Gündem
 Gündem > Ekonomik Gündem > Türkiye ile Kürtler petrol anlaşmasına yaklaşıyor
Türkiye ile Kürtler petrol anlaşmasına yaklaşıyor
İSTANBUL—Türkiye ile Irak'ın kuzeyindeki yarı özerk bölgesindeki Kürtler Bağdat'a bir deyimi daha hatırlattı: Petrol her zaman uluslararası piyasalara erişmenin yolunu bulur.
Enerjiye aç Türkiye'nin hemen yanı başında Irak'ın kuzeyindeki Kürdistan Bölgesel Yönetimi, merkezi yönetimi olan bağımlılığını daha da azaltmak ve ekonomisini canlandırmak için petrol üretimine biran önce başlamayı amaçlıyor.
Kürdistan Bölgesel Yönetimi Enerji Bakanı Aşti Havrami Perşembe günü yaptığı açıklamada, 2015'e kadar günlük bir milyon varil petrol ihraç etmesi beklenilen Erbil'in önde gelen bir petrol ihracatçısı olacağını söyledi. Havrami ayrıca 2020 yılın kadar günlük petrol ihracatının ikiye katlanacağını da sözlerine ekledi.
Havrami yaptığı açıklamada, "Bildiğimizi gibi, dünyanın hiçbir yerinde günlük bir milyon varil petrol ihraç edebilecek bir yer sonsuza kadar mahsur kalamaz. Petrol ihracatı bir gerçek, olan bir şey ve gelecekte de devam edecek. Irak'ın güvenliği ve istikrarı gelirleri paylaşım kanunu kanunun oluşturduğu koridorca belirlenecek. Bu seçimlerin insanların uzun süredir devam eden bu mesele konusunda bir anlaşma sağlayacağı önemli bir dönem olacağına inanıyoruz" dedi.
Ancak petrolün Kürdistan'dan dünya piyasalarına ulaştırılmasının önünde bir çok problem mevcut. Bunların başında da Erbil'deki bölgesel yönetimin 2007 yılından bu yana Bağdat ile elde edilecek gelirlerin paylaşımı konusunda bir anlaşmaya varamaması bulunuyor.
Bu ay Türkiye, Kürdistan ve Irak yoğun bir diplomatik trafiği içerisine girdi. Yetkililer ve analistler Kürtlerin boru hatlarının tamamlanması ve Ankara ile satış anlaşmaları ile kuzey petrolünün ihracına gittikçe yaklaştığını ifade ediyorlar. Görüşmeler Irak'ın gelecek yıl yapılacak genel seçimlere hazırlandığı bir döneme denk geldi. Kürtler, bu seçimleri merkezi yönetim ile ilişkilerinde önemli bir dönüm noktası olarak görüyor.
Sahip olduğu petrol ve gazı ihraç edememesi Irak Kürdistan'ını Exxon Mobil ve Chevron gibi petrol ve gaz devleri ve Londra borsasında işlem gören Türk şirketi Genel Enerji ile anlaşmalar yapmasını da durdurabilmiş değil. BP PLC'nin önceki yöneticisi Tony Hayward'ın başında olduğu Genel Enerji, verimsiz ve maliyetli olan kamyon sevkiyatı ile Türkiye'ye günde 40 bin varil petrol ihraç ediyor.
Genel'in Başkanı Mehmet Sepil Perşembe günü verdiği bir röportajda, "Bu iş artık geri dönüşü olmayan bir noktaya geldi. Konunun siyasi tarafını bir yana bırakırsak Türkiye gibi hızla büyüyen bir ülke sürekli artan enerji ihtiyacı nedeniyle hemen yanı başındaki enerji kaynaklarına kayıtsız kalamaz—bu vatana ihanet olur. Kürdistan, Türkiye'ye petrol ihracına hız verirken Bağdat bu petrolün öyle ya da böyle piyasalara zarar vereceğini düşünüyor" dedi.
Siyasi çıkmazdan bağımsız olarak özel sektörü Bağdat'ı kızdırma pahasına da olsa Kuzey Irak'taki faaliyetlerine hız veriyor.
Mayıs ayında Türkiye Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan, devlet petrol şirketinin Kuzey Irak'ta projeler geliştirmek için Exxon ile birlikte çalışacağını açıkladı. Bağdat ise Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin yaptığı anlaşmaların yasa dışı olduğunu iddia etmeye devam ediyor.
Konuya yakın kaynaklar, Türkiye ve Erbil'deki Kürt liderlerin petrol satışı anlaşmasının çerçevesini tamamladıklarını ve bir ön protokol imzaladıklarını, anlaşmanın tamamlanması için yalnıza bir haftalık bir çalışmanın kaldığını belirtiyorlar. Ancak konuya yakın bir kaynak siyasi gelişmelere bağlı olarak sürecin uzayabileceğini de ifade etti.
Ankara ile Erbil arasında tamamlanması beklenilen bir diğer anlaşma ise gaz satış anlaşması. Kürdistan Yönetimi'nin 2016 yılının sonuna kadar yıllık 10 milyar metreküp doğalgazı Türkiye'ye ihraç etmesi bekleniliyor.
Diğer yandan Havrami yaptığı açıklamada, Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin petrol sahalarını Bağdat'ın kontrolündeki Kerkük-Ceyhan boru hattına bağlamak üzere olduğunu böylelikle Irak'ın Türkiye ile olan ve çok az kullandığı ihracat rotasından faydalanmayı hedeflediğini söyledi. Havrami ayrıca yine Kuzey Irak'ı Türkiye'ye doğrudan bağlayacak bir diğer boru hattının ise 18-24 ay içerisinde tamamlanacağını da sözlerine ekledi. Bu boru hattının ise günlük bir milyon varil ihraç etme kapasitesi bulunacak.
Yaşanan ilerlemelere rağmen Türk ve Kürt yetkililer, Iraklı meslektaşlarını da dikkate alarak temkinli davranıp detayları paylaşmaya yanaşmıyorlar. Türkiye'nin enerji kaynaklarını çeşitlendirme konusunda her zamankinden daha umutlu olan Ankara'daki yetkililer detaya girmese de Iraklı yetkililer ile son aylarda yaptıkları toplantıların oldukça yapıcı olduğunu belirtiyorlar.
Çarşamba günü açıklamada bulunan Türkiye Enerji Bakanı Taner Yıldız, detaylara girmek için erken olduğunu söylese de Ankara'nın Irak'ın Kürdistan bölgesi ile bir gaz anlaşmasını duyurmayı umut ettiğini ifade etti.
wsj.com.tr, 01.11.2013
Bu bölümdeki diğer içerikler için tıklayınız.
| 
