Gündem
 Gündem > Ekonomik Gündem > Türk Lirası, 2 aydır rakiplerinin gerisinde kaldı
Türk Lirası, 2 aydır rakiplerinin gerisinde kaldı
Türk Lirası (TL), aynı ligde görülen diğer gelişmekte olan ülke para birimlerinden daha kötü performans gösteriyor. Rakip bara birimlerinde değer kazancı yüzde 8,5'e yaklaşırken, lira dolar karşısında son iki aydır yüzde 1,5 değer kazandı.
Aynı dönemde "Kırılgan 5'li" olarak adlandırılan, cari açığı ve bu nedenle fonlama ihtiyacı en yüksek ülkeler arasında Türkiye ile birlikte yer alan Brezilya, Hindistan, Güney Afrika para birimleri TL'den daha iyi performans gösterdi. Dolar karşısında Brezilya Reali yüzde 8,4, Hindistan Rupisi yüzde 6,5, Güney Afrika Randı yüzde 4, değer kazandı. TL'den daha kötü performans gösteren tek para birimi Endonezya Rupisi oldu. Endonezya Rupisi son 2 ayda dolar karşısında yüzde 3,7 değer kaybetti.
Uzmanlar, reel sektör şirketlerinin döviz talebi ve Türkiye'nin faizleri yılsonuna kadar artırmayacağını açıklamasının TL'nin görece kötü performansının temel gerekçeleri olarak gösteriyor.
İş Yatırım Uluslararası Piyasalar Müdürü Şant Manukyan, Brezilya ve Hindistan'ın faiz artırımı yaptığı buna karşı para birimlerinin değer kayıplarına karşı daha aktif önlemler aldığına da vurgu yaptı. Manukyan, "Brezilya faiz artırımlarının yanında swap ihaleleri açtı. Hindistan da onu izledi. Bu ülkeler para birimlerinin değerini korumada Türkiye'ye göre daha aktif oldukları imajı verdiler" diye konuştu.
Aynı dönemde ABD Merkez Bankası Fed'in aylık 85 milyar dolarlık tahvil alımı programında azaltmaya gitmemesiyle ibre dolar için tersine döndü ve gelişen ülke para birimleri dolar karşısında değer kazanmaya başladı. Dolar Endeksi son 2 ayda yaklaşık yüzde 2,5 düştü.
Mayıs ayında ABD Merkez Bankası Fed'in tahvil alımlarını azaltabileceğini açıklamasının üzerinden gelişmekte olan ülkelerden çıkan fonlar, gelişen ülke para birimlerinde büyük değer kayıplarına neden olmuştu. Mayıs-Ağustos aylarında dolar karşısında Hindistan Rupisi yüzde 24,1, Brezilya Reali yüzde 17,9, G.Afrika Randı yüzde 14,5 'de Endonezya Rupisi 11,6 değer kaybetmişti.
Aynı dönemde TL'de başlayan değer kaybına karşı Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası harekete geçmiş, Temmuz ve Ağustos aylarında faiz koridorunun üst bandını toplamda 125 baz puan artırarak yüzde 7,75'e çıkarmıştı. Banka, aynı zamanda dolar satım ihalelerine başladı. Faiz artırımı ve müdahalelerin etkisiyle TL'nin değer kaybı yüzde 13,2 ile sınırlı kalmıştı.
Merkez Bankası, Ağustos'taki faiz artırımının ardından yılsonuna kadar faizleri artırmayacağını açıklaması ile TL, bu kez diğer ülkelerden daha kötü performans göstermeye başladı. Başkan Erdem Başçı bir röportajında, "Faizlere ilişkin belirsizlikleri kaldırıyoruz. Yılsonuna kadar faiz yüzde 6,75-7,75 olacak. Bunun üzerine faizler çıkmayacak. Bunun üzeri ekonomiye zarar verir" ifadelerini kullanmıştı.
Türkiye'nin faiz artışlarında frene basmasının ardından diğer gelişmekte olan ülkeler faiz artırımlarına başladı. Hindistan Merkez Bankası son 2 ayda faizler 50 baz puan yükselterek yüzde 7,75'e yükseltti. Brezilya Merkez Bankası ise daha agresif artışlar yaptı. Nisan'da faiz artışına başlayan Brezilya, bu yıl toplamda 225 baz puan faiz artışı politika faizini yüzde 9,5'e yükseltti. Endonezya iki ayda 75 baz puanlık artış yaparak faizi yüzde 7,25'e çıkardı.
ING Bank Döviz Piyasası Grup Müdürü Murat Yardımcı'ya göre reel sektör şirketlerinden gelen döviz talebi, TL'nin daha fazla değer kazanmasını engelledi. "Şirketlerden 3-4 milyar dolar döviz talebi geliyor" diyen Yardımcı, "Özellikle enerji şirketlerinin talepleri, kurdaki gevşemeyi engelliyor" değerlendirmesinde bulundu. Yardımcı'ya göre Merkez Bankası'nın uyguladığı para politikasının yabancılar tarafından karışık bulunması da TL performansının olumsuz etkiliyor.
Güney Afrika bu yıl faiz artırımlarına gitmedi.
Türkiye, dövizdeki yükselişe karşı döviz satım ihalelerine başladı. Banka, 11 Haziran'dan bu yana 11,4 milyar dolar sattı.
Kırılgan 5'li olarak adlandırılan ülkelere karşı endişeler temelini yüksek cari açık oluşturuyor. Milli Gelire oranın itibariyle Endonezya yüzde 4,4, Hindistan yüzde 4,9, G.Afrika yüzde 6, Brezilya yüzde 3,6 cari açık veriyor. Türkiye'nin 2013'ün ilk yarısındaki açık ise milli gelirin yüzde 8'inin üzerinde yer alıyor.
wsj.com, 30.10.2013
Bu bölümdeki diğer içerikler için tıklayınız.
|
