Gündem > Ekonomik Gündem > Fed para musluğunu kapadı, gelişen ülkeler ne yapacak?
Fed para musluğunu kapadı, gelişen ülkeler ne yapacak?
ABD Merkez Bankası Fed'in 6 yıldır devam eden piyasaya para pompalama programı sona erdi. Küresel piyasalarda likiditenin azalması şimdiden gelişen ülke merkez bankalarını harekete geçirmiş durumda.
Bazı gelişen ülkeler Fed'in çıkış stratejisine karşı önceden tedbir almaya çalıştı. Bazı ülkelerde ise faizler Fed'in 'piyasadan çıkıyorum' açıklamasının ardından yükseltildi.
Fed'in ayda 85 milyar dolarlık tahvil alımı yaparak piyasalara verdiği likidite gelişen ülkelere de fon akımlarını artırmış ve birçok ülkede merkez bankaları faizleri indirip bu süreçten yararlanarak büyümeyi desteklemişti.
Fed'in politikasında değişiklik sinyali vermesiyle birlikte gelişen ülkelerde bu trendin terse dönmesi bekleniyor.
Ülkelerin Fed'e karşı aldığı son pozisyonlar ise şöyle:
Rusya: Sürpriz faiz artırımı
Büyük bir petrol ihracatçısı olan Rusya, petrol fiyatlarında son üç ayda yaşanan yüzde 30'luk düşüşün de etkisiyle döviz çekmekte zorlanmaya başladı.
Bunun üzerine Rusya Merkez Bankası bugün beklenmedik bir hamleyle politika faizini 1,5 puan artırdı ve yüzde 9,50'ye yükseltti.
Ülkede enflasyonun hedeflerin üzerinde seyretmesi, Rusya'yı faiz artırımına iten gerekçe olarak açıklanıyor.
Merkez Bankası'nın faiz kararında "Rus şirketlerine uygulanan yaptırımlar ve düşük petrol nedeniyle Ruble'de değer kaybı ciddi boyutlara ulaştı. Para birimindeki değer kaybı enflasyonun beklentilerin üzerinde yapışkan bir görüntü çizmesine neden oluyor" dendi.
Brezilya: Enflasyonla mücadele
Brezilya Merkez Bankası da Rusya'nınkine benzer gerekçelerle yine bu hafta içerisinde faiz artırımına gitmişti.
Ülkede yıllık enflasyonun yüzde 6,30'u aşmasıyla para politikasını sıkılaştırma kararı alan Brezilya, politika faizini 0,25 puan artırıp yüzde 11,25'e çıkardı.
Yatırım bankası Barclays analisti Bruno Rovai, yatırımcılara gönderdiği piyasa yorumunda "Brezilya Merkez Bankası'nın adımı enflasyonu dizginlemek ve piyasadaki güvenilirliğini geri kazanmak içindi. Gelecek aylarda yeni faiz artırımları görmemiz kuvvetle muhtemel" dedi.
Türkiye: Faiz indirimi masada
Türkiye'de ise Merkez Bankası'nın gündeminde faiz artırımı değil, faiz indirimi var.
Enflasyon Eylül ayında yüzde 9,80'e yükselerek Merkez Bankası'nın yüzde 7,4'lük hedefinin oldukça üzerine çıkmıştı.
Ancak hızla düşen petrol fiyatlarının ve Türk Lirası'ndaki dengelenmenin etkisiyle enflasyonun gerileyeceğini düşünen Merkez Bankası gelecek aylarda faiz indirimi için zemin oluşabileceğini söyledi.
Türkiye şu anda gelişen ülkeler arasında yüksek sayılabilecek politika faizlerinden birisini uyguluyor. Gösterge niteliğindeki bir haftalık repo faizi yüzde 8,25 seviyesinde.
Bugün açıklanan enflasyon raporunun sunumunda Başkan Erdem Başçı yılsonu enflasyon tahminini yüzde 8,9'a yükselttiklerini açıklasa da, "Kısa vadeli faizlerde ilerideki dönemde enflasyondaki iyileşmeye bağlı olarak bir indirime gidebiliriz ama bunu iyi düşünmeliyiz, bunun üzerine iyi çalışmalıyız" dedi.
Şili:Yavaşlayan büyümeye müdahale
Fed'in para musluklarını kapatmasına karşın faiz indirmeyi düşünen bir diğer gelişen ülke ise Şili.
2011'den bu yana yavaşlayan ekonomik aktiviteyi canlandırmak için para politikasını gevşeten ve faizleri yüzde 3,25'e kadar düşüren Şili Merkez Bankası, yatırımları artırabilmek için yeni faiz indirimleri seçeneğini masada tutuyor.
10 Ekim'de Şili gözden geçirmesini tamamlayan IMF de, "Ülkede büyüme yavaşlıyor, küresel ekonomideki yavaşlama Şili'nin ihracatını da olumsuz etkiliyor. Ayrıca yeni yatırımlarda da durgunluk söz konusu" demişti.
