Gündem
Gündem > Ekonomik Gündem > Gizli İsviçre hesapları sızdı: Türkiye'den 3.5 milyar dolarGizli İsviçre hesapları sızdıİsviçre'de dünyanın en büyük ikinci bankasındaki hesaplar ortaya döküldü... Türkiye'den 3105 kişiye ait hesaplarda 3,48 milyar dolar bulunuyor. Aralarında The Guardian, Le Monde gibi ünlü medya kuruluşlarının da bulunduğu uluslararası 4 kurum, HSBC bankasının İsviçre'deki gizli hesaplarına dair bilgileri yayımlamaya başladı. Uluslararası işbirliğinin içinde CBS 60 Minutes ve Washington merkezli International Consortium of Investigative Journalists (ICIJ) de var. Belgelerde, HSBC'nin bazı müşterilerinin beyan edilmemiş kara paralarını aklamasına nasıl göz yumduğu, bazı uluslararası suçlulara ve "yüksek riskli" bireylere nasıl hizmet verdiği görülüyor. Tarihin en büyük bankacılık sızıntısı olduğu tahmin edilen HSBCLeaks'in, 30 bin kişiye ait toplam 120 milyar doları kapsadığı belirtiliyor. Bu hesapların 2 bin 900'ü ABD'lilere ait. SIZINTININ KAYNAĞI IRS ise, 2010'daki sızıntıdan sonra kaç ABD vatandaşı hakkında offshore hesaplarından dolayı soruşturma başlatıldığını açıklamadı. 2 yıl önce, HSBC Global ve HSBC'nin ABD ofisi, Küba'ya, İran'a ve Sudan'a yönelik yaptırımları delen müşterilere izin verdikleri gerekçesiyle ABD Adalet Bakanlığı tarafından 1.9 milyar dolar cezaya çarptırılmıştı. Ancak bunun bir "anlaşma" olduğu savunulmuş, Cumhuriyetçiler ve bazı Demokratlar tarafından sert bir şekilde eleştirilmişti. Radikal, 09.02.2015 "Türkiye'den 3.5 milyar dolar" sviçre'deki HSBC Bankası’nın, zengin müşterilerinin milyonlarca dolar vergi kaçırmasına aracı olduğu ortaya çıktı. Açıklanan belgelerde, bankaya Türkiye'den giden parayla ilgili bilgiler de var. Buna göre Türkiye bağlantılı 3105 kişi bankaya 3.5 milyar dolar yatırdı, bu kişilerin yüzde 41'i Türkiye vatandaşı. 47 ülkeden 157 gazetecinin ortak çalışmasıyla yayınlanan belgelere göre, HSBC Bankası, dünyanın birçok ülkesinden binlerce zenginin vergi kaçırmasına aracılık etti. Banka, zenginlere vergi kıyağı yapmakla kalmayıp, dünyanın en kirli savaşlarında kullanılan silahların satılmasına aracı oldu. HSBC’nin vergi ve kaçakçılık işlerine aracı olduğu kişiler arasında dünya çapında aranan suçlular, yolsuzlukla suçlanan politikacı ve işadamları, Afrika’da çocukları savaştıran savaş ağaları, siyasetçiler ve ünlüler bulunuyor. Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu (ICIJ) açıklamasında, “HSBC Afrika’daki çocuk askerlere havan topu satan silah kaçakçıları, üçüncü dünya ülkelerini yöneten dikatörler ve kanlı elmas kaçakçılarıyla iş yaparak kâr sağlamış” dendi. Türkiye bağlantılı hesaplarda 3,5 milyar dolar
[Fotoğraf: icij.org]
ICIJ'in açıkladığı belgelere göre, HSBC'de toplam Türkiye ile bağlantılı 3105 müşteriye ait 4584 banka hesabı bulunuyor. ICIJ, bu müşterilerden yüzde 41'inin Türkiye pasaportu bulunduğunu belirtiyor. Türklere ait hesaplarda toplam 3,5 milyar dolar para, en büyük hesapta 263,7 milyon dolar bulunuyor. ICIJ'in sitesindeki grafiğe göre, 1996-2000 yılları arasında hesaplardaki aktivitede bir durgunluk gözlenirken, 2000-2006 yılları arasında hesap aktivitesinin hızlı bir şekilde arttığı gözleniyor. HSBC: 2008'den sonra radikal dönüşümler yaptık HSBC ise belgelerin sızması üzerine AFP'ye eposta yoluyla bir açıklama yaptı. HSBC İsviçre'nin başkanı Franco Morra, "Bankamız 2008'dan sonra sunduğu hizmetlerin kara para aklama ve vergi kaçırmak için kullanılmasını engelleme adına radikal dönüşümler yaptı" dedi. Çocuk askerlere silahın hesabı
[Fotoğraf: AP - Arşiv]
