Gündem
 Gündem > Ekonomik Gündem > Altında da dolandırdılar
Altında da dolandırdılar
Küresel faiz Libor’u anlaşmalı belirleyerek tüm dünyayı dolandıran bankaların, aynı yöntemle altında da vurgun yaptıkları belirlendi. İngiltere devleti soruşturma açtı
İngiliz regülatörlerin yürüttüğü küresel faiz oranı Libor üzerindeki manipülasyon soruşturmasına, son dönemin en popüler yatırım araçları arasında yer alan altın fiyatları da dahil edildi. Otoriteler tıpkı Libor’da olduğu gibi altın fiyatlarında da bankaların kendi aralarında anlaşmalı olarak fiyat belirlediğine ilişkin bulgulara rastladı. Libor ve döviz manipülasyonu soruşturmalarının ardından altın fiyatlarının da “danışıklı dövüş”le belirlendiği şüphesi üzerine yürütülen soruşturma henüz resmîleşmese de, soruşturmaya yakın kaynakların uluslararası haber ajanslarına sızdırdığı bilgilere göre, altın fiyatları üzerinden yapılan manipülasyonlar Finansal İşlemler Otoritesi’nin (FCA) radarında. Altın üzerindeki manipülasyonun ise en çok, dünyanın bir numaralı altın ithalatçısı Türkiye’yi zarara uğrattığı tahmin ediliyor. Uzmanlar, soruşturmaya Türkiye’deki alıcıların da mağdur olarak müdahil olabileceğini belirtiyor.
Öte yandan bu yıl gerçekleştirilen kapalı Emtia Vadelileri İşlem Komisyonu toplantılarında ABD türev ürünler regülatörünün de altın göstergelerinin nasıl ayarlandığına yönelik bir inceleme yapılması gerektiğini söylemesi, soruşturmanın ABD’ye de uzanabileceği yorumlarına neden oluyor.
LIBOR SKANDALI
Tüm dünyada devletlerden tüketicilere kadar hemen her kesimin dolandırılmasına yol açan Libor skandalı her geçen gün bir uluslarası bankanın ceza almasıyla sürüyor. Son olarak geçiğimiz ay Hollandalı regülatörler Rabobank’a 1 milyar dolar ceza kesmişti. Küresel faiz oranı Libor’u (London Interbank Offered Rate) belirleyen uluslarası bankaların, anlaşmalı olarak manipülasyon yapmasına ilişkin soruşturma kapsamında; Lloyds, Royal Bank of Scotland, HSBC, Morgan Stanley, Barclays, Deutschebank, Citibank, Creditsuisse, Bank of America, JP Morgan, Rabobank, RBC, UBS, West LB, Norinchuckin, HBOS, BTMU gibi dünya devleri incelemeye alındı ve birçoğu milyar dolarları bulan cezaları ödemeyi kabul etti.
Altın fiyatları nasıl belirleniyor
Günde iki sefer olmak üzere piyasa yapıcısı kurumlar, Londra saati ile 10:30 ve 15:00’te telefon aracılığıyla birbirleri arasında kendi arz-talep verileri üzerinden altın fiyatlarını sabitliyor. Söz konusu uluslararası piyasa yapıcı bankalar ise Bank of Nova Scotia, Barclays, Bank Plc, Deutsche Bank, HSBC, Societe Generale gibi Libor skandalına da karışmış bankalardan oluşuyor.
Yılbaşından bu yana % 24 düştü
TÜM dünyada olduğu gibi Türkiye’de de milyonlarca yatırımcısı olan altında manipülasyon yapıldığına ilişkin araştırma piyasalara bomba gibi düşerken, değerli madenin fiyatı da adeta baş döndürüyor. Diğer yatırım araçlarının aksine sabit bir getirisi ve temettüsü olmayan altın 2001 yılında ons başına (31.1 gram) 250 dolardan başladığı tırmanışı, 2011 Eylül ayında bin 900 dolara kadar sürdürürken, o dönemden sonra sürekli geriliyor. Son iki yılda değer kaybı yüzde 34’e yaklaşırken dün itibariyle ons fiyatı bin 257 dolara kadar geriledi. Bu yılın başında onsu uluslararası piyasalarda bin 655 dolar olan altının 11 aylık değer kaybı ise yüzde 24 gibi rekor seviyede gerçekleşti. Uluslararası piyasada yaşanan değer kaybı iç piyasada da etkisini gösterdi. Türkiye’de Eylül 2011’de 108 TL’yi gören gram altın fiyatı dün itibariyle 81.7 TL’ye geriledi. Türkiye’de gram altın yılbaşında 97 TL’den işlem görüyordu.
En büyük zarar Türkiye’ye
REKABETE koşullarına aykırı olarak altın fiyatlarının belirlenmesinin yarattığı zararın aslan payı, dünyanın en büyük altın ithalatçısı Türkiye’ye düşüyor. Ekonomist yazar Dr. Süleyman Yaşar, Türkiye’nin dünyanın en büyük altın ithalatçısı olduğuna işaret ederek, “Eğer altın fiyatları rekabet koşullarına aykırı olarak anlaşmalı şekillendi ise Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları bundan büyük zarar görmüş demektir” diye konuştu. Geçmiş yıllarda olması gerekenden yüksek fiyatta altın alanların zarara uğramış olacağını ve bu konuda hak arayışına girebileceğini belirten Yaşar, JP Morgan’a mortgage manipülasyonu nedeniyle kesilen 13.5 milyar dolarlık cezayı anımsatarak şunları söyledi:
“JP Morgan’a verilen 13.5 milyar dolarlık ceza, mortgage konusunda ‘kamuyu ciddi biçimde yanlış bilgilendirmekten’ dolayı kesildi. Ve bunun 4 milyar dolarının zarara uğrayan vatandaşlara dağıtılacağı belirtiliyor. Bu manipülasyonlar, altın fiyatlarında da yapıldıysa Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları da sorumlulara dava açabilecek.”
Taraf, 21.11.2013
Bu bölümdeki diğer içerikler için tıklayınız.
|