Hindistan: 'Bekle gör' stratejisi
Fed'in adımlarını pozisyonunu değiştirmeden takip eden Hindistan Merkez Bankası politika faizini yüzde 8 seviyesinde korumaya devam ediyor.
Ülkede enflasyon yüzde 6,60'a yakın.
Hindistan Merkez Bankası Başkanı Ragurham Rajan son açıklamalarında "Fed'in piyasalardan çekilmesiyle birlikte gelişen piyasalarda dalgalanma görmemiz olası. Ancak toz bulutu yatışınca makro görünümü güçlü ülkelerin yatırımcının gözünde olumlu ayrışacağını düşünüyorum. O dönem geldiğinde Hindistan'ın pozitif tarafta yer almasını ümit ediyorum" diye konuşmuştu.
BBCTurkish.com, 31.10.2014
Fed parasal genişlemeyi bitirdi, şimdi ne olacak?
ABD Merkez Bankası Fed 2008 küresel krizinden bu yana piyasalara sağladığı likidite desteğini sonlandırdı. Gerekçe ise ABD ekonomisinin artık suni desteğe ihtiyaç duymaması. Fed'in kararlarının Türkiye gibi gelişen ülkeleri de etkilemesi bekleniyor.
Dün Fed'den gelen açıklamada özellikle ABD işgücü piyasasındaki toparlanmaya vurgu yapıldı ve "Emeğin eksik kullanımında kademeli iyileşme var" dendi.
Daha önceki açıklamalarda "emeğin kayda değer ölçüde eksik kullanımı" ifadesi kullanılırken son açıklamada Fed'in 'kayda değer ölçüde' ifadesini çıkartarak piyasalara işgücü piyasasına dair iyileşme sinyalleri verdiği ifade ediliyor.
Fed'in dün yaptığı açıklamayla birlikte son altı yıldır üç ayrı programla devam eden niceliksel gevşeme politikası da sonlanmış oldu. Fed ABD tahvilleri ve mortgage'a dayalı varlık alımlarıo yaparak piyasaya likidite sağlamış ve ekonominin canlanmasını teşvik etmişti.
Bu dönemde Fed'in bilançosu 4 kattan fazla şişerek 4,4 trilyon dolara yükseldi.
Bundan sonra ne olacak?
Fed'in para politikasını normalleştirme sürecinde bir sonraki adımının faiz artırımı olması bekleniyor. 2008 krizinden bu yana politika faizini 0 ile yüzde 0,25 aralığında tutan Fed üyelerinin 2015 yılında ilk faiz artırımını gerçekleştirmesi bekleniyor.
İlk faiz artırımının Haziran 2015'te gelmesi bekleniyor.
Faiz artırımlarının başlamasının ardından eğer ABD ekonomisinde toparlanma devam ederse Fed'in, normalleşme sürecinin üçüncü ve son fazını başlatarak niceliksel gevşeme sürecinde piyasaya verilen likiditeyi geri çekeceği tahmin ediliyor.
Türkiye de etkilenecek mi?
Fed'in piyasalara sağladığı likiditeyi kesmesiyle birlikte gelişen piyasalara para girişinin de etkileneceği tahmin ediliyor.
Piyasalardaki bol likidite döneminde yatırımcılar yüksek getiri sunan Türkiye gibi gelişen piyasalara yatırım yapmıştı.
Fed'in son açıklamalarının ardından bu sabahki işlemlerde gelişen piyasaların büyük kısmında satışlar hakimdi.
Fed'den görece ılımlı açıklamaların beklenmesiyle Dolar/TL kuru son günlerde geri çekilse de bu sabah tekrar yükselişe geçerek 2,22'yi aştı.
TEB Yatırım Stratejisti Işık Ökte yatırımcılara gönderdiği günlük piyasa notunda, "Fed'in şahin açıklamalarının ardından Borsa İstanbul'da zayıf seyir bekliyoruz. Ayrıca hem 2 yıllık hem de 10 yıllık tahvillerde satış baskısı bekliyoruz" dedi.
Yüksek cari açığı nedeniyle Türkiye'nin dış finansman ihtiyacının fazla olması ve bu finansmanın da büyük ölçüde 'sıcak para' olarak tanımlanan portföy yatırımlarıyla karşılanması Türkiye'yi Fed'in sıkılaşma adımları karşısında kırılgan kılıyor.
Ancak özellikle petrol fiyatlarında yaşanan sert düşüşün devam etmesi durumunda Türkiye'nin maliyetlerinin ve dolayısıyla da finansman ihtiyacının azalabileceği vurgusu yapılıyor.
Gündem > Ekonomik Gündem > Fed para musluğunu kapadı, gelişen ülkeler ne yapacak?