HSBC'de hesabı bulunan en tartışmalı isimlerden biri Katex Mines Guinee (Katex Mayınları). 2003'teki bir BM raporuna göre Katex Mayınları şirketi, Gine Savunma Bakanlığı'nın kontrolündeki bir silah şirketi. BM raporu, bu şirketin 2003'teki iç savaşta Liberya'daki çocuk askerlere silah sattığını ortaya koymuştu. BM raporu 2003'te yayınlanıp, şirketin çocukları silahlandırdığı ifşa edilmişken sonraki üç yıl boyunca Katex Mines'ın HSBC'deki hesabında 7,14 milyon dolar biriktiği dikkat çekiyor. Ortaya dökülen belgelerde, ünlü fubolcu Diego Forlan, Formula 1’in efsane pilotlarından Michael Schumacher, Ürdün Kralı 2. Abdullah, Fas Kralı, Suudi Arabistan Prensi Bandar, ünlü model Elle Macpherson gibi isimler var. Ayrıca Çin’de 1989’daki Tiananmen Meydanı katliamının başsorumlularından Çin Başbakanı Li Pen’in kızı Li Şiaolin, Hong Kong Yüksek Mahkemesi’nden yargıç Joseph Fok, İngiltere Kraliçesi İkinci Elizabeth’in kuzeninin eşi de HSBC üzerinden vergi kaçırmış. Ürdün Kralı 2. Abdullah Ürdün Kralı II. Abdullah 2006’dan bu yana HSBC müşterisi. 2004’te sarayın kıdemli çalışanlarından birinin adına açılmış bir hesabın da Kral Abdullah’la bağlantısı var. Bu hesaba bağlanmış üç farklı hesap daha bulunuyor. 2006-2007 döneminde hesaptaki para 41,8 milyon dolardı. Sızan belgelerde Kral Abdullah’ın başkası adına açılmış bu hesapla ilişkisinin ne derece olduğu belirtilmemiş. Suudi Prens Bandar Prens Bandar, Haziran 1999’da HSBC müşterisi oldu ve dört hesapla bağlantısı var. Bunlardan 2005’te açılan “Kafinvest İşletme Limitedi” hesabı Bandar’a ait. Diğer üç hesapta 2006-2007 yılları arasında bulunan para 15,6 milyon dolar. Üç hesaptan ikisi 2000 yılında kapandı, birinde ise sıfır bakiye var. Rami Mahluf Suriye Devlet Başkanı Beşar Esed'in kuzeni Mahluf’un HSBC’deki en az 18 hesapla bağlantısı var. Bu hesapların da toplam değeri 27,5 milyon dolar olan 14 farklı hesapla bağlantısı bulunuyor. 2006-2007 yılları arasındaki 14 hesaptan üçü Mahluf’a ait. Bu hesaplardan, Polter A.Ş. ve Lorie Limited Şirketi 1999’da açıldı ve 2004’te kapandı. Drex Teknolojileri A.Ş. Lüksemburg’da kayıtlı. 2012 yılında ABD, Kanada ve AB tarafından yaptırım uygulanmış. Elle Macpherson Avrustralyalı model Elle Macpherson’un HSBC’de açılmış yedi hesapla bağlantısı var. Bunlardan beşi Macpherson’a ait. Diğer iki hesap “Elle Macpherson Sermaye A/C” ve “Elle Macpherson Gelir A/C” adlarıyla açılmış. Ancak bu hesaplarla bağlantısının ayrıntıları net değil. 2006-2007 yıllarında yedi hesaptan dördünün toplam 12,2 milyon dolarlık 25 ayrı hesapla ilişkisi vardı. 25 hesaptan üçü Macpherson’a ait ve 2000, 2001 ve 2004 yıllarında kapatılmış. Diego Forlan
Manchester United ve Atletico Madrid gibi büyük futbol kulüplerinde oynayan Uruguaylı golcü Diego Forlan, HSBC’nin 2006 yılından bu yana müşterisi. Ünlü futbolcunun iki banka hesabıyla bağlantısı var. Bu hesaplar da 2006-2007 yılları arasında toplam değeri 1,4 milyon dolar olan dört farklı hesapla ilişkili. Sızan belgelerde Forlan’ın bu hesaplarla ne seviyede ilişkili olduğu belirtilmemiş. Interpol'ün aradığı suçlu da, Interpol'ün başkanı da listede Listedeki dikkat çeken ayrıntılardan biri ise HSBC’nin hem Interpol’ün aradığı bir kaçakçı hem de Interpol’deki üst düzey yetkilinin kirli işlerine aracı olması. Interpol'ün en çok arananlar listesinde bulunan elmas kaçakçısı Mozes Victor Konig ve Kenneth Lee Akselrod'un da HSBC'de banka hesabı bulunuyor. Ayrıca Interpol'e bağlı Daha Güvenli Bir Dünya Vakfı Başkanı Elias Murr'un da HSBC'de 42 milyon dolarlık hesabı var.
aljazeera.com.tr, 09.02.2015
Bu bölümdeki diğer içerikler için tıklayınız. |