Gündem

 Deniz Feneri Balyoz Harekat Planı
 Demokratik Açılım İrtica Eylem Planı
 Siyasi Gündem Ergenekon
 Ekonomik Gündem 

 Gündem > Ekonomik Gündem > Bankalar kurları manipüle etmiş olabilecek işlemcileri açığa aldı

Bankalar kurları manipüle etmiş olabilecek işlemcileri açığa aldı

Döviz kurlarının manipüle edilmiş olabileceği iddiasıyla ilgili araştırmalar derinleşirken, dünyanın en büyük bankalarından bazıları New York, Londra ve Tokyo'da bulunan kıdemli döviz işlemcilerini açığa aldı. Soruşturma, sektörü sallayan piyasa manipülasyonları iddialarının en son ayağını oluşturuyor.

Beş bankadan bir düzineden fazla işlemci küresel döviz manipülasyonu soruşturmaları nedeniyle ya yıllık izinleri kullandırılarak ya da işten el çektirilerek uzaklaştırıldığı konuya yakın kaynaklarca belirtildi.

Elektronik sohbet odalarındaki yazışmalara odaklanan araştırmalar, traderların hassas piyasa bilgilerini rakipleriyle paylaştıklarını ve döviz piyasasını etkilemekteki güçleri hakkında şakalar yaptıklarını ortaya koydu. Bu sohbet odalarından birinin isminin "The Cartel" olduğu, yazışmalar hakkında bilgi sahibi olanlar tarafından açıklandı.

Soruşturmaların giderek derinleşmesiyle ve işten el çektirdiği elemanlarını savunması için ceza avukatları tuttuğu da kaynaklarca söylendi.

İşten el çektirilen işlemcilerden bazıları yorum yapmazken, bazılarına ise ulaşılamadı.

Ayrılanların sayısı döviz masalarındaki işleyişi bozacak çokluğa yükselirken, dünyanın en büyük döviz piyasası merkezi olan Londra'da işten el çektirilen üç kıdemli işlemci ise İngiltere Merkez Bankası'nın döviz piyasası denetleme kurulu üyelerinden ya eksi ya da şu anki üyelerinden.

Beş yıl süren Londra bankalar arası borçlanma oranı, LIBOR ile ilgili soruşturmalar sonucunda beş finansal kurum toplamda 3,5 milyar dolar ödemeyi kabul etmişti. Avrupalı yetkililer petrol piyasası gösterge endekslerinin manipüle edildiğine dair soruşturma yürüttüklerini de açıklamıştı.

Döviz kurlarının manipülasyonu ile ilgili soruşturma, dünya küresel forex piyasası hacminin yüzde 41'ini oluşturan Londra'da Nisan ayında, İngiltere'deki sermaye piyasası kurumunun attığı adımlarla başladı. Son dönemde ABD, İsviçre ve Hong Kong'taki yetkililerinde soruşturmaya müdahil olmasıyla, genişledi. Konuya yakın bir kaynağa göre sekiz banka konuyla ilgili olarak İngiliz yetkililere çeşitli materyaller sundu.

Soruşturmanın odağındaki sohbet odaları, sektörde çok sık kullanılan Bloomberg terminalleri üzerinde bulunurken, işlemciler tarafından sıkça kullanılıyor. Sohbet odalarında yazılanlar hakkında bilgisi olan kaynaklara göre, sıkça tekrarlanan uyuşturucu kullanımı ve seks tecrübeleri hakkında referanslara da bu yazışmalarda yer alıyor.

Soruşturma, "fiks" denen ve fon yöneticileri ile diğer sektör çalışanları tarafından portföy değerlemesinde kullanılan ve en çok takip edileni Londra'da saat akşam dörtte açıklanan göstergelerin manipülasyonu üstüne yoğunlaşmış durumda.

Cuma günü altı işlemcisini izne çıkartan Barclays, İngiliz yetkililere de çeşitli kanıt ve sohbet odaları kayıtlarını verdiği konuya yakın yetkililerce belirtildi. Londra'da Chris Ashton ve Mark Clark ve Tokyo'dan Jack Murray izne çıkartılan işlemciler arasında yer alırken New York'tan da izne çıkartılanlar oldu.

RBS ise Julian Munson ve Paul Nash adlı iki işlemcisine görevden el çektirdi.

Sohbet odalarındaki yazışmalarla ilgisi olmayan işlemcilerde görevden el çektirildi. UBS, Zürih'teki kıdemli işlemcisi ve "The Cartel" adlı sohbet odasında çalışan bir elamanın müdürü olan Niall O'Riordan'ı da görevden aldı. Bahsi geçen işlemci Matt Gardiner ise Eylül ayında Standard Chartered'da göreve başlamıştı ancak o da konuya yakın kaynaklara göre görevden alındı.

Citigroup 'un Avrupa spot döviz piyasası başı olan Rohan Ramchandani izne çıkartılırken, JP Morgan' ın on Avrupa dövizinden sorumlu masanın başı olan Richard Usher'a da izin kullandırıldı.

O'Riordan, Ramchandani ve Usher, Aralık ayına kadar İngiltere Merkez Bankası Londra döviz bürosu komitesinde yer alıyordu. Farklı bankalardan gelen bir düzine işlemciden oluşan komite, üç-dört ayda bir toplanıp döviz piyasası regülasyonu gibi konularda tartışıyordu. 2011 yılında komite, bankaları "yapay fiyat hareketleri yaratmak için elektronik sistemlerdeki açıkların kullanılmasının engellemesi" konusunda uyardı.

İşlemciler arasında bilgi paylaşımı ne sıra dışı ne de yeni bir olgu. Ancak yetkililer fiyatların işlemcilere fayda sağlayacak şekilde hileli yollarla değiştirildiğine dair kanıt arıyorlar.

Bir kıdemli bankacı şu sözlerle olayı özetliyor: "Eğer işlemciler piyasayı müşterilerinden uzaklaştırmak için kasıtlı olarak alım yapıyorsa, bu yanlıştır"

wsj.com.tr, 02.11.2013


Bu bölümdeki diğer içerikler için tıklayınız.