduğumu bütün dünya biliyor

Şöyle diyordu Mladiç ön-duruşmalar sırasında: "Benim kim olduğumu bütün dünya biliyor."

"Ben Ratro Mladiç'im. Halkımı, ülkemi savundum... şimdi de kendimi savunuyorum"

Dava, savaştaki ölümlerden payını almayanların anılarını depreştirdi.

Kimileri duruşma devam ederken "Katil", "Cani" diye bağırıyordu.

Ne var ki kimileri Mladiç'i ulusal kahraman olarak görüyor.

Duruşma salonunda beliren Mladiç, saklandığı yıllar içinde geçirdiği bilinen en az bir kalp krizinin de etkisiyle bitkin göründü.

Sırp mahkumlar

Bugüne kadar, Srebrenitsa ile bağlantılı suçlamalar nedeniyle bazı Sırp komitanlar hüküm giydi.

2010 yılında biten bir davada Vujadin Popoviç ve ljbisa Beara ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı.

Beş sanık da beş ile 35 yıl arasında değişen hapis cezalarına çarptırıldı.

Balkan savaşının mimarı eski Sırbistan Devlet Başkanı Slobodan Miloşeviç gözaltına tutulurken 2006 yılında kalp kiriznden öldüğünde henüz hakkında hüküm verilmemişti.

BBCTurkish.com, 17.05.2012

'Mladiç etnik temizliğe öncülük yaptı'